Vitamin K có ý nghĩa như thế nào với cơ thể?

Vitamin K được biết đến nhiều với vai trò chủ chốt trong hình thành cục máu đông trong quá trình đông máu của cơ thể, ngăn chặn sự chảy máu tiếp diễn khi cơ thể có vết thương. Không như những vitamin khác, vitamin K không được dùng thường quy như một loại thực phẩm bổ sung. Vậy vitamin K có ý nghĩa như thế nào với cơ thể?

Vitamin K và quá trình đông máu

Vitamin K là nhóm vitamin tan trong chất béo. Vitamin K được phát hiện ra một cách tình cờ trong thập niên 1920 đến 1930 ở các chế độ ăn kiêng động vật hoàn toàn dẫn đến sự chảy máu ồ ạt.

Nồng độ thấp vitamin K có thể làm tăng nguy cơ chảy máu không kiểm soát. Trong khi sự thiếu hụt vitamin K ở người lớn thì hiếm gặp, tình trạng này phổ biến ở trẻ sơ sinh, vì thế việc tiêm một liều vitamin K ở trẻ sơ sinh là tiêu chuẩn hiện nay tại các bệnh viện.

Vitamin K được sử dụng để chống lại tác dụng quá liều của thuốc kháng đông, được sử dụng ở một số người có cơ địa có huyết khối, nhồi máu cơ tim...

Tình trạng thiếu hụt vitamin K thì không phổ biến, tuy nhiên, bạn có thể có nguy cơ cao hơn gặp tình trạng này khi:

• Mắc bệnh mà làm ảnh hưởng đến khả năng hấp thu vitamin K trong ống tiêu hóa, chẳng hạn như bệnh viêm loét đại tràng, bệnh Crohn’s.
• Sử dụng thuốc mà tương tác với vitamin K
• Suy dinh dưỡng trầm trọng
• Nghiện rượu

Trong những trường hợp này, bác sĩ có thể sẽ đề nghị viên thực phẩm bổ sung vitamin K

Vitamin K và sức khỏe xương

Nhiều chuyên gia tin rằng vitamin K hoạt hóa protein cần cho sự phát triển xương

Nhiều nghiên cứu quan sát cho thấy sự liên quan giữ nồng độ thấp vitamin K1 và K2 với nguy cơ cao gãy xương, mặc dù các nghiên cứu này không chứng minh rõ ràng nguyên nhân của mối liên quan này

Một số nghiên cứu có mẫu đối chứng kết luận rằng viên thực phẩm bổ sung vitamin K2 dạng MK-4 làm giảm đáng kể nguy cơ gãy xương.

Nhìn chung, các chứng cứ y khoa hiện tại cho thấy vitamin K là liên quan trực tiếp để duy trì tốt sức khỏe xương.

Vitamin K và sức khỏe tim

Vitamin K kích hoạt protein giúp ngăn ngừa sự kết tủa của Canxi trong động mạch của cơ thể. Sự tích tụ canxi làm tăng nguy cơ tạo ra mảng xơ vữa động mạch.

Nhiều nghiên cứu quan sát đề nghị rằng vitamin K2 tốt hơn K1 để giảm sự tích tụ canxi và làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Vitamin K và các tình trạng khác

Việc sử dụng vitamin K ở bệnh nhân ung thư, để điều trị các triệu chứng buổi sáng- là tình trạng thai nghén ở tam cá nguyệt một, biểu hiện buồn nôn, nôn vào buổi sáng, để điều trị giãn tĩnh mạch nông, và điều trị các tình trạng chưa được chứng minh.

Không có tác dụng phụ được báo cáo ở liều vitamin K có trong thức ăn hay viên thực phẩm bổ sung.Tuy nhiên, việc sử dụng chúng liều cao có gây hay không thì chưa được nghiên cứu. Các nhà khoa học chưa xác định được liều cao nhất của ngưỡng an toàn.

Mặc dù có nhiều loại vitamin K khác nhau, hai loại chính được tìm thấy trong chế độ ăn của con người là vitamin K1 và vitamin K2.

• Vitamin K1, hay còn gọi là phylloquinone, được tìm thấy nhiều nhất trong các rau màu xanh lá. Chúng chứa từ 75-90% lượng vitamin K được sử dụng bởi con người.
• Vitamin K2, hay còn được gọi là menaquinone được tìm thấy trong thức ăn lên men hoặc có nguồn gốc động vật, nó còn được tạo ra bởi vi sinh vật thường trú trong ruột.

Sự khác nhau của vitamin K1 và vitamin K2 trong cơ thể:

Chức năng chính của mọi loại vitamin K là kích hoạt protein đóng vai trò quan trọng quá trình đông máu, sức khỏe của tim và sức khỏe xương

Tuy nhiên, bởi vì sự khác nhau trong quá trình hấp thụ và vận chuyển đến các mô của cơ thể, vitamin K1 và K2 có thể có những tác động khác nhau trong cơ thể

Nhìn chung thì vitamin K1 thì ít khi được hấp thụ bởi cơ thể. Nghiên cứu cho thấy cơ thể chỉ hấp thu chỉ khoảng 10% lượng vitamin K2 mà nó tiêu hóa.

Vitamin K2 có nhiều trong động vật, nghĩa là nằm trong mỡ, thì cơ thể dễ hấp thu hơn

Thêm vào đó, cấu trúc chuỗi dài của vitamin K2 cho phép nó tồn tại trong máu tuần hoàn lâu hơn vitamin K1

Một số các nhà khoa học tin rằng, sự tồn tại trong máu tuần hoàn lâu hơn của vitamin K2 cho phép các mô của cơ thể sử dụng tốt hơn. Vitamin K1 được vận chuyển và sử dụng chủ yếu bởi gan.

Dưới đây là một số loại rau giàu vitamin K1. Lượng vitamin K 1 này được đo ứng với 200ml lượng rau được nấu :

• Cải xoăn: 1.062 mcg
• Cải bắp: 1.059 mcg
• Rau chân vịt: 889 mcg
• Rau củ cải: 529 mcg
• Bông cải xanh: 220 mcg
• Rau mầm bi xen: 218 mcg

Vitamin K2 có nhiều nhóm nhỏ hơn, ứng với mỗi loại thực phẩm khác nhau.

MK-4 được tìm thấy trong một số thực phẩm nguồn gốc động vật như thịt gà, lòng đỏ trứng.

MK-5 đến MK015 được tạo ra bởi vi khuẩn thường trú đường ruột và các thực phẩm lên men

Phô mai cứng và mềm cũng là nguồn thực phẩm giàu vitamin K2, ở phân nhóm MK-8 và MK-9.

Lượng vitamin K2 đo trong mỗi 100 grams trong danh sách các thực phẩm dưới đây:

• Xúc xích thịt lợn: 383 mcg
• Pho mát cứng: 76 mcg
• Thịt lợn băm (có xương): 75 mcg
• Gà (chân / đùi): 60 mcg
• Pho mát mềm: 57 mcg
• Lòng đỏ trứng: 32 mcg

Tác dụng phụ : việc uống vitamin K ở liều được khuyến cáo thì hiếm có tác dụng phụ

• Tương tác thuốc: nhiều loại có thể tương tác với tác dụng của vitamin K. Các thuốc đó bao gồm antacids, thuốc chống đông, kháng sinh, aspirin, thuốc ung thư, thuốc động kinh
• Nguy cơ: bạn không nên sử dụng viên thực phẩm bổ sung vitamin K trừ khi bác sĩ chỉ định.

Vitamin K đóng vai trò chủ chốt trong quá trình đông máu, góp phần duy trì sức khỏe tim mạch, sức khỏe xương. Vitamin K có nhiều loại, trong đó 2 loại chính tìm thấy trong cơ thể con người là vitamin K1 và K2, vitamin K1 được tìm thấy nhiều trong thực vật, còn vitamin K2 có nhiều trong thịt động vật. Tình trạng thiếu hụt vitamin K thì hiếm tuy nhiên một số cơ địa sẽ có nguy cơ cao gặp phải, trong đó trẻ sơ sinh được tiêm một liều vitamin K thường quy trong bệnh viện. Chúng ta không sử dụng viên thực phẩm bổ sung vitamin K thường quy trừ khi có chỉ định của bác sĩ, mà chúng ta có thể bổ sung qua thức ăn giàu vitamin K.

Xem thêm:

• Vitamin và khoáng chất bổ sung, dùng thế nào cho đúng cách?
• Ăn gì để bổ sung đúng loại vitamin và khoáng chất?
• 5 loại vitamin quan trọng cho răng lợi chắc khoẻ