Tác dụng phụ của thuốc kháng viêm

Thuốc giảm đau Paracetamol

Paracetamol (acetaminophen) là thuốc giảm đau, hạ sốt thông thường và được dùng rộng rãi trong điều trị các chứng đau và sốt từ nhẹ đến vừa. Thuốc được chỉ định không được dùng cho người bệnh bị:

- Thiếu máu, có bệnh nghiêm trọng về tim, phổi, thận hoặc gan.

- Người bệnh quá mẫn với paracetamol.

- Người bệnh thiếu hụt glucose-6-phosphat dehydrogenase...

Với liều điều trị thông thường thì paracetamol tương đối không độc. Tuy nhiên, đôi khi người dùng sẽ gặp những phản ứng da gồm ban dát sần ngứa và mày đay. Gặp những phản ứng mẫn cảm gồm phù thanh quản, phù mạch, và những phản ứng kiểu phản vệ ít khi xảy ra. Thuốc có thể gây độc cho gan khi dùng liều cao và kéo dài.

Không được dùng paracetamol để tự điều trị giảm đau quá 10 ngày ở người lớn hoặc quá 5 ngày ở trẻ em, trừ khi có ý kiến của thầy thuốc. Việc bị đau nhiều và kéo dài có thể là dấu hiệu của một tình trạng bệnh lý cần được chẩn đoán và điều trị có giám sát bởi thầy thuốc.

Thuốc kháng viêm không steroid (NSAID)

Đây là một trong những loại thuốc được sử dụng khá phổ biến trong các bệnh về cơ – xương - khớp như viêm khớp, bệnh gút, thoái hoá khớp, viêm cơ... Tuy nhiên, điều mà bạn cần hiều là thuốc chỉ có tác dụng chữa triệu chứng viêm, đau tạm thời chứ không chữa được nguyên nhân gây bệnh.

Mỗi NSAID đều chứa một loại chất hóa học khác nhau, và cơ địa mỗi người lại có phản ứng đáp ứng khác nhau với thành phần của thuốc. Có những người bệnh có khả năng dung nạp đáp ứng bất kỳ một thuốc NSAID nào mà không có tác dụng phụ, nhưng ngược lại thì có những người đáp ứng được thuốc này nhưng lại không đáp ứng được thuốc kia, hoặc không thể dung nạp bất cứ loại NSAID nào. Giữa các thuốc NSAID đều có tỷ lệ và các biểu hiện tác dụng phụ đặc trưng.

Tác dụng phụ của thuốc kháng viêm NSAID có thể đi từ nhẹ đến nặng. Nhẹ thì gây kích ứng dạ dày, nặng thì có thể gây viêm loét, chảy máu và nghiêm trọng nhất là thủng dạ dày và ruột. Chính vì vậy mà các bác si khuyến cáo những người từ 65 tuổi trở lên, cũng như những người có tiền sử loét hoặc xuất huyết tiêu hóa... nên sử dụng NSAID một cách thận trọng.

Trong khi sử dụng thuốc NSAID, nếu thấy có các biểu hiện sau đây thì phải ngừng thuốc ngay và báo cho bác sĩ để đề phòng tình huống xấu có thể xảy ra:

- Dị ứng, ngứa mẩn.

- Đau bụng, ợ hơi, ợ chua, buồn nôn, nôn, nôn ra máu, đi ngoài phân đen, đau bụng dữ dội (thủng dạ dày)

- Chảy máu cam, chảy máu chân răng, chảy máu dưới da.

- Lên cơn hen, choáng váng, chóng mặt...

- Ssử dụng bởi những người có bệnh tim có thể làm tăng nguy cơ đau tim hoặc đột quỵ.

Nhóm kháng viêm corticoid

Do có tác dụng chống viêm, chống dị ứng và ức chế miễn dịch nên nhóm kháng viêm corticoid như prednisolon, cortisone, solumedrol, và hydrocortisone... được sử dụng để điều trị nhiều bệnh thấp khớp.

Thuốc có thể được dùng dưới dạng uống, tiêm tĩnh mạch hoặc tiêm trực tiếp vào khớp bị viêm đau hoặc có thể được dùng dưới dạng kem bôi da. Đây là các thuốc có tác dụng chống viêm mạnh, nhanh nhưng lại có nhiều tác dụng phụ nguy hiểm, nên phải được dùng dưới sự chỉ định và theo dõi của bác sĩ.

Dùng loại thuốc nào, liều lượng ra sao và thời gian dùng thuốc phụ thuộc vào chẩn đoán bệnh trên từng bệnh nhân cụ thể. Khi cần ngừng thuốc phải giảm liều từ từ, bệnh nhân không nên ngừng dùng thuốc đột ngột.

Một số tác dụng phụ của thuốc có thể xảy ra như tăng sự thèm ăn, tăng cân... nhưng những tác dụng phụ này xảy ra khi ngưng sử dụng thuốc. Khi sử dụng lâu dài có thể gây ra một số phản ứng phụ như rạn da, loãng xương, tăng huyết áp, đái tháo đường, nhiễm trùng và đục thủy tinh thể...

Cho đến nay, các corticoid vẫn là một nhóm thuốc quan trọng có phạm vi áp dụng điều trị rộng rãi. Để sử dụng an toàn và hiệu quả nhóm thuốc này, việc quan trọng là không tự dùng thuốc, hạn chế đến mức tối đa việc chỉ định sử dụng nhóm thuốc này.

Khi bắt buộc phải dùng thì nên sử dụng với liều thấp nhất có hiệu quả và trong thời gian ngắn nhất. Không được sử dụng các chế phẩm có chứa corticoid khi bị nhiễm nấm hoặc virus. Phải theo dõi điều trị và theo dõi bệnh nhân cẩn thận trong và cả sau khi điều trị dài ngày, áp dụng các biện pháp cần thiết để hạn chế tối đa các tác dụng phụ.

Có thể nói rằng trong việc dùng thuốc kháng viêm nói chung và các thuốc giảm đau, chống viêm các bệnh xương khớp nói riêng, người bệnh cần hiểu rõ về tác dụng phụ của thuốc kháng viêm mình đang sử dụng để có biện pháp dự phòng, khắc phục, hạn chế thấp nhất tai biến do thuốc gây ra.

Xem thêm:

• Chuyên gia nói gì khi dùng thuốc kháng sinh điều trị bệnh viêm họng?
  
• Thai phụ bị viêm mũi dị ứng có được dùng thuốc kháng sinh không?