Vì sao thử thai thường đo nồng độ hCG? hCG và tuổi thai liên quan gì?

Xét nghiệm máu hay thử nước tiểu bằng que thử thai là biện pháp phổ biến để xác định liệu chị em có đang mang thai hay không, chính nồng độ hCG trong máu và nước tiểu là một marker quan trọng trong thai kỳ, nếu mức hormone hCG dương tính tức là bạn đã có thai. Vậy vì sao thử thai thường đo nồng độ hCG và nồng độ hCG thay đổi như thế nào theo tuổi thai, bạn đọc có thể tham khảo bài viết bên dưới.

Que thử thai hoạt động dựa trên việc phát hiện nồng độ hormone hCG có mặt trong nước tiểu của bà bầu để xác định có dấu hiệu mang thai không. Trên que thử thai có một vạch làm chuẩn. Nếu bạn có thai, trên que sẽ xuất hiện thêm một vạch thứ 2 nghĩa là nồng độ hCG đủ để dự báo bạn mới mang thai. Ngược lại, nếu sau khi thử nước tiểu vẫn chỉ có một vạch nghĩa là kết quả âm tính đồng nghĩa với bạn không có thai, hoặc lượng hormone chưa đủ để que thử nhận biết được.

hCG được viết đầy đủ là Human Chorionic Gonadotropin hay còn được gọi là hormone thai sản, chỉ tiết ra khi người phụ nữ có thai. hCG được sản xuất bởi nhau thai ngay sau khi trứng được thụ tinh và nồng độ tăng nhanh khi trứng thụ tinh bám vào thành tử cung. Trong suốt 3 tháng đầu thai kỳ, chỉ số hCG tiếp tục tăng, hiện diện trong máu trong vòng 2 – 3 ngày và trong nước tiểu trong vòng 3 – 4 ngày sau khi thụ tinh, nghĩa là hCG tăng trước khi chị em nhận ra bản thân đang mang thai và đạt đỉnh vào khoảng 8 – 10 tuần ngày sau khi thụ tinh.

Trong khoảng 10 tuần đầu mang thai, hormone hCG kích thích túi noãn hoàng tiết ra các nội tiết tố oestrogen và progesterone cho đến khi rau thai được hình thành và có thể thay thế công việc này. Các nội tiết tố có và trò làm dày thêm lớp niêm mạc tử cung để đảm bảo cung cấp đủ máu duy trì sự phát triển của thai. Đồng thời hCG cũng là hormone tạo nên các biểu hiện của thai nghén như ngực căng, nhạy cảm, buồn nôn...các triệu chứng này báo hiệu hCG đang cao dần trong cơ thể thai phụ.

hCG xuất hiện cả trong nước tiểu và máu thai phụ, tuy nhiên nồng độ hCG trong nước tiểu thấp hơn trong máu, do đó xét nghiệm hCG máu nhanh hơn và đáng tin cậy hơn để kiểm tra chắc chắn bạn có thai hay không, đồng thời xét nghiệm này cũng giúp thay phụ theo dõi quá trình thai nghén có thuận lợi hay không.

• Thời kỳ đầu khi mới mang thai, nếu mức hCG thấp hơn 1200 mIU/ml thì nồng độ này sẽ tăng lên gấp đôi trong 2-3 ngày, thông thường sẽ tăng khoảng 60% trong vòng 2 ngày.
• Nếu mức hCG nằm trong khoảng 1200 mIU/ml - 6000 mIU/ml thì nồng độ này sẽ tăng lên gấp đôi trong 3-4 ngày.
• Trường hợp hCG đo được cao hơn 6000 mIU/ml thì nồng độ này sẽ tăng lên gấp đôi trong vòng 4 ngày hoặc lâu hơn hơn nữa.
• Nồng độ hCG trong cơ thể sẽ tự giảm sau khoảng 9 - 10 tuần mang thai, do đó thai phụ sẽ cảm thấy khỏe hơn so với những tuần đầu mang thai

• Nồng độ hCG dưới 5 mlU/ml nghĩa là chị em không có thai.
• Nồng độ hCG tăng lên tới 14 mIU/ml ở phụ nữ sau mãn kinh.
• Nếu nồng độ hCG trong khoảng từ 5 đến 25 mlU/ml được coi là "không rõ ràng", bạn có thể có thai hoặc không, do đó cần tiến hành xét nghiệm lại để theo dõi.
• Nếu nồng độ hCG trên 25 mlU/ml, tức là chị em đang mang thai.

Ngoài kết quả nồng độ hCG, kết quả siêu âm thai sẽ cho ra kết luận chính xác hơn để xác định bạn có mang thai không.

Nồng độ hCG là khác nhau ở mỗi thai phụ của mỗi do đó tuổi thai có thể không được tính toán hoàn toàn dựa trên kết quả nồng độ hCG. Ngoài tính tuổi thai theo nồng độ hCG còn có thể tính theo các cách sau:

• Tính tuổi thai theo kỳ kinh cuối
• Tính theo ngày thụ thai hoặc ngày rụng trứng
• Dựa theo kết quả siêu âm
• Tính theo sự phát triển của thai nhi
• Tính theo ngày thai máy đầu tiên (ngày bé đạp)

Nồng độ hCG không dùng để phản ánh sức khỏe, độ thông minh hay giới tính của thai nhi

Nồng độ hCG thấp có thể do:

• Tính tuổi thai không chính xác.
• Khả năng hỏng trứng hoặc sảy thai.
• Thai ngoài tử cung

Nồng độ hCG cao có thể do:

• Tính tuổi thai không chính xác.
• Thai phụ mang đa thai.
• Nguy cơ hội chứng Down khi có kèm theo lượng AFP trong máu giảm.

Muốn biết chính các mức hCG, thai phụ nên làm xét nghiệm máu. Nồng độ hCG có thể khác nhau vào các thời điểm khác nhau trong ngày, khác nhau giữa các ngày và khác nhau giữa các tuần. Trong trường hợp mức hCG có dao động, chị em cũng không nên lo lắng vì chỉ một kết quả hCG là chưa đủ cơ sở cho biết bất cứ điều gì, đó chỉ là nồng độ tại một thời điểm nhất định. Chỉ biết chính xác tình trạng thai nhi khi có nhiều kết quả tại các thời điểm khác nhau.

Xem thêm

• Xét nghiệm Beta hCG trong thai kỳ
• Chỉ số hCG - yếu tố quan trọng khi mang thai mà bác sĩ không nói cho mẹ bầu biết
• Muốn biết có thai không, thai bao nhiêu tuần: Xem bảng chỉ số beta hCG
• 6 điều cần biết về que thử thai chị em nên "nằm lòng"