Chế độ dinh dưỡng cho người chạy thận nhân tạo bạn nên tham khảo

Dinh dưỡng luôn đóng một vai trò quan trọng trong quá trình điều trị bất kỳ một bệnh lý nào, đối với người chạy thận cũng như vậy. Do lúc này chức năng của thận đã bị thay đổi vì vậy cần một chế độ dinh dưỡng hợp lý để kết quả điều trị được tốt hơn. Vậy chế độ dinh dưỡng cho người chạy thận nhân tạo là gì? Cần lưu ý những gì trong quá trình chạy thận nhân tạo? Hãy cùng tìm câu trả lời cụ thể ngay sau đây.

Suy thận thường là biến chứng của các bệnh mạn tính như: tiểu đường, huyết áp, hội chứng thận hư, viêm cầu thận...

• Khi bị suy thận thì khả năng thanh lọc một số chất được tạo ra từ quá trình chuyển hóa bị giảm. Từ đó dẫn đến tình trạng tăng ure trong máu, đồng thời có sự ứ trệ muối, nước gây phù nề, ảnh hưởng xấu đến huyết áp và tim mạch. Vì vậy để đạt được hiệu quả tốt nhất trong điều trị thì bạn nên kết hợp một chế độ ăn hạn chế muối.
• Khi bệnh suy thận diễn biến đến một giai đoạn nặng và thận không còn có khả năng đào thải các chất gây ra các biến chứng nghiêm trọng khác, thì bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp điều trị, trong đó phổ biến nhất là chạy thận nhân tạo.
• Cơ chế hoạt động của phương pháp chạy thận nhân tạo là sử dụng máy chạy thận loại bỏ các chất cặn bã ra ngoài cùng với nước thay thế chức năng của thận đang bị suy giảm đang không đảm nhiệm được chức năng bài tiết nước tiểu ra khỏi cơ thể. Tuy nhiên phương pháp chạy thận lại có một hạn chế đó là một số chất dinh dưỡng cũng bị thoát ra ngoài trong quá trình chạy thận như: các chất khoáng như magie, canxi, các vitamin, acid folic... Do đó trong chế độ dinh dưỡng của người đang chạy thận nhân tạo mới cần có sự thay đổi sao cho phù hợp so với lúc chưa chạy thận.

2.1.Chế độ ăn giàu chất đạm ( protein)

• Đối với những người bình thường thì cần trung bình 1g/kg/ngày ( ví dụ một người nặng 50kg thì sẽ cần 50g protein cho 1 ngày)
• Tuy nhiên đối với người đang chạy thận nhân tạo thì cần cung cấp lượng đạm nhiều hơn so với người bình thường, do một phần đạm đã bị mất trong quá trình chạy thận nhân tạo. Cụ thể, nhu cầu của người chạy thận sẽ là 1.2-1.4g/ kg/ ngày.
• Một số thực phẩm giàu đạm và hàm lượng protein trong thực phẩm bao gồm:

Trong 100g thịt heo, thịt bò thì có chứa 20g chất đạm.

Trong 1 quả trứng gà lớn hoặc trong 2 lòng trắng trứng có 7g đạm.

1 ly 250ml sữa cung cấp 10g đạm.

1 hộp sữa bò tươi không đường (180ml) có chứa 7g đạm.

1 miếng phô mai đầu bò có chứa 4g đạm.

• Như vậy, trung bình đối với người trưởng thành sẽ cần 120-150g thịt nạc hoặc cá, 1 quả trứng gà nhỏ ( có thể thay thế bằng 1 lòng trắng trứng lớn hoặc 3 quả trứng cút), 1 ly sữa 200ml, 1 miếng phô mai để cung cấp đủ lượng đạm cần thiết cho cơ thể.
• Nếu với các bệnh nhân ăn uống kém, mỗi bữa chỉ đang ăn được chút cơm và cháo thì nên uống bổ sung 3-4 ly sữa dinh dưỡng giàu đạm để bổ sung đủ lượng đạm cần thiết cho cơ thể.

2.2.Đảm bảo đủ năng lượng

• Cần cung cấp đủ năng lượng trong một ngày để tránh tình trạng suy dinh dưỡng trong quá trình chạy thận cho người bệnh.
• Nhu cầu về năng lượng sẽ là 30-40 kcal/kg/ngày ( tính theo số cân nặng trước khi chạy thận). Như vậy một người nặng 50 kg sẽ cần từ 1800-2000 kcal / ngày. Trong đó:

Tinh bột là nguồn cung cấp năng lượng chính cho cơ thể, chiếm khoảng 50-60% tổng năng lượng khẩu phần. Chất bột có nhiều trong: cơm, lúa mì, bún, nui, khoai...

Ngoài ba bữa ăn chính trong ngày, người đang chạy thận nhân tạo cần ăn thêm các bữa phụ trong ngày để bổ sung năng lượng từ các thực phẩm như khoai củ, bột sắn dây...

Trước mỗi lần chạy thận, người bệnh nên ăn một bữa ăn đầy đủ chất ( cơm hoặc cháo kèm rau củ, thịt, cá, trứng...) với những ai kém ăn thì có thể uống một ly sữa giàu đạm hoặc một ly ngũ cốc giàu năng lượng để tránh trường hợp lượng đạm bị lọc ra quá mức và tình trạng hạ đường huyết sau khi thực hiện chạy thận.

2.3.Chất béo

• Chất béo cung cấp gần 1/3 năng lượng cho cơ thể mỗi ngày.
• Cứ 1g chất béo sẽ cung cấp 9 calo, trong khi 1g bột đường hoặc 1g đạm chỉ cung cấp 4 calo.
• 1 muỗng cà phê lớn chứa 5g dầu cung cấp 45kcal.
• Như vậy mỗi ngày dùng thêm 5 muỗng lớn dầu sẽ cung cấp 225 kcal ( tương đương với năng lượng từ một bát cơm đầy hoặc 2 bát cháo đặc).
• Các bổ sung năng lượng đó là cho thêm dầu ăn vào khi chế biến các món ăn. Nên ưu tiên các loại dầu đậu nành, dầu hướng dương, dầu cải.
• Hạn chế mỡ heo, mỡ lòng động vật, dầu dừa, nước cốt dừa... để giảm nguy cơ rối loạn chuyển hóa mỡ máu.

2.4. Hạn chế muối trong khẩu phần ăn hàng ngày

• Không nên ăn các thức ăn chế biến sẵn có chứa nhiều muối ( xúc xích, dăm bông, thịt hộp ).
• Các món ăn cũng không nên nêm nhiều muối, hạn chế dùng nước mắm mặn.
• Lượng muối trong thực phẩm hàng ngày hay được sử dụng như sau:

Trong 100g dăm bông, giò lụa có 800mg muối.

1 miếng phô mai đầu bò có 225mg muối.

100 g thịt heo có 100mg muối

1 muỗng gạt cà phê muối có chứa khoảng 5g muối.

1 muỗng cà phê nước mắm có khoảng 1g muối.

1 gói mì ăn liền có khoảng 2g muối.

• Tổng lượng muối sử dụng trong một ngày cho một người chạy thận nhân tạo là không quá 4g.

2.5.Hạn chế nước

• Tổng lượng nước bệnh nhân sử dụng trong một ngày khoảng 1L nước, bao gồm cả nước trong thức ăn và nước uống.
• Nước được cung cấp từ thức ăn ( súp, canh, cháo, sữa...) chiếm khoảng phân nửa nhu cầu nước mỗi ngày.
• Tránh dùng nước ngọt có gas.
• Nên uống nước nhiều lần trong ngày, uống từ từ, không nên uống liền một mạch.

2.6.Rau củ và trái cây

• Rau củ và trái cây cung cấp một lượng lớn chất xơ, vitamin và khoáng chất cho cơ thể, tuy nhiên chúng lại chứa nhiều kali, ăn quá nhiều sẽ dẫn đến tình trạng tăng kali trong máu sẽ gây ra tình trạng nguy hiểm như rối loạn nhịp tim, nặng có thể gây ngưng tim.
• Nhu cầu về kali mỗi ngày cho một người không quá 2g, do đó, bạn nên lựa chọn các loại trái cây hay rau củ ít kali. Thực phẩm giàu kali đứng đầu có thể nhắc đến đó là chuối, cam, hạt họ đậu...
• Mỗi ngày bạn có thể dùng từ 100-150g rau củ và khoảng 100g trái cây tươi.

2.7.Vitamin và muối khoáng

• Hạn chế thực phẩm giàu photpho như tạng động vật, chocolate, cacao...
• Bổ sung các vitamin thì hãy theo sự hướng dẫn của các bác sĩ.

Với những thông tin liên quan đến chế độ dinh dưỡng cho người chạy thận nhân tạo vừa nêu ở trên, hy vọng bạn đã có thêm các kiến thức để chăm sóc những bệnh nhân chạy thận nhân tạo một cách tốt hơn. Từ đó giúp cho quá trình điều trị đạt được kết quả tốt nhất.

Xem thêm:

• Điều trị chạy thận nhân tạo cho các bệnh nhân suy thận
• Đang chạy thận có nên đi du lịch dài ngày?
• Mỗi lần chạy thận tốn bao nhiêu tiền?