Bệnh quai bị ủ bệnh bao nhiêu ngày?
Quai bị là một bệnh nhiễm trùng các tuyến nước bọt (tuyến sản xuất ra nước bọt giúp tiêu hóa thức ăn) do siêu vi trùng paramyxovirus gây ra. Đây là bệnh lành tính nhưng khả năng lây lan rất cao, rất dễ lan thành dịch. Nếu không được tiêm chủng ngừa, gần như đa số trẻ em khi tiếp xúc với cộng đồng sẽ mắc bệnh.
Bệnh quai bị ủ bệnh bao nhiêu ngày?
Quai bị là một bệnh nhiễm trùng các tuyến nước bọt (tuyến sản xuất ra nước bọt giúp tiêu hóa thức ăn) do siêu vi trùng paramyxovirus gây ra. Đây là bệnh lành tính nhưng khả năng lây lan rất cao, rất dễ lan thành dịch. Nếu không được tiêm chủng ngừa, gần như đa số trẻ em khi tiếp xúc với cộng đồng sẽ mắc bệnh.
Bệnh quai bị thường hay xảy ra vào thời điểm giao mùa đông xuân. Tại miền Nam, bệnh thường xuất hiện từ tháng 10 dương lịch kéo dài đến tháng 6 năm sau, cao điểm từ tháng 12 đến tháng 3 hoặc tháng 4. Tuổi mắc bệnh thường khi trẻ bắt đầu đi học (sau 3 đến 5 tuổi), tiếp xúc với môi trường nhà trẻ, mẫu giáo, tiểu học.
Triệu chứng và diễn biến của bệnh quai bị
Thời kỳ ủ bệnh của bệnh quai bị: Thông thường sau khi tiếp xúc với người bệnh từ 6 đến 9 ngày, trẻ sẽ có biểu hiện bệnh. Đặc biệt có trường hợp kéo dài đến 2 tuần.
Bệnh quai bị thường rất dễ nhận biết với các triệu chứng sưng đau ở vùng mang tai do viêm sưng tuyến nước bọt vùng này. Trước khi sưng 1 đến 2 ngày, một số trẻ có cảm giác đau, khó nhai nên chán ăn. Vùng mang tai có thể bị sưng cùng lúc ở hai bên và xuất hiện rất nhanh, có thể đêm hôm trước bình thường nhưng hôm sau đã sưng to ở cả hai bên. Có trường hợp sưng một bên, sau đó vài ngày sưng sang bên kia. Còn một số trường hợp các tuyến nước bọt vùng dưới hàm cũng bị viêm, làm cho mặt trẻ sưng to ở hai mang tai và vùng dưới hàm. Thông thường trẻ lớn hoặc người lớn có triệu chứng thường nặng hơn trẻ nhỏ.
Bên cạnh các triệu chứng sưng vùng mang tai, trẻ có thể kèm theo sốt, mệt mỏi, đau đầu, đau cơ, buồn nôn, nôn ói. Đa số trường hợp trẻ em bị bệnh quai bị thường sốt rất nhẹ và chỉ kéo dài một đến 2 ngày.
Bệnh quai bị sẽ tự lui dần sau 5 đến 7 ngày nếu không có biến chứng. Vùng mang tai sẽ từ từ giảm sưng, trẻ ăn uống dễ hơn và hồi phục hoàn toàn sau 7 đến 10 ngày.
Biến chứng của bệnh quai bị
Bệnh quai bị thường có ít biến chứng. Nếu có, đa số các biến chứng này cũng lành tính, sẽ khỏi hẳn nếu được theo dõi và điều trị đúng, rất hiếm khi gây tử vong cho người bệnh.
Biến chứng thường gặp nhất là bệnh viêm màng não. Đây là biến chứng lành tính, có thể xuất hiện khi các triệu chứng sưng vùng mang tai đang giảm dần, khi trẻ đau đầu nhiều hơn, nôn ói, mệt mỏi.
Một biến chứng khác gây nhiều lo lắng cho phụ huynh là viêm tinh hoàn ở bé trai và viêm buồng trứng ở bé gái. Đây là biến chứng thường xảy ra khi bị bệnh ở tuổi dậy thì (lớn hơn 7 tuổi). Viêm buồng trứng ở bé gái thường hiếm gặp hơn viêm tinh hoàn ở bé trai. Biến chứng xuất hiện sau khi triệu chứng sưng vùng mang tai đã giảm. Bé trai sốt cao, đau đầu nhiều và đặc biệt là triệu chứng sưng, đau nhiều ở vùng bìu (nơi chứa tinh hoàn), có thể sưng đau ở một hay hai bên. Đây là biến chứng cần điều trị đúng và kịp thời nhằm tránh di chứng vô sinh sau này. Đối với bé gái, biến chứng viêm buồng trứng sẽ biểu hiện đau vùng bụng nhiều và cần được siêu âm để chẩn đoán.
Ngoài 2 biến chứng trên, còn có nhiều biến chứng khác, ví dụ như viêm tụy cấp, viêm não, viêm cơ tim nhưng rất hiếm gặp các trường hợp này.
Điều trị bệnh quai bị như thế nào?
Quai bị là bệnh lành tính nên có thể điều trị tại nhà, nhưng quan trọng là cần theo dõi để phát hiện kịp thời các biến chứng có thể xảy ra. Bệnh quai bị thường dễ bị nhầm lẫn với bệnh bạch hầu hay bệnh viêm hạch cổ do vi trùng. Nếu là hai bệnh này, trẻ bị bệnh sẽ sốt rất cao và lừ đừ. Tốt nhất cần phải khám bác sĩ chuyên khoa để có thể xác định đây là quai bị chứ không phải là hai bệnh trên.
Điều trị bệnh quai bị tại nhà chủ yếu cho trẻ uống thuốc hạ sốt, giảm đau là paracetamol, cho ăn các thức ăn mềm. Không nên để bé vận động nhiều, đặc biệt là trẻ lớn để tránh nguy cơ các biến chứng viêm màng não, viêm tinh hoàn hay viêm buồng trứng. Khi trẻ bị nôn ói nhiều, đau vùng bìu, đau bụng, đau đầu ngay cả là khi vùng sưng ở mang tai đã giảm, thì ngay lập tức nên đưa đi khám ngay để kịp thời phát hiện và điều trị các biến chứng.Chú ý: Thông tin trong bài chỉ mang tính tham khảo, người đọc cần cân nhắc trước khi áp dụng.