Nguy cơ khi lạm dụng Salbutamol ở người và vật nuôi

Salbutamol (tên biệt dược là albuterol, albuterol, ...) là loại thuốc được sử dụng phổ biến trong điều trị cho bệnh nhân bị hen suyễn, phổi tắc nghẽn mãn tính. Hoạt chất này thuộc nhóm β-agonist (chất chủ vận beta) có tác dụng nhanh để tạo Epinephrine nhằm làm giảm co thắt phế quản hoặc làm giãn cơ trơn tử cung trong việc dọa sinh non.

Salbutamol được bào chế dưới dạng để uống, phun hít qua miệng hoặc dạng tiêm. Thuốc được dùng cho người và bị cấm sử dụng trong chăn nuôi. Việc lạm dụng Salbutamol ở người và vật nuôi sẽ gây tác hại nghiêm trọng đến sức khỏe và có thể gây nguy hiểm đến tính mạng.

Trong y khoa Salbutamol được sử dụng như thế nào?

Salbutamol kích thích các thụ thể beta 2 có ở cơ trơn phế phản, cơ trơn mạch máu và cơ tử cung và tác động ít đến beta 1 tại cơ tim. Trong y khoa, salbutamol được dùng để:

• Thăm dò chức năng hô hấp trong điều trị nội khoa hô hấp
• Điều trị giãn phế quản do cơn hen cấp tính hay mạn tính
• Điều trị tắc nghẽn đường dẫn khí
• Phòng ngừa các cơn co thắt chuyển dạ

Tác dụng không mong muốn khi sử dụng thuốc salbutamol trong y khoa thường bao gồm một số triệu chứng như: nhịp tim nhanh, đánh trống ngực, nhức đầu, đổ mồ hôi, chóng mặt, run tay, mất ngủ, chuột rút, rối loạn tiêu hóa, ...

Chính vì vậy, Salbutamol có nguy cơ cao gây ra một số tai biến nguy hiểm do người dùng không nắm rõ tác dụng, độc tính cũng như cách dùng.

Nguy cơ tiềm ẩn khi sử dụng Salbutamol không đúng cách ở người

Mặc dù có nhiều công dụng nhưng Salbutamol luôn được cảnh báo là hoạt chất tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây tổn hại cho sức khỏe con người. Nếu người dùng không tuân thủ đúng chỉ dẫn và khuyến cáo của bác sĩ, sử dụng bừa bãi, không đúng mục đích sẽ là những yếu tố gia tăng mức độ ảnh hưởng.

Ngoài những tác dụng phụ thường gặp ở trên thì trong một số trường hợp, Salbutamol gây rối loạn nhịp tim và giấc ngủ. Khi dùng liều cao trong thời gian dài sẽ dẫn đến tình trạng thiếu hụt nồng độ kali trong máu.

Hoạt chất Salbutamol có tiềm năng gây dị ứng như hội chứng phù Quincke (hiện tượng sưng nề đột ngột tổ chức dưới da và vùng da), mề đay, có thể gây sốc phản vệ.

Đặc biệt, thuốc salbutamol còn có khả năng gây co thắt phế quản nghịch thường khiến nhiều người đối diện với bệnh lý nhồi máu cơ tim, đe dọa tính mạng.

Tình trạng lạm dụng Salbutamol trong chăn nuôi

Ngoài vai trò chữa trị bệnh tật ở người thì hiện nay Salbutamol được xem là một “vấn nạn” trong chăn nuôi. Nhiều người đã dùng chất kích thích ở nhóm thụ thể beta để làm chất tạo nạc trái phép đối với vật nuôi. Khi con vật ăn phải hóa chất này sẽ trở thành thịt siêu nạc và tồn dư rất lâu trong cơ thể vật nuôi. Ngay cả khi được chế biến ở nhiệt độ cao như nướng, chiên thì những ảnh hưởng trực tiếp của thịt siêu nạc đến sức khỏe người sử dụng vẫn rất lớn.

Khi con người ăn phải thịt lợn chứa nhiều Salbutamol, cơ thể sẽ không thể thải trừ hết tất cả chất độc mà lắng đọng lại, tập trung ở thận, gan và các mô. Về lâu dài, điều này vô cùng tai hại, gây tổn thương thận, viêm gan, ...

Ngoài ra, người ăn chất tạo nạc Salbutamol sẽ phải thường xuyên đối diện với triệu chứng nhiễm độc gây run tay chân, nhức đầu, buồn nôn, rối loạn huyết áp, ... Đồng thời, tình trạng nhược cơ, giảm vận động của khớp, cơ cũng ảnh hưởng đến sức khỏe con người.

Phụ nữ đang mang thai nếu ăn phải thịt lợn siêu nạc thì nguy cơ bị dị tật thai nhi có thể diễn ra. Thậm chí, một số chuyên gia còn cho thấy nếu bị tích lũy nhiều trong cơ thể, hoạt chất có khả năng gây ung thư. Tuy nhiên, vẫn cần có thêm thời gian để có kết quả chính xác cuối cùng về vấn đề này. Nhưng người tiêu dùng cần chủ động trong việc lựa chọn nguồn thực phẩm an toàn để bảo vệ bản thân và gia đình.

Cần lưu ý gì khi sử dụng Salbutamol để hạn chế những tác hại?

Tuyệt đối không được tự mua thuốc để điều trị nhất là ở phụ nữ đang mang thai, người cao tuổi bị hen suyễn hay người mắc bệnh hen kèm theo một số bệnh lý: tim mạch, đái tháo đường, huyết áp.

Tuân thủ đúng liều lượng, cách dùng theo đúng phác đồ điều trị của bác sĩ. Không tự ý tăng hay giảm, ngưng thuốc khi chưa có hướng dẫn.

Khi cơ thể có những biểu hiện bất thường cần đến ngay bệnh viện để được kiểm tra và xử lý kịp thời.

Lựa chọn nguồn thực phẩm đảm bảo chất lượng, an toàn bằng một số cách nhận biết thịt lợn có chất tạo nạc Salbutamol dưới đây:

• Tránh loại thịt có màu hơi xanh nhạt, thâm hoặc đen, mang ngoài nhớt, không bóng.
• Chọn thịt có màng ngoài khô, vết cắt bình thường, khô, sáng, màu sắc thịt đỏ tươi hay đỏ sẫm, óng ả
• Thịt không có mùi lạ, bị ôi thiu và mùi thuốc kháng sinh
• Thịt tươi, có lớp mỡ màu sáng bóng, phần thịt nạc khi ấn vào có độ rắn chắc, đàn hồi nhanh, không để lại vết lõm, dính.
• Thịt có chất tạo nạc có hiện tượng khi thái thịt thì miếng thịt mềm, không đứng vững được, phần liên kết giữa mạc và mỡ tách rời rõ rệt, hay có dịch vàng rỉ ra, thịt khi đã chế biến thường khô và không có vị béo.

Xem thêm:

• Cha mẹ không nên lạm dụng thuốc hạ sốt cho trẻ
• Lạm dụng thuốc và hiểm hoạ kháng thuốc kháng sinh
• Nguy cơ vô sinh khi lạm dụng thuốc tránh thai khẩn cấp