Trẻ em nên niềng răng ở độ tuổi nào là tốt nhất?

Niềng răng là phương pháp chỉnh nha rất hiệu quả, điều chỉnh vị trí của hàm và răng sai lệch để có nụ cười đẹp, hàm răng chắc khỏe và chức năng nhai tốt. Trong những năm trở lại đây, niềng răng ngày càng phổ biến. Tuy nhiên không phải ai cũng biết trẻ em nên niềng răng ở độ tuổi nào là tốt nhất để rút ngắn thời gian và cho kết quả thẩm mỹ cao. Vì vậy, các bậc phụ huynh cần dành thời gian quan tâm và chăm sóc sức khỏe răng miệng cho con em kịp thời và đúng lúc.

Trong giai đoạn trẻ thay răng từ răng sữa sang răng vĩnh viễn, những thói quen xấu như đẩy lưỡi, mút môi, mút ngón tay, nuốt ngược, đặt lưỡi sai vị trí, thở bằng miệng... là nguyên nhân chính khiến răng mọc lệch, mặt phát triển không cân đối. Do đó, trong giai đoạn từ 6 – 11 tuổi, trẻ có thể chỉnh răng cơ bản bằng khí cụ niềng răng phù hợp cho giai đoạn này, các hàm trainer bằng nhựa cao su mềm dùng để đeo buổi tối giúp cân bằng lực của lưỡi, má và cơ môi kết hợp với chỉnh xương hàm và răng. Tuy nhiên, đeo trainer chỉnh nha ở độ tuổi này không có nghĩa là khi lớn lên, trẻ sẽ có hàm răng thẳng đẹp hoàn toàn. Trainer chỉ có tác dụng định hướng răng mọc, giúp hàm phát triển cân đối và loại bỏ phần nào thói quen xấu.

Độ tuổi niềng răng tốt nhất là từ 12 - 16 tuổi. Thời điểm để chỉnh nha tốt là trong vòng 2 năm sau khi bắt đầu dậy thì. Đây là lứa tuổi cơ thể còn đang phát triển, xương hàm còn chưa cố định. Trong giai đoạn này, việc điều chỉnh độ đưa ra thụt vào của hàm, điều chỉnh răng móm, vẩu hay răng mọc chen đều rất dễ dàng mà không cần phải nhổ răng. Đồng thời, tác động lực diễn ra nhanh chóng, răng sẽ dịch chuyển rất nhanh, cho kết quả răng đẹp tối đa.

Khi được chỉnh nha vào đúng độ tuổi, trẻ sẽ dễ dàng giữ được kết quả chỉnh nha mà không cần phải đeo hàm duy trì kết quả chỉnh nha khi trưởng thành. Nhược điểm của việc chỉnh nha cố định từ sớm là thời gian đeo niềng sẽ lâu hơn so với chỉnh nha ở người lớn. Để theo dõi và chắc chắn kiểm soát toàn bộ sự phát triển về răng và hàm của trẻ thì phải gắn khí cụ trong suốt thời gian dậy thì, nghĩa là khoảng 2 - 4 năm.

Bác sĩ chỉnh nha luôn mong muốn bệnh nhân đạt được khớp răng hoàn chỉnh. Vì bệnh nhân càng lớn tuổi, mục tiêu đạt được khớp răng hoàn chỉnh tương đối khó khăn. Khi bắt đầu niềng răng sớm, bác sĩ tác động vào sự phát triển của khung xương mặt, giúp mặt cân đối và không bị biến dạng. Một số hiện tượng xương hàm không chuẩn trong nha khoa như: hàm trên nhô hơn hàm dưới (hô, vẩu), hàm dưới nhô hơn hàm trên (móm), hàm trên bị hẹp, hàm dưới lệch sang bên phải hoặc trái gây méo gương mặt, cười hở nướu... đều có thể cải thiện rất hiệu quả nếu điều trị sớm. Xương hàm trẻ em còn đang tăng trưởng nên nếu niềng răng đúng thời điểm có thể đáp ứng tốt với sự kìm hãm hoặc kích thích của những khí cụ mà bác sĩ nha khoa can thiệp vào để điều trị, từ đó đưa khớp cắn 2 hàm về khít nhau khi cắn chặt. Bên cạnh đó, niềng răng sớm không cần nhổ bỏ răng.

Khác với trẻ em, ở người lớn không còn sự tăng trưởng và phát triển. Thời gian đeo niềng nhờ vậy cũng ngắn hơn là ở trẻ em, thông thường là 18 tháng đối với những trường hợp không nhổ răng, 24 tháng đối với những trường hợp có nhổ răng. Tuy nhiên do ở người lớn, xương đã phát triển hoàn thiện, xương và răng không còn mềm nên hiệu quả niềng răng ở lứa tuổi này có thể không hoàn hảo như khi còn vị thành niên. Mặc dù vậy, ngày nay có nhiều kỹ thuật cũng như công nghệ nắn chỉnh nha hiện đại nên vấn đề tuổi tác không còn quan trọng. Không bao giờ là quá muộn để làm đẹp nụ cười hay điều trị các vấn đề về khớp cắn, răng khấp khểnh. Có rất nhiều người niềng răng ở tuổi 30 vẫn cho kết quả tốt.

Khi điều trị chỉnh nha, mối quan tâm của bệnh nhân người lớn thường nhiều hơn ở trẻ em, ví dụ như: ảnh hưởng thẩm mỹ, thời gian điều trị là bao lâu, có phải thường xuyên đến phòng khám hay không, niềng răng có ảnh hưởng gì đến công việc và các sinh hoạt cuộc sống khác hay không... Do đó, ngày nay có nhiều phương pháp niềng răng cho người lớn đáp ứng được nhu cầu thẩm mỹ, thời gian điều trị cũng như các yêu cầu khác để bệnh nhân thoải mái lựa chọn.

Có nhiều bệnh nhân lớn tuổi do lúc nhỏ không có điều kiện niềng răng đến khi trên 40 tuổi thì không biết còn niềng răng được không? Về mặt y khoa thì hoàn toàn không có giới hạn độ tuổi niềng răng, chỉ cần xương tốt, đủ điều kiện sức khoẻ thì vẫn có thể thực hiện niềng răng được được. Ở các quốc gia phát triển, không ít trường hợp gia đình có 3 thế hệ cùng niềng răng. Tuy nhiên, việc chỉnh nha ở các bệnh nhân cao tuổi cần có sự thăm khám cẩn thận của bác sĩ có tay nghề cao để đảm bảo tiên lượng tốt và đưa ra phác đồ niềng răng chính xác.

Xem thêm:

• Niềng răng ẩn chứa nhiều nguy cơ hơn bạn tưởng
• Niềng răng có an toàn không?
• Những việc cần làm khi đeo niềng răng