Tầm soát bệnh tim mạch hiệu quả bằng siêu âm tim cơ bản

Siêu âm tim cơ bản là cách dùng sóng siêu âm để tạo ra hình ảnh chi tiết về trái tim. Thông qua hình ảnh siêu âm, bác sĩ sẽ tiếp cận những thông tin quan trọng về cấu trúc và hoạt động của tim mà không gây bất kỳ đau đớn hay nguy hiểm nào cho người bệnh. Những thông tin thu được sẽ giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác và tư vấn cách điều trị phù hợp cho bệnh nhân.

Cụ thể, thông qua quá trình siêu âm tim cơ bản, bác sĩ sẽ thấy được:

• Kích thước buồng tim và độ dày thành tim
• Quá trình bơm máu của tim
• Phần van tim có bị hở, hẹp hoặc tắc không
• Có mô bất thường xung quanh van tim do tình trạng nhiễm khuẩn, vi rút, nấm hoặc ung thư hay không
• Có cục máu đông trong buồng tim sau khi đột quỵ hay không (nhất là ở tâm nhĩ)

Từ đó, bác sĩ có thể đánh giá được các vấn đề về tim như: huyết khối ở tim, phát hiện dị tật tim bẩm sinh, phát hiện bệnh van tim; tìm ra nguyên nhân gây viêm khớp dạng thấp từ các bất thường của tim...

Phân loại siêu âm tim cơ bản

Hiện siêu âm tim cơ bản là cách tầm soát nhanh chóng, độ chính xác cao với các bệnh về tim mạch như bệnh van tim, cơ tim, bệnh về các mạch máu cạnh tim, màng ngoài tim, bệnh động mạch chủ và các bệnh tim bẩm sinh khác. Căn cứ vào vị trí siêu âm thì có 2 loại siêu âm tim cơ bản chính là siêu âm tim qua thành ngực và siêu âm tim qua thực quản. Cụ thể:

• Siêu âm tim qua thành ngực là phương pháp thăm dò Siêu âm - Doppler tim và những mạch máu lớn trong trung thất bằng một đầu dò đặt ngoài thành ngực của người bệnh. Phương pháp này có độ chính xác khá cao, nhanh chóng, dễ thực hiện. Tuy nhiên, siêu âm tim qua thành ngực cũng có nhược điểm là ở những bệnh nhân có van tim cơ học; người béo, thành ngực dày, lớp mỡ dưới da dày thì chất lượng hình ảnh sẽ bị hạn chế.
• Siêu âm tim qua thực quản là phương pháp thăm dò Siêu âm - Doppler tim và những mạch máu lớn trong trung thất bằng một đầu dò được đưa vào lòng thực quản, dạ dày. Do không bị cản trở bởi thành ngực và lớp mỡ ở ngực nên phương pháp này cho chất lượng hình ảnh tốt. Tuy nhiên, do là kỹ thuật bán "xâm" nên người bệnh có thể thấy khó chịu, thậm chí là biến chứng (rất hiếm).

Quá trình siêu âm tim cơ bản diễn ra như thế nào?

Siêu âm tim cơ bản khá đơn giản. Tùy vào loại siêu âm mà quá trình siêu âm tim cơ bản sẽ có những khác biệt nhất định như:

Với siêu âm tim qua thành ngực

Kỹ thuật siêu âm tim cơ bản này chỉ diễn ra trong khoảng 45 phút với các ca bình thường. Người muốn thực hiện kỹ thuật này cần nằm nghiêng về một bên và thực hiện theo yêu cầu của kỹ thuật viên siêu âm.

Thường thì kỹ thuật viên sẽ yêu cầu cởi áo để xoa lên ngực một lớp gel. Lớp gel này tạo môi trường tiếp xúc tốt giữa thiết bị dò tìm tín hiệu và thiết bị truy xuất dữ liệu. Sau đó, đầu dò tín hiệu được kết nối với máy tính. Thông qua hoạt động của các bước sóng cao tần, tín hiệu sẽ được đưa về màn hình và lưu trữ lại để bác sĩ dễ dàng xem xét, chẩn đoán.

Trong một vài trường hợp đặc biệt, kỹ thuật viên có thể tiêm một chất dẫn quang để việc xem xét các tín hiệu của tim trở nên dễ dàng hơn. Nhìn chung kỹ thuật siêu âm tim qua thành ngực khá đơn giản, người bệnh hoàn toàn toàn không đau đớn hay gặp tác dụng phụ.

Với siêu âm tim qua thực quản

Đây là kỹ thuật siêu âm tim cơ bản bán “xâm” nên bác sĩ cần được đào tạo đặc biệt để tiến hành với người bệnh. Kỹ thuật này kéo dài trong khoảng 30 – 60 phút.

Đầu tiên, kỹ thuật viên sẽ tiến hành xịt thuốc gây tê vào họng để gây tê và ức chế phản xạ hầu họng. Tiếp đó, người siêu âm sẽ được yêu cầu nằm lên một cái bàn, đặt đường truyền tĩnh mạch và có thể tiêm thuốc an thần nhẹ để giữ bình tĩnh. Kỹ thuật viên sẽ đặt các điện cực nhỏ lên ngực người làm siêu âm. Rồi gắn các điện cực bằng dây vào một máy ghi lại điện tâm đồ để theo dõi nhịp tim.

Sau khi chuẩn bị xong, bác sĩ sẽ nhẹ nhàng đưa đầu dò siêu âm (dạng như một ống thông) nhỏ, mềm dẻo qua miệng, cổ họng và yêu cầu nuốt nhẹ để ống thông đi xuống thực quản. Từ đây, đầu dò sẽ phát sóng siêu âm đến trái tim và thu các âm dội ngược trở lại. Những âm dội này được mã hóa thành hình ảnh hiển thị trên màn hình video để bác sĩ xem xét, chẩn đoán.

Trong siêu âm tim qua thực quản thì thời gian từ lúc đưa đầu dò vào thực quản đến khi lấy ra là khoảng 10 – 15 phút. Sau khi rút ra, cổ họng của bạn có thể bị tê một thời gian ngắn (khoảng 1 - 2 giờ sau siêu âm). Trong khoảng thời gian này, bạn không nên ăn hoặc uống bất kỳ thứ gì vì có thể bị sặc. Ngoài ra, bạn có thể bị khó nuốt, đau họng nhưng các triệu chứng này sẽ hết sau vài giờ hoặc 1 - 2 ngày sau siêu âm.

Hiện siêu âm tim cơ bản là cách tầm soát bệnh lý tim mạch nhanh chóng, độ chính xác cao. Từ kết quả siêu âm, các bác sĩ chuyên khoa Tim mạch sẽ đánh giá, chẩn đoán và chỉ định phương pháp điều trị tốt nhất cho bệnh nhân.

Xem thêm:

• Siêu âm tim cơ bản: Phương pháp tầm soát bệnh tim mạch hiệu quả
• Nguyên nhân, triệu chứng bệnh tim mạch và cách điều trị
• 19 dấu hiệu của bệnh tim mạch