Những điều cần biết về rối loạn kinh nguyệt tiền mãn kinh

Thời kì tiền mãn kinh gây ra nhiều thay đổi lớn đối với sức khỏe và sinh lý của người phụ nữ. Trong đó rối loạn kinh nguyệt tiền mãn kinh là biểu hiện phổ biến nhất. Phải làm gì khi gặp tình trạng này?

Rối loạn kinh nguyệt tiền mãn kinh là hiện tượng kinh nguyệt bị rối loạn trong giai đoạn tiền mãn kinh. Rối loạn kinh nguyệt tiền mãn kinh của chị em phụ nữ thường kéo dài 2 đến 5 năm tùy cơ thể mỗi người, thường xuất hiện ở phụ nữ sau tuổi 40.

Phụ nữ sau tuổi 30, lượng nội tiết tố estrogen do buồng trứng tiết ra thường bắt đầu suy giảm, cứ 10 năm giảm đi 15%. Quá trình sụt giảm mạnh nhất diễn ra sau tuổi 40, tới tuổi 55 thì lượng estrogen chỉ còn 10% so với hồi trẻ. Trong thời gian này, buồng trứng bắt đầu suy giảm chức năng, dần dần ngưng tiết hai loại hormon estrogen và progesteron. Từ đó, sự mất cân bằng các nội tiết tố nữ khiến quá trình rụng trứng diễn ra không đều, đồng thời gây tình trạng rối loạn kinh nguyệt. Biểu hiện rối loạn kinh nguyệt ở mỗi người phụ nữ trong thời kỳ tiền mãn kinh mỗi khác nhau.

Dấu hiệu thường gặp ở tuổi tiền mãn kinh là sự thay đổi của chu kỳ kinh nguyệt cũng như tính chất của kinh nguyệt. Người phụ nữ sẽ thấy vòng kinh thay đổi như là kinh ít, kéo dài và thưa dần, 1 tháng rưỡi, 2 tháng hoặc 3 tháng mới có kinh một lần hay 1 tháng có kinh vài lần. Có người thì bị rong kinh, cường kinh. Dạng này thì thường nguy hiểm và gây rắc rối nhiều hơn dạng kinh thưa dần.

• Kinh thưa là một trong những hình thái rối loạn kinh nguyệt. Trong đó điển hình là tình trạng kinh nguyệt không đều, khoảng cách của 2 lần có kinh kéo dài hơn 35 ngày, với trung bình có khoảng 4-9 kỳ kinh trong một năm. Chu kỳ kinh nguyệt trước đó vẫn bình thường (tức là khoảng 28 -32 ngày).
• Kinh mau là khi chu kỳ kinh cách nhau ít hơn 24 ngày. Tình trạng này có thể do chức năng buồng trứng bị yếu đi hoặc do mất cân bằng nội tiết khi bị căng thẳng.
• Mất kinh hay vô kinh là khi phụ nữ không có kinh nguyệt từ 3 tháng hoặc lâu hơn. Mất kinh thường do sự biến đổi của nồng độ estrogen trong cơ thể hoặc có thể do stress, giảm cân, thay đổi cường độ luyện tập. Trong thời kỳ tiền mãn kinh, sự rối loạn nội tiết tố nữ có thể dẫn tới chu kỳ không xảy ra phóng noãn, rụng trứng.
• Cường kinh là tình trạng số ngày hành kinh kéo dài trên 7 ngày, máu kinh ra nhiều trên 200ml là hiện tượng cường kinh. Tuổi tiền mãn kinh do có nguy cơ tổn thương thực thể ở tử cung như u xơ tử cung, polyp trong buồng tử cung, lạc nội mạc tử cung làm tử cung không co bóp được tốt và chậm cầm máu. Hơn nữa, phụ nữ tuổi tiền mãn kinh thường có bệnh lý về tăng huyết áp và rối loạn đông máu sẽ làm gia tăng chứng cường kinh.
• Rong kinh là hiện tượng phụ nữ ra nhiều máu trong chu kỳ hơn so với bình thường. Trước đây trong mỗi ngày đến kỳ chỉ cần thay 4 giờ/ lần thì với lượng máu ở giai đoạn này bạn có thể phải thay hàng giờ. Rong kinh được xem là một biểu hiện của tuổi tiền mãn kinh do sự mất cân bằng nội tiết tố nữ. Cơ thể tạo ra quá nhiều hoặc không đủ hormon nữ estrogen và progesterone- là loại nội tiết tố nữ đảm bảo cho chu kỳ kinh nguyệt thường xuyên.

Có hai loại rong kinh là rong kinh thực thể và rong kinh cơ năng.

Rong kinh thực thể là hành kinh kéo dài có tổn thương ở tử cung hay ở buồng trứng như polyp cổ tử cung, u xơ tử cung, viêm niêm mạc tử cung (những bệnh lý hay gặp ở giai đoạn tiền mãn kinh).

Rong kinh cơ năng là không tìm thấy tổn thương ở các cơ quan trên, nguyên nhân chính là do rối loạn nội tiết tố tiền mãn kinh.

Ngoài ra, cơ thể còn gặp một số biểu hiện khác như:

• Khô da, nhăn nheo da, da đàn hồi, tàn nhang lan nhanh.
• Tóc bạc
• Suy giảm ham muốn tình dục
• khô âm đạo
• Đi tiểu khó tự chủ
• Thường xuyên cáu gắt, lo âu, hồi hộp vô cớ
• Khó ngủ, ban đêm hay bị chuột rút ở chân.

Do bệnh lý: U xơ tử cung, u nang buồng trứng gây ra kinh nguyệt nhiều hoặc ra máu bất thường trong chu kỳ kinh.

Polyp tử cung, cổ tử cung, polyp âm đạo: gây nên rong kinh, kinh nguyệt thất thường, xuất huyết âm đạo...

Ung thư cổ tử cung, tử cung: Do tiền sử mắc các bệnh viêm nhiễm do virut HPV hay heppes, quan hệ tình dục sớm... gây ra máu bất thường, nhất là sau giao hợp, ra máu giữa chu kỳ kinh, ra máu nhiều khi hành kinh...

Do sinh lý: Do nang noãn trong buồng trứng không còn nhạy cảm với nội tiết tố, cho nên nang noãn bị giảm hẳn ít đi và phát dục không đầy đủ, thậm chí không chín được để rụng thành trứng, nội tiết gây thay đổi sự phát triển của niêm mạc tử cung, gây ra những thay đổi trong chu kỳ kinh nguyệt, vì thế chu kỳ kinh nguyệt bị rối loạn.

Tinh thần căng thẳng, stress: Việc chịu áp lực tâm lý lâu ngày, thức khuya, thiếu ngủ, bị đả kích tâm lý, hay tổn thương tinh thần đều có thể gây ảnh hưởng tới chu kỳ kinh nguyệt.

Do tác dụng phụ của thuốc: Một số loại thuốc điều trị các bệnh như tiểu đường, tim mạch... cũng có khả năng gây rối loạn kinh nguyệt tạm thời.

Lối sống:

Sinh hoạt nghỉ ngơi điều độ, dành thời gian thư giãn sau những giờ làm việc căng thẳng để cho tinh thần luôn cân bằng thư thái.

Rèn luyện thói quen tập thể dục từ 30 – 45 phút mỗi ngày sẽ làm giảm các triệu chứng khó chịu của tiền mãn kinh.

Chế độ ăn uống:

Xây dựng chế độ dinh dưỡng hoàn hảo. Cần đảm bảo chế độ ăn uống hợp lý, đầy đủ và cân đối các chất. Ăn những thức ăn giàu canxi, bổ sung những thức ăn có chứa nhiều axit béo như: dầu cá, vừng, óc chó, đậu nành, hạt hướng dương, cá biển, rong biển, đậu nành, các loại rau quả họ đậu,...Không sử dụng chất kích thích.

Đặc biệt bổ sung estrogen bằng cách uống vitamin E, D, dầu cá.... Điểm danh các thực phẩm vàng điều hòa kinh nguyệt cho phụ nữ mà chị em có thể bổ sung vào thực đơn hàng ngày.

Đừng quên bổ sung 2 lít nước mỗi ngày cho cơ thể.

Đi khám sức khỏe định kỳ từ 3- 6 tháng/ lần để phát hiện những bệnh lý ở tử cung. Khi có triệu chứng bất thường về kinh nguyệt như mất kinh trên 6 tháng, rong kinh, cường kinh cần chủ động đi khám ngay để được điều trị.

Rối loạn kinh nguyệt tiền mãn kinh là giai đoạn khiến cho người phụ nữ có những thay đổi về tâm sinh lý nhiều nhất. Vì vậy, để giai đoạn này diễn ra một cách nhẹ nhàng nhất, có một lời khuyên cho các chị em phụ nữ chúng ta nên chuẩn bị từ lúc còn trẻ bằng một chế độ ăn uống hợp lý, duy trì một lối sống lành mạnh....

Xem thêm:

• Rối loạn Tiền mãn kinh - Mãn kinh (tư vấn của TS.BSCKII. Phạm Thị Hồng Hoa, khoa Nội tiết – Đái tháo đường, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City)
• Thời mãn kinh - Bước ngoặt mới trong đời sống của phụ nữ
• Làm thế nào để vẫn trẻ trung, xinh đẹp sau tuổi 40?
• Rối loạn kinh nguyệt - Nỗi lo của chị em ngày “đèn đỏ”
• 5 địa chỉ khám rối loạn kinh nguyệt uy tín tại Hà Nội