Nguyên nhân và cách điều trị cảm lạnh ở trẻ nhỏ

Cùng với cảm cúm, cảm lạnh là bệnh rất hay gặp ở trẻ nhỏ khi mùa đông đến. Bạn có thực sự biết cách điều trị và phòng chống cảm lạnh không? Bài viết dưới đây của HoiBenh rất hữu ích cho những ai muốn biết những điều cơ bản và quan trọng nhất về bệnh cảm lạnh.

1. Tại sao con tôi lại rất hay bị cảm lạnh?

Một lý do mà trẻ hay bị nhiễm cảm lạnh là do hệ thống miễn dịch của trẻ chưa hoàn thiện, khiến trẻ dễ bị bệnh. Ngoài ra, có hơn 200 loại virus khác nhau gây ra cảm lạnh thông thường và con bạn chỉ có thể phát triển khả năng miễn dịch một loại một lúc. Hãy suy nghĩ về tất cả các loại bệnh cảm lạnh bạn đã có trong đời. Em bé của bạn sẽ có bị nhiễm các loại cảm đó – và thậm chí nhiều hơn nữa - để có được sự miễn dịch với tất cả các virus cảm lạnh.

Khi bé đang phát triển, bé sẽ khám phá rất nhiều và sờ nắm (và liếm) tất cả mọi thứ, vì vậy bé rất dễ gặp phải virus cảm lạnh trên bàn tay chẳng hạn. Sau đó, việc bé đặt ngón tay vào miệng hoặc mũi hoặc dụi mắt sẽ khiến virus có được một cơ hội xâm nhập vào bên trong cơ thể.

Trẻ cũng có thể bị bệnh cảm thường xuyên hơn trong những tháng mùa thu và mùa đông vì không khí lạnh và việc sưởi ấm trong nhà gây khô màng mũi, làm cho virus cảm lạnh dễ bám lại hơn. Trẻ cũng dành nhiều thời gian hơn ở trong nhà trong thời tiết lạnh, nơi mà virus có thể lây lan dễ dàng hơn từ người này sang người khác.

Hầu hết trẻ em trung bình bị khoảng từ sáu đến mười lần cảm lạnh mỗi năm. Trong gia đình có trẻ đang đi mẫu giáo hay trường học, số lần cảm có thể đạt 12 lần mỗi năm! (Người lớn trung bình bị cảm lạnh 2-4 lần một năm.)

2. Làm thế nào tôi có thể biết con tôi bị cảm lạnh - không phải là bệnh cúm hoặc một số bệnh khác, hoặc dị ứng?

Việc xác định có thể khác khó khắn. Nếu em bé nhà bạn bị cảm lạnh, bé có thể bị chảy nước mũi với nước mũi màu xám, màu vàng hoặc màu xanh lá cây trong các tuần tiếp theo. Bé có thể có bị ho hoặc sốt nhẹ.

Nếu bé đang bị sốt, hãy xem khi nào bé có hạ sốt. Nếu cô vẫn chơi và ăn bình thường (hoặc gần như bình thường – bé có thể ăn ít hơn một chút và chán ăn hơn một chút), thì tức là bé đang bị cảm lạnh. Nếu bé vẫn ốm ngay cả khi đã hạ sốt, thì bé có thể đang mắc một bệnh gì đó nghiêm trọng hơn nhiều so với cảm lạnh.

Ngoài ra, bệnh cúm hoặc bệnh khác có nhiều khả năng phát bệnh nặng ngay từ đầu đi kèm với tiêu chảy hoặc nôn mửa. Mặt khác, nếu nghẹt mũi hay ho xuất hiện trước khi bé bị sốt, thì nhiều khả năng con bạn bị cảm lạnh.

Ngứa ngáy, chảy nước mắt và nước mũi là triệu chứng nổi bật của dị ứng, bao gồm hắt hơi liên tục và ngứa da kéo dài trong nhiều tuần hoặc nhiều tháng. Nhưng nếu nước mũi sẽ tiếp tục ra nhiều, nhưng không đặc và chuyển sang màu vàng hoặc màu xanh lá cây thì bé có khả năng cao chỉ bị cảm lạnh. Dị ứng sẽ không gây ra sốt.

3. Các cách điều trị cảm lạnh ở trẻ em:

Không có thuốc nào giúp loại bỏ virut một cách nhanh chóng, nhưng bạn có thể giúp bé cảm thấy thoải mái hơn và ngăn ngừa sự lây nhiễm bằng cách đảm bảo bé được nghỉ ngơi nhiều và uống nhiều nước. Đối với trẻ dưới 4 tháng, thì bé cần uống nhiều sữa mẹ hoặc sữa bột. Lúc 4 tháng tuối, bé cũng có thể uống một ít nước, và 6 tháng sau bé có thể bắt đầu uống nước trái cây.

Do hầu hết các trẻ em không thể làm chủ các vấn đề về mũi cho đến khoảng 4 tuổi, dưới đây là một vài cách để giúp giảm bớt tắc nghẽn của bé.

• Sử dụng nước muối và hút nước mũi. Cho bé ngửa đầu ra sau và bóp nhỏ vài giọt nước muối vào lỗ mũi của bé để làm lỏng dịch mũi. Sau một vài phút, hút dịch mũi ra với một ống tiêm cao su hoặc ống hút mũi.

Nếu em bé của bạn đang có vấn đề về ăn uống do nghẹt mũi, hãy thử chiến thuật này khoảng 15 phút trước khi ăn. Sau đó bé sẽ có thể thở và hút cùng một lúc.

• Bôi thuốc mỡ bên ngoài của lỗ mũi của bé để giảm kích ứng. (Không sử dụng thuốc xịt mũi trừ khi bác sĩ cho phép. Thuốc xịt có thể có tác dụng tạm thời nhưng nó có thể gây ra nghẹt mũi nặng hơn khi tiếp tục sử dụng.)
• Làm ẩm không khí. Sử dụng máy tạo độ ẩm hoặc một máy phun sương mát để làm ẩm không khí trong phòng của bé. Bạn cũng có thể đưa con bạn đi vào phòng tắm với bạn, bật nước nóng, đóng cửa lại, và ngồi trong đó trong khoảng 15 phút. Một bồn tắm nước ấm có thể có cho tác dụng tương tự.

Các cách điều trị cảm lạnh cần tránh:

• Bạn có thể dễ dàng để cho con bạn ngủ gác lên trên ghế xe, nhưng các chuyên gia không khuyên bạn nên để cho em bé ngủ trong thời gian dài trên ghế xe, ghế gật gù, hoặc võng. Những sản phẩm này có thể có đệm hoặc có thể chèn thêm vào gây ra nguy cơ gây nghẹt thở, và khi trẻ chuyển động có thể gây lật ghế nếu ghế không được lắp cố định trong xe.
• Không sử dụng một chiếc gối hoặc kệ ngủ để làm chỗ dựa cho em bé vì nó có thể khiến bé bị ngạt thở.
• Đừng để bất cứ đồ gì dưới chân giường cũi để đỡ chân bởi vì đó có thể làm cho nó giường/ cũi không vững.

4. Liệu có an toàn khi cho con tôi dùng thuốc ho và thuốc cảm lạnh không cần kê đơn (OTC) ?

Hầu hết các chuyên gia đều trả lời là không. Học viện Nhi khoa Mỹ khuyên các bác sĩ nói với bệnh nhân rằng thuốc ho và thuốc cảm OTC không có hiệu quả ở trẻ em dưới 6 và đôi khi có thể có tác dụng phụ nguy hiểm. Bạn nên gặp bác sĩ của con để được tư vấn.

Hãy nhớ rằng thuốc ho và cảm lạnh sẽ không rút ngắn thời gian bị cảm lạnh hoặc ngăn chặn các bệnh viêm tai hoặc nhiễm trùng xoang ở trẻ.

Nếu em bé của bạn bị sốt, hãy hỏi bác sĩ về việc cho bé dùng acetaminophen hoặc ibuprofen dành cho trẻ sơ sinh.

Không bao giờ được dùng aspirin vì nó có thể gây ra hội chứng Reye, một bệnh hiếm gặp nhưng có khả năng gây tử vong.

5. Những biện pháp tự nhiên hoặc thay thế nào có thể giúp giảm triệu chứng cảm lạnh của con tôi?

Hãy thêm một vài giọt tinh dầu bạc hà, khuynh diệp, hoặc dầu thông vào máy phun sương hoặc nước tắm để giúp bé cảm thấy ít bị nghẹt mũi, theo Kathi Kemper, giáo sư nhi khoa, khoa học y tế công cộng và y học gia đình tại Trường Đại học Lâm nghiệp Y khoa Wake và cũng là tác giả của The Holistic Pediatrician. (Bạn có thể tìm thấy những loại tinh dầu này ở hầu hết các cửa hàng thực phẩm tự nhiên.) Nếu bé nhà bạn từ 6 tháng tuổi trở lên, dùng trà hoa cúc cũng rất có hiệu quả.

Chú ý: Không bao giờ sử dụng ma hoàng, một loại thảo dược Trung Quốc, còn được gọi là ephedrine, là một loại thảo dược thông mũi. Tác dụng của nó có thể rất khác nhau. Cục Quản lý Thuốc và Thực phẩm đã chứng mình nó có liên quan đến những ảnh hưởng xấu ở người lớn, bao gồm cao huyết áp, nhịp tim không đều, co giật, đau tim và đột quỵ. Hãy nói chuyện với bác sĩ trước khi cho em bé của bạn dùng bất kỳ loại thuốc nào.

6. Khi nào tôi nên đưa con đi khám bác sĩ?

Nếu con của bạn nhỏ hơn 3 tháng, bạn nên gọi cho bác sĩ khi con có dấu hiệu đầu tiên của bệnh, đặc biệt nếu bé bị sốt cao hơn 100.4 độ F (đo ở hậu môn) hoặc ho.

Nếu em bé của bạn là từ 3 đến 6 tháng, bạn nên đưa con đến khám nếu nhiệt độ bé từ 101 độ F, và nếu bé được hơn 6 tháng là 103 độ F. (Hãy gặp bác sĩ để được tư vấn tốt nhất)

Dù con bạn bao nhiêu tuổi, hãy đưa con đến khám ngay khi bạn nhận thấy bất kỳ biểu hiện sau:

• Sốt kéo dài hơn hai ngày.
• Ho nặng hơn, thở gấp (hơn 60 nhịp một phút), thở khò khè, hoặc thở hổn hển. Những triệu chứng này có thể là một dấu hiệu của viêm phổi hoặc virus hợp bào hô hấp (RSV), một căn bệnh về đường hô hấp tương đối phổ biến nhưng có khả năng nghiêm trọng ở trẻ dưới 1 tuổi.
• Tự kéo, bứt tai, khóc khi bú, hay khóc hơn so với thường lệ khi được đặt vào giường, đây là biểu hiện nhiễm trùng tai.
• Nhiều gỉ và nước mắt, đó có thể là một dấu hiệu của bệnh đau mắt đỏ.
• Mặt xị, khó chịu, giấc ngủ bất thường, hoặc một sự thay đổi đáng kể trong thói quen ăn hoặc ngủ.
• Bé có triệu chứng bị nặng hơn sau 5-7 ngày, hoặc triệu chứng cảm lạnh của cô kéo dài hơn 14 ngày.

7. Tôi có thể làm gì để giảm bớt về số lần bị cảm lạnh của con tôi?

Bạn không thể ngăn chặn mọi cơn cảm lạnh, nhưng có những việc bạn có thể làm để giảm thiểu việc nhiễm bệnh cho bé và nâng cao sức đề kháng:

• Rửa tay. Nhắc các thành viên gia đình và bạn bè chắc chắn rửa tay trước khi tiếp xúc với con bạn (điều này đặc biệt quan trọng với trẻ sơ sinh, vì bé dễ bị bệnh hơn trẻ 1 hoặc 2 tháng tuổi). Ngoài ra, những bé đi nhà trẻ dễ bị cảm lạnh hơn so với những bé ở nhà, đơn giản chỉ vì bé đang tiếp xúc với nhiều trẻ em khác, môi trường nhiều vi trùng hơn, do đó hãy chắc chắn rằng cô giáo chăm sóc trẻ sẽ thường xuyên rửa tay sạch cho con. Và chắc chắn rằng bạn cũng rửa tay sạch - đặc biệt là sau khi thay tã và trước khi chuẩn bị thức ăn.
• Tránh tiếp xúc với người bị bệnh. Trong phạm vi xa nhất có thể, hãy giữ cho con bạn tránh tiếp xúc với trẻ em hoặc người lớn bị bệnh. Họ sẽ hiểu nếu bạn yêu cầu họ không đến chơi cho đến khi họ khỏe hẳn.
• Giữ cho cơ thể em bé luôn đủ nước. Một lần nữa, khi em bé dưới 4 tháng này nghĩa là bạn phải đảm bảo bé được bú sữa mẹ hoặc sữa công thức. Sau lứa tuổi đó, bạn có thể cho bé một ít nước, và 6 tháng, bạn có thể cho bé uống nước trái cây. Nếu bé được uống đủ nước, bé sẽ cần thay tã 5-6 lần/ngày.
• Tránh khói thuốc lá. Khói thuốc có thể khiến em bé của bạn có nguy cơ cao hơn đối với các vấn đề hô hấp, nên hãy tránh xa những người hút thuốc lá. Trẻ em sống với người hút thuốc lá dễ bị cảm lạnh và mỗi lần cảm kéo dài hơn so với những trẻ em không tiếp xúc với khói thuốc.
• Bú sữa mẹ càng lâu càng tốt. Học viện Nhi khoa Mỹ khuyến cáo các bà mẹ nên cho con bú trong một năm để tăng sức đề kháng cho con. Mặc dù sữa mẹ không phải là một người bảo vệ an toàn chống lại các loại virut, các nghiên cứu đã chỉ ra rằng trẻ sơ sinh bú sữa mẹ bị bệnh ít thường gặp hơn so với trẻ sơ sinh uống sữa công thức, vì các kháng thể trong sữa mẹ giúp bảo vệ bé khỏi rất nhiều các loại mầm bệnh.

Tìm kiếm thông tin sức khỏe tại chuyên mục Sống khỏe của HoiBenh.

Nguồn: Baby Center