Xét nghiệm HIV bằng phương pháp PCR hiểu như thế nào?

1. PCR là gì?

PCR (Polymerase Chain Reaction - Phản ứng chuỗi trùng phân) là một kĩ thuật then chốt trong di truyền học phân tử cho phép phân tích bất kỳ một đoạn ngắn nào của chuỗi ADN (hay của chuỗi ARN) mà không phải nhân dòng vô tính đoạn ADN đó.

2. Xét nghiệm HIV bằng phương pháp PCR hiểu như thế nào

PCR được sử dụng để tái tạo (khuếch đại) những đoạn ADN chọn lọc. Đối với trước đây, thì việc khuếch đại này sẽ được thực hiện nhờ những vi khuẩn và phải mất hàng tuần. Nhưng giờ đây với kĩ thuật PCR được thực hiện trong các ống nghiệm thì chỉ mất một vài giờ. Đối với những PCR hiệu quả cao đến nỗi có thể tạo ra vô số bản sao của ADN. Ngoài ra, PCR sử dụng chính những phân tử mà thiên nhiên sử dụng để sao chép ADN:

- Hai "phân tử mồi" để đánh dấu vị trí bắt đầu và kết thúc của chuỗi ADN cần sao chép.

- Và một enzym có tên là polymerase (enzyme đồng phân hóa) để chạy dọc theo đoạn ADN đó, để đọc mã của ADN và lắp ráp nên một bản sao của ADN.

- Rất nhiều khối bazơ mà polymerase sử dụng để xây nên bản sao của ADN.

3. Ưu điểm của phương pháp PCR

Một ưu điểm khác của PCR trong chẩn đoán bệnh nhiễm khuẩn là PCR chẳng những có thể phát hiện được tác nhân vi sinh vật gây bệnh trực tiếp trong bệnh phẩm mà còn có thể phân loại type di truyền của các vi sinh vật này, không cần phải nuôi cấy được vi khuẩn.

Ðây là một đóng góp rất lớn trong nghiên cứu dịch tễ học tìm hiểu mối liên quan của các tác nhân gây bệnh trong cộng đồng. Một chứng minh hết sức nỗi tiếng trong ứng dụng này là trường hợp "nha sĩ Florida" (Florida dentist) : Nhờ có PCR mà người ta đã xác định được 3 bệnh nhân khám điều trị răng đã bị nhiễm HIV từ một nguồn gốc là vị nha sĩ nọ bị nhiễm HIV.

Do thử nghiệm PCR quá nhạy cảm, nên khi áp dụng trong chẩn đoán, một vấn đề rất quan trọng cần phải lưu tâm, đó là hiện tượng dương tính giả, chủ yếu là do mẫu thử bị nhiễm bởi các sản phẩm PCR trước đó. Lúc này chỉ cần mẫu thử bị nhiễm một hoặc vài mảnh sản phẩm của PCR thì các mảnh sản phẩm sẽ được khuếch đại và mẫu cho kết quả dương nhưng là dương giả.

Hiện nay xét nghiệm DNA_PCR(Chuỗi phản ứng polymerase) là một trong những xét nghiệm có độ chính xác cao nhất tuy nhiên thời gian chính xác để thực hiện xét nghiệm này từ ngày có hanh vi nguy cơ vẫn còn gây nhiều tranh cãi (theo các tài liệu nước ngoài là 28 ngày,một số tài liệu của Việt Nam là 10 ngày hoặc theo một số bác sĩ của viện Pasteur là từ 3-7 ngày).

Đây là một xét nghiệm khá tốn kém và quy trình khá phức tạp (dựa trên kĩ thuật nhiệt) nên thường chỉ dùng cho trẻ em(dưới 18 tháng tuổi) để phát hiện bản sao bộ ADN của HIV. Như hiện tại Viện Pasteur TPHCM dùng phương pháp này để xét nghiệm cho trẻ em dưới 18 tháng tuổi hoặc dùng đo nồng độ vi rút cho người có HIV. Viện Pasteur TPHCM nếu xét nghiệm PCR âm tính (dưới ngưỡng cửa phát hiện) thì Bác Sĩ vẫn khuyên sau 12 tuần xét nghiệm lại.

Như vậy, HoiBenh đã cùng các bạn tìm hiểu về xét nghiệm HIV theo phương pháp PCR như thế nào để các bạn có thể an toàn sử dụng phương pháp này.