Rủi ro phình động mạch chủ bụng sẽ giảm nếu bạn bỏ hút thuốc

Các chuyên gia từ lâu đã biết rằng hút thuốc làm tăng nguy cơ phình động mạch chủ bụng - một điểm yếu ở thành động mạch chủ, nơi mà nó đi qua vùng bụng. Động mạch chủ là động mạch chính của cơ thể, và nếu khu vực phình động mạch bị vỡ, nó có thể gây chảy máu nội rất nghiêm trọng.

Các nhà nghiên cứu cho biết các nghiên cứu mới với số lượng đối tượng được quan sát lớn nên đã cho một hình ảnh rõ ràng hơn về những rủi ro.

Các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng những người ở độ tuổi trung niên, có hút thuốc, sẽ có khoảng một phần chín cơ hội phát triển bệnh phình động mạch chủ bụng trong suốt cuộc đời của họ.

Nhưng nếu họ bỏ thuốc lá trong thời gian nghiên cứu, nguy cơ này giảm khoảng 29 phần trăm, so với những người vẫn tiếp túc hút thuốc. Và những người đã bỏ thuốc lâu hơn - những người đã bỏ hút thuốc trước khi tham gia nghiên cứu – còn có tỷ lệ mắc bệnh thấp hơn, những phát hiện cho thấy.

"Bỏ thuốc có thể làm giảm đáng kể nguy cơ phình động mạch chủ bụng," nhà nghiên cứu tiến sĩ Weihong Tang, một giáo sư tại trường đại học Minnesota ở Minneapolis nói. "Không bao giờ là quá muộn để bỏ thuốc lá."

Tiến sĩ Elizabeth Ross, một bác sĩ tim mạch và phát ngôn viên của Hiệp hội Tim mạch Mỹ, đồng ý với điều này.

"Một số người nghĩ rằng nếu họ đã hút thuốc trong nhiều thập kỷ, đã quá muộn để họ được hưởng lợi ích từ việc bỏ thuốc", Ross nói.

Nhưng, bà nhấn mạnh, rõ ràng rằng khi người hút thuốc từ bỏ thói quen hút thuốc, tỷ lệ mắc bệnh tim mạch của họ - không chỉ phình động mạch chủ - giảm xuống.

Đối với Ross, Phát hiện "quan trọng nhất" của nghiên cứu liên quan đến phụ nữ: Nghiên cứu cho thấy trong số những người phụ nữ tiếp tục hút thuốc, tỷ lệ bị bệnh phình động mạch chủ bụng trong suốt cuộc đời là hơn 8 phần trăm.

"Điều này quan trọng bởi vì phình động mạch chủ bụng thường được xem là một bệnh chỉ ảnh hưởng đến nam giới", Ross nói. "Nhưng việc hút thuốc làm nguy cơ tăng lên ở cả nam giới và phụ nữ."

Tuy nhiên, đó là sự thật, Ross lưu ý, tình trạng này phổ biến hơn ở nam giới.

Điểm này được nhấn mạnh trong hướng dẫn của U.S. Preventive Services Task Force (USPSTF), một ban các chuyên gia tư vấn y tế cho chính phủ liên bang.

Các hướng dẫn nói rằng người đàn ông trong độ tuổi 65-75 đã từng hút thuốc nên được xét nghiệm kiểm tra một lần cho bệnh phình động mạch chủ bụng. Việc kiểm tra cũng có thể được cân nhắc cho những người đàn ông chưa từng hút thuốc.

Đối với phụ nữ, bức tranh lại hoàn toàn khác. Theo USPSTF , chúng ta không có đủ bằng chứng để đưa ra lời khuyên làm các xét nghiệm kiểm tra (phình động mạch chủ) cho những phụ nữ đã từng hút thuốc. Đối với phụ nữ chưa từng hút thuốc, hướng dẫn khuyên không nên thực kiểm tra này.

Tuy nhiên, Ross cho biết, phụ nữ lớn tuổi có hút thuốc vẫn có thể yêu cầu bác sĩ của họ về việc kiểm tra.

Chi phí sẽ là một trở ngại, cô thừa nhận. Medicare chỉ chi trả cho việc kiểm tra một lần ở nam giới có hút thuốc lá, kể từ khi có đề nghị kiểm tra từ phía các bác sĩ.

Mặt khác, Ross nói, việc kiểm tra được thực hiện bằng siêu âm, không quá tốn kém- khoảng $ 100, theo USPSTF.

Người ta không thể dựa vào các triệu chứng để cảnh báo về bệnh này, Ross đã chỉ ra. "Bệnh phình động mạch chủ bụng thường không gây ra triệu chứng cho đến khi động mạch bị vỡ," bà nói.

Vào thời điểm đó, các triệu chứng bao gồm đau dữ dội ở bụng hoặc lưng, chóng mặt, nhịp tim nhanh, và mất ý thức. Khi chỗ phình bị vỡ, bệnh nhần cần phẫu thuật khẩn cấp; chỉ có khoảng một phần năm người sống sót, theo Viện quốc gia Hoa Kỳ Y tế.

Khi bệnh phình động mạch được phát hiện ra trước khi nó vỡ, bệnh nhận có thể được phẫu thuật hoặc - nếu chỗ phình nhỏ - sẽ được theo dõi định kỳ bằng siêu âm.

Những phát hiện mới này dựa trên quan sát gần 16.000 người trưởng thành ở Hoa Kỳ từ 45 tuổi trở lên và được theo dõi trong hơn hai thập kỷ.

Trong thời gian đó, 665 người đã bị bệnh phình động mạch chủ bụng; 75 người đã phát hiện ra bệnh qua siêu âm ổ bụng vào cuối giai đoạn nghiên cứu, trong năm 2011, theo báo cáo.

Nhìn chung, Tang và các cộng sự đã tìm thấy nguy cơ suốt đời của việc mắc bệnh phình động mạch là 2 phần trăm đối với những người chưa bao giờ hút thuốc.

Các tỷ lệ mắc bệnh cao hơn nhiều ở người hút thuốc lá: Đàn ông có 13 phần trăm mắc bệnh, trong khi nguy cơ này chỉ hơn 8 phần trăm đối với phụ nữ, nghiên cứu cho thấy.

Việc từ bỏ thuốc lá cho hiệu quả rõ rệt: Trong những người hút thuốc lá trước đây đã bỏ thuốc lá trước nghiên cứu, chỉ có khoảng 6 phần trăm nguy cơ mắc bệnh phình động mạch chủ trong đời.

Và những người bỏ thuốc trong 10 năm sau khi bắt đầu nghiên cứu đã kiềm chế rủi ro mắc bệnh của họ, so với những người tiếp tục hút thuốc.

Theo Tang, những phát hiện này đã cho thấy rõ hơn tầm quan trọng của việc từ bỏ thói quen hút thuốc.

Như việc kiểm tra lâm sàng, cô cho biết, nghiên cứu này sẽ không thay đổi bất kỳ điều gì trong sách hướng dẫn đã nhắc đến ở trên.

"Phụ nữ có thể được hưởng lợi từ việc kiểm ta hay không hoàn toàn nằm ngoài phạm vi của nghiên cứu này," Tang nói.

Cô cũng đồng ý nếu đó là một người phụ nữ có hút thuốc và bác sĩ của họ nên xem xét những phát hiện trước khi ra bất kỳ quyết định kiểm tra nào.

Các kết quả được đăng trực tuyến ngày 10 tháng 11 trên tạp chí Arteriosclerosis, Thrombosis and Vascular Biology.

Theo Amy Norton

WebMD