Bệnh viêm đa dây thần kinh ngoại biên

Bệnh thần kinh ngoại biên là gì?

Bệnh thần kinh ngoại biên là bệnh lý gây ra do các dây thần kinh ngoại biên bị tổn thương. Dây thần kinh ngoại biên là các dây thần kinh giúp truyền tín hiệu từ não và tuỷ sống đến các cơ, cơ quan và mô cơ thể khác.

Hiện đã có hơn 100 loại bệnh thần kinh ngoại biên được xác định. Tất cả đều có đặc trưng về triệu chứng, mô hình phát triển và tiên lượng bệnh riêng.

Nguyên nhân gây bệnh

- Nhiễm độc: rượu (nguyên nhân hay gặp nhất, kết hợp với thiếu vitamin B1), chì, arsen, thuỷ ngân, đồng, kẽm, sulfur carbon, benzen, phospho, tetrachlorur carbon, thallium, isoniazid, sulfamid, emetin.

- Chuyển hoá: bệnh đái tháo đường, suy thận (urê huyết), loạn dưỡng porphyrin, thiếu máu ác tính, bệnh gout.

- Dinh dưỡng: nhất là do thiếu vitamin (vitamin Bl, B12, acid folic) trong bệnh pellagre (thiếu vitamin PP), nghiện rượu, bệnh tê phù (bệnh thiếu vitamin Bl), bệnh ỉa chảy mỡ, bệnh sprue và những hội chứng kém hấp thu khác.

- Nhiễm khuẩn: bệnh bạch hầu, sốt thương hàn, bệnh do brucella, bệnh phong, bệnh lao, giang mai, bệnh quai bị, bệnh tinh hồng nhiệt, bệnh lậu, bệnh Lyme, AIDS, ...

- Do thuốc: amiodaron, cisplatin, dapson, didanosin, isoniazid, metronidazol, nitroíuran, perhexillin, almitrin, vincristin.

- Những nguyên nhân khác: bệnh tạo keo (viêm nút quanh động mạch, lupus ban đỏ rải rác,...), đau tủy xương, hội chứng cận u.

Triệu chứng viêm đa dây thần kinh ngoại biên

Bệnh khởi phát dần dần tuỳ theo nguyên nhân nhưng các triệu chứng sau đây thường thấy xuất hiện ít nhiều rõ rệt trong mọi thể bệnh:

Rối loạn cảm giác

Cảm giác chủ quan: dị cảm, đau khi ấn vào đường đi của các dây thần kinh, tăng cảm giác ở da. Đôi khi đau rát như bỏng thường ở bàn chân, đau tăng lên khi bước đi.

Cảm giác khách quan: rối loạn xúc giác, mới đầu ở đoạn cuối chi, làm cho bệnh nhân bị tê kiểu “mang găng tay” hoặc kiểu “đi bít tất”. Giảm cảm giác với nhiệt và với độ rung (mất cảm giác rung). Bệnh nhân có thể bị mất cảm giác tư thế từ đó bị chứng thất điều giả tabét, chứng này là biểu hiện ngoại lệ duy nhất của bệnh viêm đa dây thần kinh.

Rối loạn phản xạ

Phản xạ gân cơ và phản xạ da ở những khu vực do dây thần kinh bị viêm chi phối đều giảm hoặc mất hẳn.

Rối loạn vận mạch

Sung huyết ở da, rồi tím tái và dinh dưỡng của da bị biến đổi, da trở nên nhẵn và bóng trong những thể bệnh kéo dài.

Những rối loạn thần kinh thực vật

Ỉa chảy, tiểu tiện và đại tiện không chủ động, bất lực, hạ huyết áp tư thế.

Chẩn đoán viêm đa dây thần kinh?

Các bác sĩ xem xét bệnh sử và khám lâm sàng. Điện cơ ký (EMG), phân tích dịch não tủy (chọc dò tủy sống), khám cảm giác, khảo sát dẫn truyền thần kinh (NCS), sinh thiết da và xét nghiệm máu để đo nồng độ vitamin B12 cũng có thể được bác sĩ yêu cầu thực hiện.

Những phương pháp nào dùng để điều trị viêm đa dây thần kinh?

Một khi nguyên nhân gây ra bệnh được tìm thấy, tập trung điều trị nguyên nhân đó có thể giúp chữa khỏi bệnh viêm đa dây thần kinh. Ví dụ như điều trị tăng ure huyết, suy dinh dưỡng (liệu pháp bổ sung vitamin B12), nhiễm Streptococcus B, và suy giáp.

Ngừng sử dụng thuốc gây ngộ độc thần kinh có thể giúp đảo ngược bệnh thần kinh nhẹ hay ngăn chặn những trường hợp bệnh trở nặng hơn.

Prednisone, immunoglobulin, hoặc lọc huyết tương (PE) có thể có ích trong các bệnh lý liên quan miễn dịch như CIDP. Trong PE, toàn bộ máu được rút ra từ cơ thể và một phần chất lỏng (huyết tương) được lấy ra. Tế bào máu sau đó được trả về cơ thể.

Nếu bạn bị thất điều, tức không thể làm chủ trong việc phối hợp cử động tay chân, bạn có thể cần gậy, nạng, khung tập đi hoặc xe lăn. Vệ sinh chân cẩn thận để tránh gây ra nhiễm trùng nghiêm trọng.

Chế độ sinh hoạt phù hợp cho người bệnh

Bạn có thể kiểm soát tốt bệnh viêm đa dây thần kinh nếu bạn:

- Tái khám định kỳ để được theo dõi diễn tiến các triệu chứng cũng như tình trạng sức khỏe của bạn

- Nghe theo hướng dẫn của bác sĩ, không được tự ý uống thuốc mà không được chỉ định hoặc tự ý bỏ thuốc trong thời gian điều trị

- Tích cực vận động cơ thể

- Tham gia vào một nhóm tự giúp đỡ để được hỗ trợ

- Tìm hiểu càng nhiều càng tốt về bệnh lý của mình cũng như cách đối phó với nó

Bệnh lý viêm đa dây thần kinh ngoại biên có rất nhiều nguyên nhân gây ra. Trong đó, có nguyên nhân điều trị được và có nguyên nhân không điều trị được. Thông thường sau một đợt viêm, tùy theo nguyên nhân, dây thần kinh có thể phục hồi hoàn toàn, một phần hay không thể phục hồi. Vì đây là một bệnh khó và gây ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe, bạn hãy liên hệ với bác sĩ chuyên khoa để biết thêm chi tiết về cách chăm sóc và điều trị bệnh. Bạn nên dùng thuốc lâu dài và tập phục hồi chức năng để phần nào giúp bệnh thuyên giảm.