Trẻ 3 tháng tuổi bị ho có nguy hiểm không?

Trong quá trình nuôi dưỡng và chăm sóc trẻ, một trong những vấn đề làm khá nhiều bậc cha mẹ lo lắng đó chính là trẻ 3 tháng tuổi bị ho. Vậy nguyên nhân gì khiến trẻ 3 tháng tuổi bị ho và cách xử trí trong trường hợp này như thế nào, bài viết sẽ giúp bạn giải đáp những thắc mắc này.

Có rất nhiều nguyên nhân khiến trẻ 3 tháng tuổi bị ho. Sau đây, bài viết sẽ liệt kê các nguyên nhân thường gặp nhất.

Cảm lạnh thông thường hoặc cảm cúm

Cảm lạnh thông thường hoặc cảm cúm là nguyên nhân rất thường gặp khiến trẻ 3 tháng tuổi bị ho. Vì cả hai bệnh lý này đều do nhiều loại virus khác nhau gây ra, nên thường không có thuốc điều trị đặc hiệu. Kháng sinh cũng không có hiệu quả vì kháng sinh chỉ tiêu diệt được vi khuẩn.

Mặc dù tiêm vắc xin có thể ngăn ngừa được cảm cúm, nhưng vắc xin thường chỉ có thể tiêm được cho trẻ trên 6 tháng tuổi. Do đó, thực tế không thể ngăn ngừa cảm cúm bằng vắc xin cho trẻ 3 tháng tuổi. Điều tốt nhất để làm cho đứa con nhỏ của bạn khi chúng bị cảm lạnh thông thường hoặc cảm cúm là điều trị các triệu chứng và chờ hệ thống miễn dịch của trẻ ngăn chặn và tiêu diệt virus gây bệnh.

Dị ứng

Dị ứng là một trong những nguyên nhân thường gặp gây ho ở trẻ 3 tháng tuổi. Nếu bạn có vật nuôi trong nhà, lông của chúng có thể là tác nhân gây dị ứng cho con bạn. Nếu hiện tại là mùa xuân, phấn hoa có thể là tác nhân phổ biến gây dị ứng.

Hãy thử quét dọn nhà cửa thật sạch sẽ để đảm bảo không khí cũng như bề mặt những khu vực mà trẻ sinh hoạt, nghỉ ngơi không còn tồn tại các tác nhân gây dị ứng. Ngoài ra, luôn luôn đảm bảo rằng em bé của bạn không tiếp xúc với khói bụi, khí thải hoặc môi trường ô nhiễm.

Viêm phế quản

Viêm phế quản là tình trạng viêm nhiễm ở phế quản - đường dẫn khí lớn và trung bình của phổi. Ước tính có khoảng 6% trẻ em trên thế giới bị viêm phế quản mỗi năm. Giống như cảm lạnh thông thường và cảm cúm, viêm phế quản thường được gây ra bởi virus, vì vậy viêm phế quản không có thuốc điều trị đặc hiệu cũng như không thể điều trị được bằng kháng sinh. Tuy nhiên, hầu hết các trường hợp trẻ bị viêm phế quản có thể tự khỏi sau 7 đến 10 ngày mắc bệnh.

Viêm phổi

Viêm phổi cũng là một nguyên nhân thường gặp khiến trẻ 3 tháng tuổi bị ho. Đây là tình trạng viêm của phế nang - những túi khí nhỏ trong phổi. Bệnh lý này có thể do vi khuẩn hoặc virus gây ra.

Một số loại vắc xin có thể ngăn ngừa được viêm phổi cho trẻ 3 tháng tuổi bao gồm:

• Vắc xin ngăn ngừa viêm phổi gây ra bởi vi khuẩn Haemophilus influenzae type b (Hib). Loại vắc xin này hiện tại đang nằm trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng của Bộ Y tế nên hoàn toàn miễn phí. Vắc xin được tiêm cho trẻ bắt đầu từ 2 tháng tuổi.
• Vắc xin ngăn ngừa viêm phổi do vi khuẩn phế cầu, chẳng hạn như vắc xin Synflorix hay PCV13 (13-valent Pneumococcal Conjugate Vaccine). Đây là loại vắc xin được đánh giá là an toàn đối với trẻ 3 tháng tuổi. Tuy nhiên, hiện tại thì loại vắc xin này chưa nằm trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng nên không được miễn phí.

Đối với viêm phổi do virus, cũng giống như cảm lạnh thông thường và cảm cúm, không có vắc xin và thuốc điều trị đặc hiệu cho trẻ 3 tháng tuổi.

Hen suyễn

Hen suyễn là một bệnh lý mạn tính gây ra bởi phản ứng viêm trong đường hô hấp. Theo dữ liệu từ Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), có đến 4,7% trẻ em dưới 5 tuổi bị hen suyễn.

Hen suyễn gây ra những cơn ho ngắn. Những cơn ho này có thể khởi phát do khói bụi, phấn hoa, lông động vật, khí thải ô nhiễm. Hen suyễn có thể trở nên nghiêm trọng hơn vào ban đêm, vì vậy nếu em bé của bạn thường xuyên bị ho vào ban đêm, và hiếm khi ho vào ban ngày, thì đây có thể là dấu hiệu gợi ý rằng em bé đang bị hen suyễn.

Viêm thanh khí phế quản

Viêm thanh khí phế quản là một bệnh lý nhiễm trùng ở đường dẫn khí lớn. Vì nhiễm trùng xảy ra ở vị trí cao trong hệ hô hấp nên thường tạo ra tiếng ho giống như "tiếng sủa". Viêm thanh khí phế quản là bệnh lý gây ra bởi virus do đó nó thường tồn tại trong thời gian ngắn và thường biến mất sau 4 đến 5 ngày điều trị.

Bệnh ho gà

Bệnh ho gà là một bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn Bordetella pertussis gây ra. Đây là một bệnh lý rất dễ lây lan và là một trong những nguyên nhân khiến trẻ 3 tháng tuổi bị ho mà bạn cần chú ý. Các triệu chứng ho gà bao gồm các cơn ho dữ dội gây đau ngực, nôn mửa hoặc kiệt sức. Thuốc kháng sinh có hiệu quả trong điều trị bệnh ho gà và nếu điều trị tốt thì trẻ sẽ khỏi bệnh trong khoảng một tuần.

Ngoài ra, vắc xin ngăn ngừa bệnh ho gà hiện tại đã được triển khai sử dụng cho trẻ bắt đầu từ 2 tháng tuổi trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng nên hoàn toàn miễn phí.

Có một số loại ho khác nhau mà em bé 3 tháng tuổi của bạn có thể mắc phải. Việc xác định loại ho cũng rất quan trọng, vì các loại ho khác nhau thường gợi ý cho các nguyên nhân khác nhau. Dưới đây là những loại ho phổ biến nhất và cách để bạn nhận biết chúng.

Ho khan

Đây là loại ho không kèm theo tiết đờm, gây khó chịu do khiến cho cổ họng trẻ bị ngứa khi thở hoặc nuốt. Ho khan có thể kèm theo nghẹt mũi, đau họng hoặc sốt nhẹ. Đây là loại ho thường gặp trong cảm lạnh thông thường, cảm cúm hoặc dị ứng.

Ho có đờm

Ho có đờm có thể được nhận biết dựa vào một âm thanh rè rè khi em bé của bạn đang ho, đó là do đờm nhầy di chuyển trong đường thở. Ho có đờm thường đi kèm với sổ mũi, chảy nước mắt và có thể là dấu hiệu của viêm phế quản hoặc viêm phổi.

Ho khò khè

Ho khò khè là loại ho có kèm theo tiếng thở khò khè. Ho khò khè xảy ra trong trường hợp cảm lạnh thông thường, viêm phế quản hoặc viêm phổi. Trong khi những tiếng khò khè nhẹ không có gì đáng báo động thì những tiếng khò khè lớn hơn và thường xuyên hơn có thể là dấu hiệu nguy hiểm nên bạn cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ ngay lập tức trong trường hợp này.

Ho như "tiếng sủa"

Ho như "tiếng sủa" là một loại ho có tiếng ho ngắn, nghe giống như "tiếng sủa" của một con hải cẩu hoặc một con chó nhỏ. Những cơn ho được tạo ra bởi một luồng không khí nhanh và mạnh đến từ khí quản của trẻ. Ho như "tiếng sủa" thường xảy ra trong bệnh lý viêm thanh khí phế quản.

Ho như "tiếng gà"

Ho như "tiếng gà" được xác định thông qua những cơn ho kéo dài, dữ dội và khiến trẻ phát ra tiếng rít ngay sau mỗi cơn ho, cũng tương tự như tiếng rít khi gần kết thúc tiếng gáy của con gà trống. Ho như "tiếng gà" thường xuất hiện trong bệnh ho gà. Tốt nhất là bạn nên nhanh chóng đưa trẻ đến gặp bác sĩ nếu nghi ngờ trẻ bị ho gà, vì bệnh lý này có thể chữa khỏi hoàn toàn ở giai đoạn sớm. Nếu không được điều trị kịp thời, trẻ có thể tử vong vì ho gà.

Khi chăm sóc trẻ 3 tháng tuổi bị ho, bạn không nên tự ý cho chúng uống bất kỳ loại thuốc trị ho nào vì các loại thuốc này có thể gây ra các tác dụng phụ, thậm chí ngộ độc cho trẻ. Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã đưa ra một số cảnh báo rằng một số loại thuốc trị ho có thể không an toàn cho trẻ em dưới 2 tuổi. Thậm chí khi con bạn đã trên 2 tuổi, thì bạn vẫn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi cho chúng sử dụng thuốc.

Cách xử trí tốt nhất cho trẻ 3 tháng tuổi bị ho là giải quyết các triệu chứng và đảm bảo trẻ cảm thấy thoải mái nhất có thể. Dưới đây là một số cách chăm sóc trẻ khi chúng bị ho, góp phần giúp trẻ mau chóng khỏi bệnh.

• Vệ sinh mũi: giúp ngăn ngừa sự lây lan của vi khuẩn bằng cách nhỏ mũi với nước muối sinh lý cho trẻ thường xuyên. Ngoài ra, sử dụng nước muối sinh lý nhỏ mũi còn giúp làm thông thoáng các xoang cạnh mũi và giúp trẻ thở dễ dàng hơn.
• Xoa bóp nhẹ vùng ngực cho trẻ: việc này sẽ giúp trẻ thư giãn và làm dịu hơi thở của trẻ.
• Nâng cao đầu trẻ: Khi trẻ ngủ, bạn hãy giữ cho đầu trẻ được nâng cao bằng cách đặt thêm một chiếc gối bên dưới đầu trẻ. Điều này sẽ giúp trẻ hít thở thoải mái, đặc biệt là khi trẻ bị ho và có kèm theo nghẹt mũi.
• Sử dụng máy tạo ẩm: sẽ giúp làm thư giãn cổ họng, khí quản và phổi của trẻ. Ngoài ra, nó cũng rất tốt cho da trẻ vì có thể giúp da không bị khô.
• Giữ không khí mát mẻ, thông thoáng: Bạn nên giữ cho căn phòng của trẻ được mát mẻ, thông thoáng nhất có thể, nhằm giúp trẻ giảm đi sự kích thích hệ hô hấp.

Hầu hết các trường hợp trẻ 3 tháng tuổi bị ho là do cảm lạnh thông thường hoặc cảm cúm. Những bệnh lý này là do virus gây ra, vì vậy bệnh có thể tự khỏi sau một thời gian. Xử trí trong những trường hợp này là chăm sóc trẻ và đợi cho cơ thể của trẻ hồi phục dần dần nhờ vào hoạt động của hệ thống miễn dịch.

Tuy nhiên, nếu xảy ra những trường hợp sau đây thì bạn cần nhanh chóng đưa trẻ đến gặp bác sĩ:

• Trẻ bị sốt từ 38 độ C trở lên.
• Trẻ thở nhanh hoặc khó thở: Nhịp thở của trẻ rất nhanh và trẻ hít thở nông hơn so với bình thường, hoặc trẻ có những cơn ngưng thở kéo dài giữa các nhịp thở bình thường.
• Môi trẻ đổi màu: Môi trẻ chuyển từ hồng hào sang xanh hoặc tím.
• Đờm có màu bất thường: Trẻ ho có đờm màu đen hoặc đờm có vệt máu.
• Ho có tiếng rít: Xuất hiện âm thanh rít lên trong mỗi cơn ho dữ dội.
• Ho kéo dài: Triệu chứng ho ở trẻ kéo dài hơn một tuần mà vẫn chưa khỏi.

(HoiBenh chuyển ngữ từ Mustelausa - Babydestination)

Xem thêm:

Cha mẹ nên làm gì khi trẻ sơ sinh bị ho?

7 loại thực phẩm tránh cho trẻ ăn khi đang bị ho