Ung thư máu có chữa được không?

Cũng như bao bệnh ung thư khác, ung thư máu là một căn bệnh nguy hiểm và đe dọa tới tính mạng của bệnh nhân. Tuy nhiên nhiều người vẫn chưa có đầy đủ kiến thức về chẩn đoán và điều trị căn bệnh này. Vậy trong bài viết này hãy cùng Vicare đi tìm hiểu xem ung thư máu là gì và làm cách nào để chữa bệnh ung thư máu nhé.

Máu được tạo thành từ nhiều loại tế bào máu khác nhau, được tạo ra từ tủy xương nằm ở lõi các xương. Có ba loại tế bào máu chính, bao gồm tế bào hồng cầu (vai trò vận chuyển oxy), tiểu cầu (vai trò trong quá trình đông máu) và tế bào bạch cầu (chống nhiễm trùng).

Khi ung thư máu xảy ra, sự phát triển và các chức năng tế bào máu bình thường bị ảnh hưởng bởi sự tăng trưởng không kiểm soát của một loại tế bào máu bất thường. Những tế bào ung thư này gây rối loạn các chức năng của máu như vận chuyển oxy, đông máu hoặc bảo vệ cơ thể.

Có 3 loại ung thư máu.

LEUKEMIA (Ung thư bạch cầu)

Bệnh bạch cầu là một bệnh ung thư máu phát triển khi các tế bào máu bình thường thay đổi và phát triển không kiểm soát. Có bốn loại bệnh chính được đặt tên theo các tế bào bị ảnh hưởng (myeloblasts, lymphocytes) và giai đoạn phát triển của bệnh (mãn tính, cấp tính).

LYMPHOMA (Ung thư hạch)

Ung thư hạch là tên của một nhóm bệnh ung thư máu phát triển trong hệ bạch huyết. Hai loại chính là u lympho Hodgkin (thường bắt đầu từ máu và tủy xương) và u lympho không Hodgkin (thường bắt đầu ở hạch bạch huyết và mô bạch huyết.)

Ung thư hạch không Hodgkin và Hodgkin liên quan đến các loại tế bào lympho khác nhau. Mỗi loại ung thư hạch phát triển với tốc độ khác nhau và đáp ứng khác nhau với điều trị.

MULTIPLE MYELOMA (Đa u tủy xương)

Đa u tủy xương khởi phát trong tủy xương khi các tế bào plasma bắt đầu phát triển không kiểm soát. Khi các tế bào phát triển, chúng làm tổn hại hệ thống miễn dịch và làm suy yếu việc sản xuất và chức năng của các tế bào bạch cầu và hồng cầu gây ra bệnh xương, tổn thương nội tạng và thiếu máu cũng như các tình trạng khác.

Mặc dù nguyên nhân cụ thể của ung thư máu vẫn chưa được tìm ra, các yếu tố khác nhau có liên quan đến sự khởi phát của bệnh. Một số nguyên nhân là:

• Lão hóa
• Lịch sử gia đình
• Hệ thống miễn dịch yếu
• Một số bệnh nhiễm trùng

LEUKEMIA (Ung thư bạch cầu)

Có nhiều dạng ung thư bạch cầu khác nhau. Một số bệnh tiến triển tồi tệ nhanh chóng (dạng cấp tính). Bạn có thể cảm thấy rất ốm đột ngột, giống như triệu chứng của cúm. Tuy nhiên, một số dạng khác có thể mất nhiều năm để các triệu chứng xuất hiện (dạng mãn tính). Manh mối đầu tiên có thể là kết quả bất thường trong các xét nghiệm máu thông thường.

Hầu hết các dấu hiệu của bệnh ung thư bạch cầu xảy ra là do các tế bào ung thư khiến cho các tế bào máu khỏe mạnh không thể phát triển và hoạt động bình thường.

Thiếu máu

Đây là tình trạng cơ thể không sản xuất đủ các tế bào hồng cầu, hoặc những tế bào hồng cầu đã không hoạt động một cách bình thường. Dấu hiệu của tình trạng này bao gồm:

• Cảm thấy mệt mỏi và yếu đuối
• Khó thở
• Chóng mặt
• Da nhợt nhạt
• Đau ngực

Đông máu kém

Tiểu cầu đóng vai trò quan trọng trong quá trình đông máu. Khi cơ thể không tạo ra đủ tiểu cầu, chỉ cần những vết cắt nhỏ cũng có thể chảy máu nhiều hơn bình thường hoặc bạn có thể bị chảy máu mũi thường xuyên. Bạn cũng có thể có các triệu chứng:

• Bầm tím bất thường
• Nướu chảy máu
• Những chấm đỏ nhỏ trên da bạn từ những mạch máu bị vỡ
• Hành kinh nhiều
• Phân có màu đen hoặc sọc đỏ.
• Các triệu chứng khác: Vì các tế bào bạch cầu không có khả năng chống nhiễm trùng tốt, bạn sẽ bị bệnh thường xuyên hơn và mất nhiều thời gian hơn để khỏi bệnh. Bạn có thể bị sốt rất nhiều và đổ mồ hôi đêm.

Các tế bào ung thư có thể tích tụ trong các hạch bạch huyết, amidan, gan và lá lách và khiến chúng sưng lên. Bạn có thể cảm thấy vón cục ở cổ hoặc nách, hoặc bạn có thể cảm thấy no sau khi chỉ ăn một lượng nhỏ. Bạn có thể sút cân rất nhiều và dễ dàng. Sự phát triển của các tế bào ung thư trong tủy xương đôi khi cũng gây ra đau xương.

LYMPHOMA (Ung thư hạch)

Hệ thống bạch huyết vận chuyển các tế bào bạch cầu chống nhiễm trùng được gọi là tế bào lympho khắp cơ thể và giúp loại bỏ chất thải. Ung thư hạch khiến cơ thể tạo ra các tế bào lympho phát triển ngoài tầm kiểm soát và khiến các tế bào này khó chống lại nhiễm trùng hơn.

Hạch bạch huyết sưng là dấu hiệu chính của ung thư hạch. Bạn có thể nhận thấy một khối u ở cổ, nách hoặc háng. Các hạch bạch huyết xa hơn bên trong cơ thể của bạn có thể đè lên các cơ quan của bạn và gây ra ho, khó thở hoặc đau ở ngực, bụng hoặc xương của bạn. Lá lách của bạn có thể trở nên to hơn, khiến bạn cảm thấy no hoặc đầy hơi. Các hạch sưng lên thường không đau, nhưng chúng có thể đau khi bạn uống rượu.

Một số dấu hiệu phổ biến khác của ung thư hạch là:

• Sốt
• Đổ mồ hôi đêm
• Cảm thấy mệt
• Giảm cân không rõ nguyên nhân
• Da ngứa

MULTIPLE MYELOMA (Đa u tủy xương)

Các triệu chứng thường xuất hiện muộn, bao gồm:

Đau xương

Dấu hiệu phổ biến nhất của bệnh đa u tủy là đau nghiêm trọng và kéo dài, thường là ở lưng hoặc xương sườn. Các tế bào ung thư giải phóng một hóa chất ngăn chặn quá trình phát triển và chữa lành bình thường trong xương. Do vậy chúng trở nên mỏng và yếu và có thể dễ dàng vỡ.

Tổn thương xương ở cột sống của bạn có thể gây áp lực lên dây thần kinh và gây đau hoặc yếu ở chân, ngứa ran ở cánh tay và mất kiểm soát ruột hoặc bàng quang.

Tăng calci máu

Đa u tủy gây ra lượng canxi trong máu cao. Điều đó có thể dẫn đến:

• Buồn nôn và đau dạ dày
• Quá khát và đi tiểu
• Táo bón
• Ăn mất ngon
• Yếu đuối
• Hay nhầm lẫn
• Nồng độ cao canxi trong máu cũng có thể làm tổn thương thận. Các dấu hiệu bao gồm sưng mắt cá chân, khó thở và ngứa da.

Các triệu chứng đa u tủy khác

Các protein mà các tế bào ung thư giải phóng có thể làm hỏng dây thần kinh, có thể gây ra yếu, tê và đau ở cánh tay và chân. Nhiều tế bào u nguyên bào cũng lấn át các tế bào khỏe mạnh trong máu. Điều đó có thể gây ra chảy máu, làm cho cơ thể thiếu máu và có nhiều khả năng bị nhiễm trùng.

Ung thư máu có thể chữa trị được, giúp kéo dài cuộc sống cho người bệnh nhờ các phương pháp điều trị hiện đại. Các phương pháp điều trị ung thư máu khác nhau đi kèm với những lợi ích, rủi ro và tác dụng phụ khác nhau. Trong khi một số bệnh ung thư máu phát triển chậm có thể được kiểm soát bằng cách uống thuốc hàng ngày, những người mắc ung thư máu cấp tính phát triển nhanh hơn có thể cần các phương pháp điều trị mạnh.

Phương pháp điều trị mà bác sĩ khuyên dùng sẽ phụ thuộc vào loại ung thư máu mà bạn mắc phải, sức khỏe và mong muốn của bạn. Bạn có thể đề nghị một phương pháp điều trị hoặc kết hợp một số phương pháp. Một số người không bao giờ cần điều trị, hoặc sẽ chọn không điều trị.

Các phương pháp điều trị mạnh hơn có thể gây ảnh hưởng xấu cho cơ thể và không phù hợp - hoặc cần thiết - cho tất cả bệnh nhân. Một số trường hợp điều trị hỗ trợ nhẹ mang lại nhiều lợi ích hơn và mang lại chất lượng cuộc sống tốt nhất, ngay cả khi nó không chữa được bệnh ung thư máu.

Có nhiều phương pháp điều trị ung thư máu bao gồm:

Điều trị chuyên sâu / điều trị cường độ cao

Sử dụng các loại thuốc mạnh để tiêu diệt các tế bào ung thư hoặc ngăn chặn chúng lây lan. Các loại điều trị chuyên sâu cho bệnh ung thư máu là:

• Hóa trị liệu liều tiêu chuẩn hoặc liều cao: sử dụng thuốc diệt tế bào với mục đích tiêu diệt tế bào ung thư và ngăn chặn chúng nhân lên.
• Ghép tế bào gốc: dùng hóa trị liều cao để tiêu diệt các tế bào bất thường trong tủy xương hoặc hạch bạch huyết, sau đó ghép tế bào gốc máu mới (của chính bạn hoặc từ người hiến tặng). Mục đích là để các tế bào gốc mới này bắt đầu sản xuất các tế bào máu khỏe mạnh.
• Một số loại liệu pháp sinh học/ liệu pháp miễn dịch/ kháng thể đơn dòng: thuốc khuyến khích hệ thống miễn dịch của bạn chống lại các tế bào ung thư.
• Xạ trị: sử dụng các tia năng lượng cao để tiêu diệt các tế bào ung thư ở một khu vực cụ thể (chủ yếu được sử dụng để điều trị ung thư hạch).
• Phẫu thuật: bạn có thể được đề nghị cắt bỏ lá lách.

Điều trị không chuyên sâu/ cường độ thấp

Các phương pháp điều trị không chuyên sâu như hóa trị liệu liều thấp thường nhẹ nhàng hơn và gây ra ít tác dụng phụ hơn. Trong hầu hết các trường hợp, các phương pháp điều trị này không chữa được bệnh ung thư nhưng chúng có thể giúp thuyên giảm hoặc kiểm soát các triệu chứng của bạn trong một thời gian dài. Các loại điều trị cường độ thấp hơn cho ung thư máu bao gồm:

• Hóa trị liệu liều thấp: sử dụng thuốc diệt tế bào với mục đích tiêu diệt tế bào ung thư và ngăn chặn chúng nhân lên.
• Một số liệu pháp sinh học/ liệu pháp miễn dịch/ kháng thể đơn dòng: thuốc khuyến khích hệ thống miễn dịch của bạn chống lại các tế bào ung thư.
• Những phương pháp điều trị nhẹ nhàng hơn có thể được sử dụng trong một thời gian dài hơn để kiểm soát ung thư.

Phương pháp điều trị không chữa bệnh

Phương pháp này có nghĩa là điều trị nhằm mục đích giảm ung thư máu, giúp bạn thuyên giảm hoặc kiểm soát các triệu chứng - thay vì chữa khỏi bệnh ung thư. Điều trị không chữa bệnh có thể mạnh (cường độ cao) hoặc nhẹ nhàng hơn (cường độ thấp hơn).

• Chờ đợi: Đây là phương pháp điều trị cho một số người mắc một số loại ung thư máu phát triển chậm được gọi là “theo dõi và chờ đợi”. Trong phương pháp này, ung thư không được điều trị ngay lập tức, nhưng bạn sẽ thường xuyên được kiểm tra máu và khám định kỳ, được theo dõi chặt chẽ nếu có bất kỳ thay đổi nào. Bạn chỉ bắt đầu được điều trị - thường là hóa trị liệu liều thấp hoặc tiêu chuẩn khi cần.
• Chăm sóc hỗ trợ: Những người được điều trị mức độ thấp hoặc cao chăm sóc hỗ trợ cùng. Phương pháp điều trị này không trực tiếp chống lại ung thư nhưng sẽ giúp kiểm soát các triệu chứng và giúp bạn cảm thấy tốt hơn. Ví dụ, bạn có thể truyền máu cho bệnh nhân thiếu máu, dùng kháng sinh để ngăn ngừa hoặc điều trị nhiễm trùng hoặc thuốc để giúp kiểm soát bất kỳ tác dụng phụ nào của hóa trị liệu như viêm niêm mạc.
• Chăm sóc giảm nhẹ: Phương pháp này nhằm mục đích cung cấp cho bạn một chất lượng cuộc sống tốt và chăm sóc sức khỏe cảm xúc cũng như thể chất. Chăm sóc giảm nhẹ không chỉ có sẵn vào giai đoạn cuối. Bạn có thể được cung cấp dịch vụ chăm sóc giảm nhẹ sớm, trong khi bạn vẫn đang điều trị bằng các phương pháp khác.

(HoiBenh chuyển ngữ từ Webmd - Bloodwise - Maxhealthcare)

Xem thêm:

• Chữa ung thư máu với Venetoclax
• Chữa khỏi ung thư máu với phương pháp điều chỉnh gen