Tại sao thời tiết nắng mưa thay đổi cần cảnh giác 3 bệnh lý dưới đây?

Bệnh lý tai mũi họng khi thay đổi thời tiết, đặc biệt khi thời tiết nắng mưa thất thường là rất phổ biến và dễ mắc phải. Tuy bệnh có tính chất cấp tính, có thể khỏi nhanh nhưng nếu không dự phòng và điều trị kịp thời, có thể dẫn đến những biến chứng nguy hiểm, từ một bệnh lý rất đơn giản. Một số bệnh còn lây truyền qua đường hô hấp, nên rất dễ bùng phát thành dịch. Vì vậy, mọi người không nên chủ quan. Khi nghi ngờ bản thân hoặc người thân mắc một trong 3 bệnh lý thường gặp khi thay đổi thời tiết, cần đi khám và điều trị theo lời khuyên của bác sĩ.

Sau đây là 3 bệnh lý thường gặp khi thay đổi thời tiết

Viêm mũi dị ứng

Viêm mũi dị ứng là biểu hiện tạo chỗ của niêm mạc mũi khi tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng cho cơ thể hay các dị nguyên. Viêm mũi dị ứng không gây nguy hiểm đến tính mạng người bệnh nhưng xuất hiện nhiều lần, với tần suất cao hơn khi thay đổi thời tiết, làm giảm khả năng lao động, chất lượng cuộc sống cũng như tăng chi phí cho việc khám chữa bệnh. Viêm mũi dị ứng, thường đi kèm với viêm xoang. Đây là một bệnh mạn tính, những biểu hiện bệnh lý khi thay đổi thời tiết là đợt cấp của tình trạng mạn tính này.

Tỷ lệ bệnh viêm mũi dị ứng ngày càng có xu hướng tăng cao ở các nước đang phát triển, công nghiệp hóa, do chất thải ra môi trường ngày càng nhiều, số lượng và tỷ lệ các dị nguyên tăng cao, là tác nhân trực tiếp gây viêm mũi dị ứng nói riêng, các bệnh lý mũi xoang hay bệnh lý thường gặp khi thay đổi thời tiết nói chung.

Theo thống kê, có tới 80% biểu hiện của những rối loạn vận mạch ở mũi - xoang có liên quan tới nguồn gốc dị ứng, rất thường gặp ở trẻ em và người trẻ tuổi. Tỉ lệ mắc viêm mũi xoang dị ứng chiếm khoảng 6 - 15% dân số.

Về nguyên nhân gây bệnh, viêm mũi dị ứng được nhắc đến nhiều nhất ở vai trò của các dị nguyên. Các dị nguyên có thể gặp là bụi nhà, lông vũ, phấn hoa, nấm mốc, mùi sơn, mỹ phẩm,... hay các loại thức ăn, thuốc điều trị,... Bên cạnh đó là các yếu tố môi trường - thời tiết như thay đổi thời tiết, nắng mưa thay đổi, các yếu tố nhiễm trùng như vi khuẩn, virus tại các ổ viêm sẵn có sinh sản và phát triển lan rộng,...

Như vậy, các yếu tố kể trên đều có liên quan đến sự thay đổi thời tiết. Vì vậy khi thời tiết nắng mưa thay đổi cần cảnh giác với bệnh viêm mũi dị ứng. Và cũng chứng tỏ viêm mũi dị ứng phần lớn đều không phải do vi khuẩn. Do đó, việc nhiều người tự ý mua và sử dụng kháng sinh để điều trị bệnh là không đúng, không những không chữa khỏi mà còn dẫn đến nhiều nguy cơ do dùng kháng sinh không đúng chỉ định gây nên.

Biểu hiện của viêm mũi dị ứng thông thường bao gồm ngứa mũi, hắt hơi, chảy mũi, tắc ngạt mũi, đôi khi nhức đầu, mệt mỏi, uể oải do khó thở gây thiếu oxy. Bản thân các hiện tượng này sẽ khỏi nhờ điều trị tích cực hay tự khỏi khi ngưng tiếp xúc với dị nguyên, khi thời tiết ổn định. Tuy nhiên, nếu viêm mũi dị ứng kéo dài, kết hợp với một số bệnh cảnh khác, có thể gây nhiễm trùng thứ phát, làm tăng nặng tình trạng bệnh lý như viêm xoang mủ, viêm phế quản mạn tính, giãn phế quản,... Vì vậy, thăm khám và điều trị kịp thời luôn là lời khuyên dành cho bệnh nhân viêm mũi dị ứng, đặc biệt khi thời tiết thay đổi.

Viêm họng

Viêm họng là tình trạng viêm nhiễm của niêm mạc của họng. Vì họng là cửa ngõ của cả đường tiêu hóa lẫn đường hô hấp nên rất dễ nhiễm khuẩn. Khi thời tiết thay đổi, hệ vi sinh vật trong cơ thể cũng như từ ngoài môi trường phát triển mạnh mẽ, cũng là lúc bệnh viêm họng biểu hiện mạnh mẽ.

Viêm họng khi thay đổi thời tiết có thể là viêm họng cấp hay đợt cấp của viêm họng mạn. Nguyên nhân thường do virus, sau đó bội nhiễm các loại vi khuẩn như liên cầu, phế cầu, hay do các viêm mạn tính khác như viêm amidan mạn, tiếp xúc với khói bụi, các chất kích thích như bụi vôi, bụi xi măng, hơi hóa học, cũng có thể do cơ địa. Viêm họng cấp rất dễ lây lan qua đường hô hấp, qua dịch tiết họng - mũi như nước bọt, nước mũi, đờm dãi. Vì vậy nếu một người trong gia đình hay tập thể (cơ quan, lớp học) bị bệnh, nguy cơ những người khác mắc bệnh cũng tăng cao.

Triệu chứng của viêm họng khi thay đổi thời tiết là cảm giác khó chịu, gai rét toàn thân, có thể kèm theo đau người, sốt vừa hoặc sốt cao. Người bệnh đau họng, khô, ngứa, nuốt đau, có đờm hoặc không, đôi khi hắt hơi, sổ mũi, khàn tiếng, có thể đau lan lên tai, đôi khi sờ thấy hạch nổi to vùng dưới hàm.

Viêm họng là một trong 3 bệnh lý thường gặp khi thay đổi thời tiết cần được lưu ý. Bệnh có thể khỏi nhanh nếu điều trị đúng và kịp thời, có thể kéo dài dẫn đến mạn tính hoặc bội nhiễm, nghiêm trọng hơn có một số trường hợp dẫn đến viêm phổi, hay ảnh hưởng đến cơ tim, van tim.

Cảm cúm

Bệnh do virus cúm gây nên, có thể có bội nhiễm vi khuẩn hoặc không. Biểu hiện bệnh cũng đa dạng, thông thường khá nhẹ nhàng với những triệu chứng phổ biến như sốt nhẹ, ho, hắt hơi, đau đầu, mệt mỏi,... nên rất dễ bị mọi người xem nhẹ. Có người để bệnh tự khỏi, có người lại tự ý mua kháng sinh về dùng.

Trên thực tế, cảm cúm khi thay đổi thời tiết rất thường gặp, nếu cơ thể có đề kháng tốt, thì chỉ cần bổ sung dinh dưỡng như các loại vitamin, đặc biệt là vitamin C, hay nhóm protein giúp tăng cường thể lực, thì bệnh sẽ tự khỏi mà không cần can thiệp y khoa. Tuy nhiên, nhiều trường hợp bệnh không tự khỏi mà kéo dài, dai dẳng, dẫn đến bội nhiễm và các biến chứng nặng nề. Việc tự ý dùng kháng sinh không được khuyến cáo vì cúm là do virus, bác sĩ chỉ kê kháng sinh nếu có bội nhiễm.

Biến chứng của cảm cúm khi thay đổi thời tiết thường gặp là viêm phổi, suy hô hấp, nhất là ở những người miễn dịch kém như người già, phụ nữ có thai, trẻ em, người mắc suy giảm miễn dịch,... Do đó, nếu có triệu chứng nghi ngờ cảm cúm, đặc biệt khi thay đổi thời tiết, cần đến khám và thực hiện theo lời khuyên của bác sĩ.

Thay đổi thời tiết vừa là nguyên nhân vừa là yếu tố nguy cơ gây tăng nặng tỷ lệ mắc và tình trạng 3 bệnh lý thường gặp kể trên. Để chủ động phòng tránh mắc bệnh cũng như giảm thiểu biến chứng, cần áp dụng một số biện pháp sau:

• Giữ ấm cơ thể, đặc biệt là vùng đầu, họng, bàn tay, bàn chân khi trời lạnh.
• Thời tiết nóng nên mặc đồ thoáng mát.
• Không tắm khi cơ thể đang ra nhiều mồ hôi hoặc đang bị ướt mưa.
• Giữ vệ sinh môi trường sống, làm việc.
• Hạn chế tiếp xúc khói bụi khi không thực sự cần thiết.
• Đối với trẻ em, vệ sinh mũi bằng nước muối sinh lý và dụng cụ hút mũi nếu bé bị chảy mũi.
• Không tự ý mua và dùng thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ.
• Đi khám nếu có các dấu hiệu như mổ tả của 3 bệnh lý thường gặp khi thay đổi thời tiết.
• Duy trì thói quen sinh hoạt và chế độ dinh dưỡng khoa học để tăng cường miễn dịch cho cơ thể.

Như vậy khi thời tiết thay đổi cần cảnh giác 3 bệnh lý thường gặp: viêm mũi, viêm họng, cảm cúm. Ngoài ra còn có rất nhiều bệnh lý khác diễn ra mạnh mẽ khi thay đổi thời tiết. Do đó, mọi người cần lưu ý để dự phòng cho bản thân và gia đình.

Xem thêm:

• Tìm hiểu cách chữa cảm cúm với mùi tàu
• Bệnh cúm lây truyền qua con đường nào?
• Triệu chứng viêm họng cấp ở trẻ em và những điều bố mẹ nên “nằm lòng”