Siêu âm cân nặng thai nhi có chính xác 100% không?

Cân nặng thai nhi là một chỉ điểm về sự phát triển của thai nhi và là một trong các yếu tố quyết định mẹ có thể chuyển dạ sinh thường hoặc cần mổ lấy thai. Siêu âm cân nặng cân thai nhi là một công cụ hữu ích trong việc ước lượng cân nặng thai nhi. Siêu âm dựa vào đâu ước lượng cân nặng thai nhi? Siêu âm cân nặng thai nhi có chính xác 100% không?

Siêu âm là một trong các công cụ khám thai để nhìn vào bên trong bụng mẹ một cách không xâm lấn và có ý niệm về chuyện gì đang xảy ra trong bụng mẹ. Sóng siêu âm phản âm lại khi gặp mô cơ thể, tạo ra các hình ảnh trên màn hình.

Các thông số đo đạc được thực hiện ở 4 vùng ở bụng mẹ, và sau đó được dùng để tính toán cân nặng ước lượng của thai nhi.

Các thông số đo đạc cân nặng thai nhi được dùng phổ biến là:

• Chu vi vòng đầu, là độ dài lớn nhất đo quanh đầu của thai nhi theo mặt phẳng ngang
• Đường kính lưỡng đỉnh, là độ dài lớn nhất đo quanh đầu của thai nhi theo mặt phẳng dọc
• Chu vi vòng bụng, là thông số phản ánh kích thước của thai nhi chính xác nhất
• Chiều dài xương đùi, xương đùi là xương dài nhất trong cơ thể và có chiều dài khác nhau giữa các đứa trẻ có cân nặng khác nhau, vì thế đây không là thông số đáng tin cậy.

Nhân viên chăm sóc y tế sẽ đưa dữ liệu các thông số này vào trong phần mềm vi tính, hoặc dùng các biểu đồ, để xác định cân nặng ước lượng của thai nhi.

Mục đích của ước lượng cân nặng thai nhi là để các nhân viên chăm sóc y tế kiểm tra sự phát triển của thai nhi. Nếu có vấn đề gì với sức khỏe thai, phôi thai trở nên quá nhỏ hoặc quá to so với tuổi thai có thể là một chỉ điểm cần những can thiệp chuyên sâu hơn.

Trong quá khứ, phụ nữ thường thực hiện phép tính trừ cân nặng hiện tại mang thai của mình với cân nặng trước mang thai của mình để ước lượng cân nặng thai nhi. Tuy nhiên, phương pháp này đã không tính các yếu tố phụ như- Trọng lượng của dịch ối, của nhau thai, và cân nặng tăng trưởng trong thai kỳ của mình.

Ngày nay, bề cao tử cung là thông số được dùng để ước đoán sự phát triển và kích thước thai nhi trên lâm sàng.

Siêu âm cân nặng thai nhi là phương pháp cận lâm sàng an toàn, không xâm lấn, độ chính xác cao và có thể khảo sát nhiều vấn đề khác trong bụng mẹ hơn. Nhân viên chăm sóc y tế sẽ thực hiện siêu âm khi sản phụ đến khám thai một cách thường quy, cũng như là một bước ban đầu để sàng lọc sản phụ có cần một chế độ theo dõi hoặc cần được chỉ định các bước khám tiếp theo để xác định nguyên nhân của bất thường sự phát triển của thai nhi. Một cách phổ biến nhất thường gặp, nhân viên chăm sóc y tế sẽ thực hiện siêu âm lại sau 2 đến 3 tuần giúp xác định nếu có bất kỳ sự thay đổi nào trong sự phát triển của thai nhi không. Nếu không ghi nhận bất thường gì trong lần siêu âm lần hai lại này, sản phụ có thể sẽ được theo dõi đến khi chuyển dạ, những quyết định xa hơn sẽ dựa vào sự phát triển của thai nhi.Nếu ghi nhận bất thường gì, nhân viên chăm sóc y tế có thể sẽ cần sản phụ thực hiện các bước khám tiếp theo , chẳng hạn như một Trắc đồ sinh vật lý (biophysical profile).

Trong trường hợp siêu âm cân nặng thai nhi có thể quyết định sản phụ cần được giúp sanh hoặc mổ lấy thai, đối với thai to. Nếu nhân viên chăm sóc y tế tuyên bố rằng sản phụ có thai to trước khi chuyển dạ, thì sản phụ sẽ được chăm sóc trong ekip chuyển dạ thai to. Trong lúc chuyển dạ, nhân viên chăm sóc y tế có thể xác nhận. Nghiên cứu này cho thấy cách sử dụng siêu âm cân nặng thai nhi là thai to là tăng tần suất mổ lấy thai ở sản phụ. Sự ước lượng quá mức trên siêu âm cân nặng thai nhi xảy ra ở 9.5% trường hợp. Tần suất mổ lấy thai ở chuyển dạ kéo dài đã từng cao hơn so với tần suất mổ lấy thai ở thai to được ước lượng quá mức trên siêu âm cân nặng thai nhi.

Có khá nhiều công thức toán học khác nhau để xác định cân nặng ước lượng của thai nhi, phần lớn các công thức này được cập nhật vào các thập niên 1980

Chúng ta cần hiểu có sai số khoảng 15% trên siêu âm trong việc xác định cân nặng thai nhi. Nghĩa là thai nhi của mẹ có cân nặng có thể 15% nhỏ hơn hoặc 15% lớn hơn so với cân nặng ước lượng trên siêu âm. Vì thế, nhân viên chăm sóc y tế sẽ kết hợp kết quả của siêu âm cân nặng thai nhi với việc khám lâm sàng để đưa ra kết luận.

Siêu âm được thực hiện vào mỗi tam cá nguyệt, trong đó, 2 tam cá nguyệt đầu siêu âm cân nặng thai nhi chính xác nhất. Càng gần ngày dự sinh, thai nhi phát triển hơn, dẫn đến việc khó khăn hơn trong ước lượng cân nặng của thai nhi.

Siêu âm cân nặng thai nhi không chính xác 100%. Đây là con số ước lượng có giá trị cao hơn giá trị tham chiếu để xác định mẹ có thể chuyển dạ sanh thường hoặc cần mổ lấy thai để bảo đảm an toàn cho cả mẹ và con, vì nguy cơ của thai to. Mặt khác, nếu con số ước lượng có giá trị nhỏ hơn giá trị tham chiếu, nhân viên chăm sóc y tế có thể cần sản phụ được theo dõi sát hoặc thực hiện các bước thăm khám tiếp theo để tìm hiểu nguyên nhân của sự bất thường.

Xem thêm:

• Cách tính cân nặng của thai nhi theo chỉ số siêu âm
• Siêu âm nhiều có hại cho thai nhi không?
• 3 ‘thời điểm vàng’ không thể bỏ qua để siêu âm chẩn đoán, sàng lọc dị tật thai nhi