Ung thư cổ tử cung giai đoạn 1 - những điều cần biết

Ung thư cổ tử cung là khối u ác tính xảy ra ở cổ tử cung. Theo tổ chức y tế thế giới (WHO), ung thư cổ tử cung là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu cho phụ nữ trên toàn thế giới, chiếm 12% các ung thư cho nữ giới và 85% trường hợp xảy ra ở các nước đang phát triển.

Theo thống kê năm 2012 có 528.000 trường hợp ung thư mới được chẩn đoán và 266.000 phụ nữ tử vong, nên cứ mỗi phút có 2 phụ nữ chết vì ung thư cổ tử cung.

Bệnh có xu hướng gia tăng nhưng thường được phát hiện ở giai đoạn muộn khi biện pháp can thiệp thường không còn hiệu quả và tỉ lệ tử vong tăng. Do đó nếu phát hiện ung thư cổ tử cung giai đoạn 1 thì cơ hội sống còn sẽ tăng lên.

• Chảy máu âm đạo ngoài chu kì kinh nguyệt, chảy máu sau khi mãn kinh
• Chảy máu sau khi quan hệ tình dục; đau trong lúc quan hệ tình dục.
• Âm đạo tiết dịch bất thường, huyết trắng có mùi hôi, có lẫn máu.
• Mệt mỏi quá độ, đau hoặc sưng chân, đau lưng dưới.

• Ung thư cổ tử cung giai đoạn 0: còn được gọi là ung thư biểu mô tại chỗ, các tế bào ung thư vẫn còn ở lớp bề mặt, chưa thâm nhập vào sâu bên trong các mô.
• Ung thư cổ tử cung giai đoạn 1: chỉ phát hiện khối u trong các mô của cổ tử cung.
• Ung thư cổ tử cung giai đoạn 2: khối u lan ra ngoài cổ tử cung, có thể lan đến âm đạo (chưa đến 1/3 dưới) và các mô gần cổ tử cung.
• Ung thư cổ tử cung giai đoạn 3: khối u đã lan ra khắp vùng xương chậu.
• Ung thư cổ tử cung giai đoạn 4: u đã lan ra ngoài vùng xương chậu đến các bộ phận lân cận như bàng quang, trực tràng... hoặc lan xa hơn như phổi, gan hay xương tuy nhiên rất hiếm khi xảy ra. Giai đoạn này được xem là rất nặng, khả năng điều trị rất hạn chế.

Trong giai đoạn 1, ung thư cổ tử cung được chia ra làm nhiều phân độ nhỏ:

Giai đoạn 1A: giai đoạn phụ này các tế bào ung thư chỉ có thể xác định được bằng cách kiểm tra dưới kính hiển vi. Giới hạn ung thư xâm lấn sâu tối đa 5 mm và rộng không quá 7 mm.

• Giai đoạn 1A1: tế bào ung thư xâm nhập vào trong cổ tử cung với độ sâu không quá 3mm và rộng không quá 7 mm.
• Giai đoạn 1A2: các tế bào ung thư xâm nhập với độ sâu hơn 3mm nhưng không quá 5mm, rộng không quá 7 mm.

Giai đoạn 1B: Tổn thương vẫn khu trú ở cổ tử cung, các tế bào ung thư có thể xác định được mà không cần dùng kính hiển vi.

• Giai đoạn 1B1: Tổn thương cổ tử cung với kích thước không quá 4cm.
• Giai đoạn 1B2: tổn thương cổ tử cung có kích thước lớn hơn 4cm.

Ung thư cổ tử cung giai đoạn 1 là ung thư khu trú tại cổ tử cung, giai đoạn này lại chia ra thêm ra giai đoạn 1A, 1B. Tỷ lệ sống còn sau 5 năm tuỳ thuộc vào giai đoạn phát hiện bệnh. Giai đoạn 1 tỷ lệ sống sau 5 năm là 85-92%, đây là giai đoạn sớm nên tỷ lệ sống còn rất cao. Tuy nhiên, điều kiện tiên quyết là bệnh nhân cần tuân thủ điều trị và theo dõi định kỳ nghiêm ngặt sau điều trị để kiểm soát tốt bệnh và tăng tỷ lệ sống còn lên hơn nữa.

Tỉ lệ sống còn sẽ giảm xuống khi phát hiện ở các giai đoạn muộn hơn:

• Giai đoạn 1: tỉ lệ sống sót sau 5 năm khoảng 90%
• Giai đoạn 2: khoảng 75%
• Giai đoạn 3: khoảng 40%
• Giai đoạn 4: khoảng 10%

• Giai đoạn 1A1: khoét chóp cổ tử cung và tiếp tục theo dõi hoặc cắt toàn bộ tử cung. Quyết định điều trị còn phụ thuộc vào nhu cầu sinh con của bệnh nhân.
• Giai đoạn 1A2: nếu có nhu cầu sinh con, chỉ phẫu thuật khoét chóp cổ tử cung và lấy hạch chậu, sau đó kiểm tra nơi cắt và hạch, kết quả còn tế bào ung thư tại nơi cắt thì nguy cơ phải cắt hoàn toàn tử cung. Nếu ung thư cả hệ bạch huyết vùng chậu thì tiến hành xạ trị. Với bệnh nhân không có nhu cầu sinh con, lựa chọn cắt tử cung từ đầu và xạ trị nếu có di căn hạch.
• Giai đoạn 1B1: phương pháp phẫu thuật Wertheim (phẫu thuật cắt toàn bộ tử cung, 1/3 trên của âm đạo và lấy hạch chậu 2 bên) áp dụng cho phụ nữ trẻ cần bảo tồn buồng trứng. Sử dụng thêm tia xạ sau phẫu thuật.
• Giai đoạn 1B2: Xạ trị kết hợp với phẫu thuật. Xạ trị trước khi phẫu thuật (xạ trị thu nhỏ và áp sát khối u). Nghỉ ngơi 4-6 tuần sau đó tiến hành phẫu thuật cắt tử cung và lấy hạch chậu 2 bên. Tiếp tục xạ trị hậu phẫu.

Tiêm phòng HPV cho phụ nữ trẻ tuổi, tốt nhất nên tiêm trước khi quan hệ tình dục.

Khám và phát hiện sớm các tổn thương cổ tử cung tiền ung thư để kịp thời điều trị. Các biến đổi bất thường của các tế bào cổ tử cung được phát hiện bởi phép xét nghiệm phết (Pap test), do đó một người phụ nữ nên xét nghiệm Pap hai năm một lần.

Xem thêm:

• Ung thư cổ tử cung hoàn toàn chữa khỏi nếu phát hiện sớm
• ThinPrep Test - Tiến bộ mới trong phát hiện sớm ung thư cổ tử cung