Phụ nữ 50 tuổi nên khám sàng lọc những loại ung thư nào?

Phụ nữ tuổi 50 trong giai đoạn tiền mãn kinh, nội tiết tố trong cơ thể thay đổi, sức khỏe có phần giảm sút. Đây là cơ hội thuận lợi để một số bệnh ung thư phát sinh, vì thế cần phải khám sàng lọc ung thư sớm. Phát hiện sớm ung thư vú, ung thư cổ tử cung, đại trực tràng sẽ làm tăng hiệu quả điều trị, khả năng chữa bệnh, tiết kiệm chi phí.

Theo bác sĩ Nguyễn Văn Tiến, Trưởng Khoa Ngoại 1, Bệnh viện Ung bướu TP HCM cho hay: Mục đích chính của tầm soát ung thư là phát hiện sớm các tổn thương tiền ung thư hoặc bệnh lý ung thư ở giai đoạn sớm, can thiệp hiệu quả, ngăn ngừa chúng tiến triển thành ung thư.

Bác sĩ sẽ đánh giá điều kiện, tuổi tác, yếu tố nguy cơ mắc bệnh ung thư nào, tuân thủ các hướng dẫn tầm soát, có kiến thức cơ bản về những loại ung thư có thể tầm soát được.

Khám sàng lọc ung thư vú

Ung thư vú là bệnh ung thư phổ biến hàng đầu ở phụ nữ Việt Nam và tỉ lê nữ giới mắc bệnh này đang gia tăng trong những năm gần đây. Cả nước có hơn 11.000 ca mắc bệnh , có hơn 1 nửa bệnh nhân phát hiện muộn nên hiệu quả điều trị thấp, có khoảng 4.500 trường hợp tử vong mỗi năm.

Bác sĩ Trần Đặng Ngọc Linh, Trưởng Bộ môn Ung thư, Đại học Y dược TP HCM chia sẻ: Phụ nữ sau 40 -45 tuổi thì nên đi khám sàng lọc ung thư vú bằng nhũ ảnh 2 năm 1 lần. Mục đích phát hiện sớm tổn thương tiền ung thư hoặc ung thư vú. Từ đó giảm tỷ lệ mắc và tử vong do ung thư vú.

Độ tuổi mắc ung thư vú đang có xu hướng trẻ hóa, có cả những bệnh nhân ung thư vú ở lứa tuổi thanh thiếu niên.

Phương pháp điều trị ung thư vú hiện nay là phẫu thuật, xạ trị, hóa chất kết hợp với nội tiết tố và liệu pháp sinh học, chất lượng điều trị cũng được cải thiện. Nhưng yếu tố quan trọng nhất vẫn là phát hiện ung thư ở giai đoạn sớm.

Theo bác sĩ chuyên khoa, phát hiện ung thư vú giai đoạn đầu có thể chữa khỏi hoàn toàn. Ở giai đoạn 1-2, 90% bệnh nhân có thể chữa ổn định. Ở giai đoạn 3, tỷ lệ chữa khỏi nếu phát hiện sớm khoảng 60%. Đến giai đoạn 4 điều trị bệnh để kéo dài cuộc sống cho bệnh nhận và làm giảm triệu chứng đau đớn.

Chị em có thể tự khám vú để phát hiện sớm ung thư vú. Phụ nữ có thể tự khám vú đều đặn mỗi tháng 1 lần, kiểm tra ngay sau kỳ kinh nguyệt, đây là lúc vú mềm nhất. Nếu trong gia đình có người thân mắc bệnh thì nguy cơ di truyền cao hơn.

Phát hiện sớm khối u hoặc sự thay đổi bất thường của vú thì nên đến viện khám càng sớm, càng tốt.

Cách tự khám vú:

• Bước 1: Để tư thế xuôi 2 tay, quan sát các dấu hiệu dễ nhìn thấy như dịch tiết đầu vú, núm vú tụt vào trong, nhăn bề mặt vú, da quanh vú.
• Bước 2: Chị em đứng thẳng, giơ 2 tay lên đầu, hơi đổ người về phía trước quan sát những bất thường ở ngực.
• Bước 3: Đưa 1 tay lên đầu, sử dụng 3 ngón tay trỏ, giữa, áp út tay còn lại để xoa nắn vú, bắt đầu từ quầng vú, vừa ấn nhẹ vừa di chuyển lần theo đường xoắn ốc hoặc thẳng hàng từ trên xuống dưới. Dưa tay di chuyển, ấn nhẹ vùng hõm nách để xem có hạch hoặc bất thường nào không.
• Nếu phát hiện hạch, hoặc dấu hiệu bất thường 1 bên thì cần đối chiếu với bên còn lại xem có giống nhau không.
• Bước 4: Tự kiểm tra tương tự như bước 2 nhưng ở tư thế nằm có đệm gối hoặc khăn dưới vai.

Khám sàng lọc ung thư cổ tử cung

Ung thư cổ tử cung cũng là ung thư phổ biến đứng thứ 2 sau ung thư vú. Việt Na có khoảng 5.100 ca mắc mới và 2.400 ca tử vong mỗi năm.

Bác sĩ Lê Thị Kiều Dung, Trưởng khoa Phụ sản, Bệnh viện Đại học Y dược khẳng định ung thư cổ tử cung nếu được tầm soát ở giai đoạn tiền ung thư có 100% chữ khỏe, tỷ lệ này sẽ giảm dần theo từng giai đoạn bệnh.

• Giai đoạn 1: Tỷ lệ sống trên 5 năm sẽ giảm chỉ còn 80-90%.
• Giai đoạn 2: Khả năng sống sót trên 5 năm chỉ còn 50-60%.
• Giai đoạn 3: Chỉ còn 25-35% cơ hội để bệnh nhân tiếp tục cuộc sống trên 5 năm.
• Giai đoạn 4: Con số này chỉ còn dưới 15%. Có trên 90% bệnh nhân khi tái phát di căn xa sẽ tử vong trong vòng 5 năm.

Khám sàng lọc ung thư cổ tử cung, tầm soát sớm ở giai đoạn tiền ung thư sẽ giúp bệnh giảm chi phí, thời gian điều trị, ít ảnh hưởng đến sức khỏe, duy trì khả năng sinh sản, chất lượng sống cho người bệnh.

Phụ nữ đã từng quan hệ tình dục ở độ tuổi 30 - 49 nên làm xét nghiệm sàng lọc sớm ung thư cổ tử cung. Nhưng bạn cũng có thể làm xét nghiệm sớm hơn nếu thấy biểu hiện bất thường.

Thời điểm khám sàng lọc tốt nhất là khi:

• Hai tuần sau ngày đầu tiên của chu kỳ kinh nguyệt
• Không đặt thuốc âm đạo trong vòng 48h, trước khi sàng lọc
• Không nên quan hệ tình dục tối hôm trước khi xét nghiệm.

Nên bắt đầu sàng lọc ung thư cổ tử cung sau 2 năm kể từ khi có quan hệ tình dục. Quy trình khám gồm:

• Khám lâm sàng: Bạn sẽ được bác sĩ chuyên khoa có chuyên môn cao, giàu kinh nghiệm thăm khám.
• Sàng lọc bằng 2 phương pháp là: Xét nghiệm ThinPrep, test HPV
• Trả kết quả tận nhà, gửi qua Email, kèm theo tư vấn cụ thể tình trạng mỗi người. Nếu phát hiện bất thường sẽ tiến hành thăm dò chuyên sâu khác là: Soi cổ tử cung, sinh thiết,....

Khám sàng lọc ung thư đại trực tràng

Ung thư đại trực tràng không chỉ nữ giới mà tỷ lệ nam giới nước ta mắc cũng rất cao. Tính trong năm 2018, Việt Nam có hơn 14.000 người mắc mới và hơn 7.000 ca tử vong vì bệnh ung thư đại trực tràng.

Bác sĩ Phạm Công Khánh, Phó trưởng khoa Nội soi, Bệnh viện Đại học Y dược cho hay, tỷ lệ phát hiện ung thư đại trực tràng sớm rất thấp chỉ chiếm từ 5-17%.

Hầu hết bệnh nhân đến khám ung thư đại trực tràng khi đã di căn, tiên lượng xấu, thời gian sống được trên 5 năm chỉ còn 18-85% tùy giai đoạn. Bệnh ung thư đại trực tràng có một số triệu chứng ban đầu giống với bệnh tiêu hóa khác nên khó phát hiện.

Nếu bạn có biểu hiện rối loạn tiêu hóa, rối loạn bài tiết phân cần đi sàng lọc ung thư đại trực tràng ngay. Khám sàng lọc căn bệnh này bao gồm:

• Khám và khai thác tiền sử bệnh nhân
• Xét nghiệm máu ẩn trong phân
• Xét nghiệm DNA trong phân
• Nội soi trực tràng: quan sát toàn bộ khung trực tràng, chẩn đoán rất tốt các dấu hiệu, tiến triển của bệnh.
• Chụp cắt lớp vi tính trực tràng
• Nếu phát hiện sớm, bệnh nhân được điều trị bằng phương pháp ít xâm lấn, bảo tồn được nguyên vẹn đại trực tràng thì tỉ lệ sống sót trên 90%. Qúa trình điều trị sớm, hồi phục nhanh, tiết kiệm được thời gian, chi phí điều trị, tỉ lệ tái phát dưới 1%.

Để đảm bảo một sức khỏe tốt, dẻo dai bạn nên đi khám sàng lọc ung thư theo sự chỉ dẫn của bác sĩ. Chúc bạn sức khỏe tốt.

Xem thêm :

• Cách tự khám ngực để phát hiện sớm ung thư vú
• Phụ nữ không thể bỏ qua các loại khám sàng lọc này
• Vì sao thai phụ cần phải đi khám sàng lọc trước khi sinh?