Xét nghiệm FSH là gì?

Tìm hiểu về Hormone kích thích nang (FSH)

Hormone kích thích nang (FSH) được sản xuất bởi tuyến yên trong não. Kiểm soát sự sản xuất FSH là một hệ thống phức tạp liên quan đến các hormon được sản xuất bởi các tuyến sinh dục (buồng trứng hoặc tinh hoàn), tuyến yên và vùng dưới đồi.

Ở phụ nữ, FSH kích thích sự tăng trưởng và trưởng thành trứng trong buồng trứng (nang) trong giai đoạn nang trứng của chu kỳ kinh nguyệt. Chu kỳ kinh nguyệt được chia thành giai đoạn nang trứng và các giai đoạn hoàng thể, đặc trưng là sự tăng đột biến FSH và hóc môn luteinizing (LH) giữa chu kỳ. Rụng trứng xảy ra một thời gian ngắn sau khi hormone tăng giữa chu kỳ. Trong giai đoạn nang trứng, FSH kích thích nang trứng sản xuất estradiol, và hai kích thích tố phối hợp với nhau trong sự phát triển của nang trứng. Trong giai đoạn hoàng thể, FSH kích thích sự sản xuất progesterone. Cả hai estradiol và progesterone giúp tuyến yên kiểm soát lượng FSH . FSH cũng tạo điều kiện để buồng trứng đáp ứng với LH. Tại thời điểm mãn kinh, buồng trứng ngừng hoạt động, FSH tăng.

Ở nam giới, FSH kích thích tinh hoàn sản xuất tinh trùng trưởng thành và cũng thúc đẩy sản xuất các protein liên kết với androgen. Mức độ FSH tương đối ổn định ở nam giới sau tuổi dậy thì.

Ở trẻ sơ sinh và trẻ em, mức độ FSH tăng lên ngay sau khi sinh và sau đó giảm xuống mức rất thấp ở các bé trai 6 tháng và 1-2 tuổi ở nữ. Nồng độ bắt đầu tăng trở lại trước khi bắt đầu tuổi dậy thì và sự phát triển của các đặc tính sinh dục thứ phát.

Xét nghiệm được sử dụng như thế nào?

FSH thường được sử dụng kết hợp với các xét nghiệm khác (LH, testosterone, estradiol, và progesterone) trong bộ thử nghiệm vô sinh ở cả nam giới và phụ nữ. Mức độ FSH được sử dụng để giúp xác định lý do tại sao một người đàn ông có số lượng tinh trùng thấp. Mức độ FSH cũng rất hữu ích trong việc điều tra kinh nguyệt không đều và để hỗ trợ trong việc chẩn đoán các rối loạn tuyến yên hoặc các bệnh liên quan đến buồng trứng hoặc tinh hoàn. Ở trẻ em, FSH và LH được sử dụng để chẩn đoán dậy thì chậm trễ hoặc sớm .

Khi nào được chỉ định?

Ở phụ nữ và nam giới, FSH và LH được chỉ định như là một phần của bộ thử nghiệm vô sinh và rối loạn tuyến yên hoặc tuyến sinh dục.

FSH có thể được chỉ định khi chu kỳ kinh nguyệt của người phụ nữ đã ngừng hoặc trở nên bất thường, để xác định người phụ nữ đã bước vào thời kỳ mãn kinh.

Ở trẻ em, FSH và LH có thể được chỉ định khi một bé trai hay bé gái không có biểu hiện để bước vào tuổi dậy thì ở độ tuổi thích hợp (hoặc quá muộn hoặc quá sớm). Dấu hiệu tuổi dậy thì sớm có thể bao gồm:

- Vú to ở phụ nữ

- Sự tăng trưởng của lông mu

- Cơ quan sinh dục phát triển ở nam giới

- Bắt đầu chu kỳ kinh nguyệt ở phụ nữ

Thời điểm bắt đầu của tuổi dậy thì bất thường có thể là một dấu hiệu của một vấn đề nghiêm trọng liên quan đến vùng dưới đồi, tuyến yên, tuyến sinh dục (buồng trứng hoặc tinh hoàn), hoặc các hệ thống khác. Các đo lường của LH và FSH có thể phân biệt giữa các triệu chứng lành tính và bệnh thực sự. Sau khi các triệu chứng được xác minh là kết quả của bệnh thật sự, thử nghiệm thêm nữa có thể được thực hiện để phân biệt nguyên nhân cơ bản.

Kết quả xét nghiệm có ý nghĩa là gì?

Giá trị tham chiếu bình thường FSH

- Nam : 1.5 – 12.5 mU/mL

- Nữ :

• Follicule phase : 3.5 – 12.5 mU/mL
  
• Ovulation phase : 4.7 – 21.5 mU/mL
  
• Luteral phase : 1.7 – 7.7 mU/mL
  
• Post menaupause : 40 – 250 mU/mL
  

Ở phụ nữ, mức độ FSH và LH có thể giúp để phân biệt giữa suy buồng trứng nguyên phát (thiểu năng do bản thân buồng trứng) và suy buồng trứng thứ phát (thiểu năng buồng trứng do rối loạn của một trong hai tuyến yên hoặc vùng dưới đồi). Mức tăng của FSH và LH được nhìn thấy trong suy buồng trứng nguyên phát. Một số nguyên nhân của suy buồng trứng chủ yếu được liệt kê dưới đây.

Phát triển khuyết tật

- Buồng trứng không phát triển (buồng trứng bất sản)

- Nhiễm sắc thể bất thường, chẳng hạn như hội chứng Turner, hội chứng Kalllmann

- Khiếm khuyết trong sản xuất steroid do buồng trứng, chẳng hạn như thiếu 17 alpha hydroxylase

Do thiểu năng buồng trứng sớm

- Bức xạ

- Hóa trị

- Bệnh tự miễn dịch

Không rụng trứng mãn tính (anovulation) do

- Hội chứng buồng trứng đa nang (PCOS)

- Bệnh thượng thận

- Bệnh tuyến giáp

- Khối u buồng trứng

Khi một người phụ nữ bước vào thời kỳ mãn kinh và buồng trứng ngừng hoạt động, mức độ FSH sẽ tăng lên.

Các mức thấp của FSH và LH là phù hợp suy buồng trứng thứ cấp do một vấn đề yên hoặc vùng dưới đồi. FSH huyết thanh thấp có liên quan với tăng nguy cơ ung thư buồng trứng.

Ở nam giới, nồng độ FSH cao là do suy tinh hoàn nguyên phát. Điều này có thể là do các khuyết tật phát triển trong sự phát triển tinh hoàn hoặc chấn thương tinh hoàn, như được chỉ ra dưới đây.

Phát triển khuyết tật

- Tuyến sinh dục không phát triển (bất sản tuyến sinh dục)

- Nhiễm sắc thể bất thường, chẳng hạn như hội chứng Klinefelters

Tinh hoàn thiểu năng do

- Nhiễm virus (quai bị)

- Chấn thương

- Bức xạ

- Hóa trị

- Bệnh tự miễn dịch

- Khối u tế bào mầm

Mức thấp là phù hợp với các rối loạn tuyến yên hoặc vùng dưới đồi.

Ở trẻ nhỏ, mức độ LH và FSH cao và có sự phát triển các đặc tính sinh dục thứ phát ở tuổi rất trẻ, là một dấu hiệu của dậy thì sớm. Điều này là phổ biến ở bé gái nhiều hơn bé trai. Phát triển sớm này có thể có nhiều nguyên nhân khác nhau cần phải được chẩn đoán và điều trị. Một số nguyên nhân bao gồm:

- Tổn thương hệ thống thần kinh trung ương

- Khối u tiết hormone

- Khối u hoặc u nang buồng trứng

- Khối u tinh hoàn

Mức LH và FSH bình thường ở trẻ em tiền dậy thì ,xuất hiện một số dấu hiệu thay đổi của tuổi dậy thì, có thể cho thấy một hình thức lành tính của dậy thì sớm không có nguyên nhân cụ thể hoặc xác đáng, hoặc chỉ có thể là một biến đổi bình thường của tuổi dậy thì.

Chậm ở tuổi dậy thì, mức độ LH và FSH có thể là bình thường hoặc thấp hơn những gì được dự kiến ​​cho một thanh niên trong độ tuổi này. Thử nghiệm LH đáp ứng với GnRH , công thêm các thử nghiệm khác có thể giúp chẩn đoán lý do tuổi dậy thì chậm. Một số trong những nguyên nhân chậm dậy thì có thể bao gồm:

- Tuyến sinh dục (buồng trứng hoặc tinh hoàn) thiếu

- Thiếu hormone

- Hội chứng Turner (nhiễm sắc thể bất thường ở các bé gái)

- Hội chứng Klinefelter (nhiễm sắc thể bất thường ở các bé trai)

- Viêm nhiễm mãn tính

- Ung thư

- Rối loạn ăn uống (chán ăn tâm thần)

Xem thêm:

• Bạn có biết hormone FSH là gì?
  
• Xét nghiệm Alpha FP (AFP) có chính xác không?