Suy tim độ 4 – Cần làm gì trong giai đoạn cuối của suy tim?

Theo NYHA, suy tim có 4 cấp độ:

• Suy tim độ 1 (suy tim tiềm tàng);
• Suy tim độ 2 (suy tim nhẹ);
• Suy tim độ 3 (suy tim trung bình);
• Suy tim độ 4 (suy tim nặng).

Ở giai đoạn cuối, người bệnh không thể thực hiện bất kỳ loại hoạt động thể chất nào mà không gặp khó khăn. Các triệu chứng điển hình của suy tim thường xuất hiện ngay cả khi nghỉ ngơi và nặng hơn khi đang vận động.

• Khó thở, hụt hơi: thường sẽ xuất hiện về đêm do dịch bị ứ đọng tại phổi.
• Mệt mỏi: do cơ thể không được cung cấp năng lượng đầy đủ, người bị bệnh thường phải nghỉ ngơi tại chỗ.
• Ho khan: đôi khi có thể ho lẫn bọt màu hồng hoặc là chất nhày.
• Phù: thường gặp ở phần dưới cơ thể người bệnh. Biểu hiện rõ nhất là sưng phù bàn chân, bụng, mắt cá chân,...
• Rối loạn tiêu hóa: Người bệnh cảm thấy chán ăn, buồn nôn và đầy hơi do hệ thống tiêu hóa bị thiếu máu nuôi dưỡng, gây ứ trệ dịch. Điều này cũng làm ảnh hưởng tới sự hấp thu của các thuốc dùng qua đường uống.
• Tim đập nhanh và trống ngực: do tim phải tăng cường công suất nhằm để bù đắp lại sự thiếu hụt máu nuôi cơ thể.
• Lú lẫn: Não bộ không được nhận đủ lượng máu cần thiết và nồng độ chất điện giải trong máu bị thay đổi sẽ làm ảnh hưởng tới khả năng ghi nhớ, phân tích.
• Đau: 75% bệnh nhân suy tim độ 4 có triệu chứng là đau. Ngoài đau tim do thiếu máu cục bộ và còn có thể đau toàn thân do áp lực gây ra do tình trạng quá tải chất lỏng.
• Lo lắng, trầm cảm: 42% bệnh nhân suy tim độ 4 bị rơi vào trạng thái trầm cảm, khiến cho quá trình chữa trị gặp nhiều khó khăn.

Khi bước vào giai đoạn cuối cùng của bệnh suy tim, người bệnh có thể đối mặt với các biến chứng nguy hiểm liên quan đến việc ứ trệ tuần hoàn. Bao gồm:

• Suy gan: Tim suy yếu gây ứ máu tại gan và gây to gan, xơ gan
• Suy thận: Thận không nhận đủ máu để nhằm đảm bảo chức năng thải – lọc chất lỏng dư thừa bên trong cơ thể, dẫn tới suy thận.
• Biến chứng cục máu đông: Máu bị ứ đọng trong cơ thể là một “cơ hội thuận lợi” để hình thành nên các cục máu đông, nguyên nhân làm cho các biến chứng nguy cấp như nhồi máu cơ tim và tai biến mạch máu não hay hoại tử chi...
• Phù phổi cấp: Máu bị ứ đọng tại phổi gây ra suy hô hấp cấp tính – tình trạng này cần được cấp cứu khẩn cấp.

Đây là câu hỏi được quan tâm rất nhiều từ các bệnh nhân cũng như người thân của họ. Và thực sự rất khó để có thể đưa ra một tiên lượng chính xác, bởi vì tuổi thọ của người bệnh còn phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố như về thể trạng người bệnh hay mức độ đáp ứng với thuốc, khả năng tuân thủ theo các phác đồ điều trị và tâm lý của người bệnh...

Mặc dù chưa có giải pháp chữa trị khỏi hoàn toàn bệnh suy tim. Tuy nhiên, với sự nỗ lực một cách không ngừng của y học, sức khỏe và tuổi thọ của những người bị bệnh suy tim đã từng bước được cải thiện.

Các phương pháp điều trị suy tim độ 4 đang được áp dụng trong hiện nay là:

Điều trị bằng thuốc

Các thuốc điều trị bệnh suy tim độ 4 giúp làm giảm nhẹ triệu chứng và phòng ngừa rủi ro cho những người bệnh. Một số loại thuốc được sử dụng phổ biến là:

• Thuốc lợi tiểu: như spironolacton, furosemid, triamterent,... để đào thải bớt dịch dư thừa có trong cơ thể.
• Thuốc trợ tim: Digoxin, Ouabain... giúp làm cho tăng lực co bóp của cơ tim
• Thuốc giãn mạch, hạ áp: bao gồm nhiều các nhóm khác nhau như thuốc ức chế men chuyển (captopril, perindopril, enalapril...); thuốc chẹn kênh canxi (nicardipin, amlodipin, verapamil...)
• Thuốc chống loạn nhịp tim: như nhóm chẹn beta ( nadolol, propranolol, atenolol...)
• Thuốc giảm đau: như paracetam...
• Thuốc an thần: như Phenobarbital, diazepam,Valium...

Điều trị bệnh bằng phẫu thuật

Can thiệp ngoại khoa đối với người bệnh suy tim độ 4 cần được cân nhắc kỹ giữa lợi ích và nguy cơ, bởi vì sức khỏe của người bệnh thường rất yếu và nguy cơ gặp biến chứng phẫu thuật cũng cao hơn. Phẫu thuật sẽ giúp làm sửa chữa những nguyên nhân gây ra suy tim, như:

• Thay/sửa van tim: nếu nguyên nhân gây ra suy tim là bệnh hẹp/hở van tim.
• Cấy máy tạo nhịp tim, máy khử rung: nếu như người bệnh có rối loạn nhịp đe dọa đến tính mạng
• Đặt stent, bắc cầu động mạch vành: nếu như nguyên nhân gây ra suy tim đến từ bệnh mạch vành.
• Ghép tim: chỉ định khi trái tim đã bị hư hỏng nặng, áp dụng khi các phương pháp khác không còn hiệu quả.

Trong bất kỳ bệnh mãn tính nào không có cơ hội chữa khỏi, thì việc chăm sóc giảm nhẹ là 1 phần quan trọng của quá trình điều trị.

• Khi ngủ, người bệnh nên để cao gối (tư thế nửa nằm nửa ngồi), nếu như khó thở nặng có thể phải cần thở bình oxy.
• Nên để bệnh nhân nằm nghỉ ở nơi yên tĩnh, tránh tiếng ồn
• Chế độ ăn: ăn nhạt và nhiều chất xơ; hạn chế uống nhiều nước (dựa vào lượng nước tiểu 24h); đồ ăn nên được chế biến dạng lỏng, mềm để dễ tiêu hóa.
• Bỏ thuốc lá và hạn chế rượu bia: chỉ nên dùng khoảng một ly rượu vang hay là 1⁄2 lon bia mỗi ngày
• Vận động nhẹ nhàng tại giường hoặc là đi bộ nhẹ (tùy thể trạng), nếu như người bệnh không thể tự vận động và người thân có thể chủ động xoa bóp cho họ.
• Tiêm phòng cúm thường xuyên hằng năm theo chỉ định
• Giảm cân nếu như thừa cân
• Người bệnh vẫn có thể đi du lịch và tham gia những hoạt động giải trí tùy theo tình trạng sức khỏe; nhưng khi đi nhớ mang theo các loại thuốc và bảng tóm tắt bệnh sử của bản thân.

Xem thêm:

• Suy tim độ 3 không là mối lo nếu biết những điều này
• Caffeine có thực sự gây ra nhịp tim bất thường và bệnh suy tim
• Những xét nghiệm chẩn đoán bệnh suy tim