Hướng dẫn người nhà cách chăm sóc bệnh nhân viêm khớp dạng thấp

Ở nước ta hàng năm có thêm khoảng 700 - 750 bệnh nhân mới mắc viêm khớp dạng thấp/1 triệu dân, tập trung chủ yếu ở độ tuổi trung niên. Bệnh viêm khớp dạng thấp là bệnh mạn tính, việc điều trị chủ yếu là điều trị triệu chứng, đến nay vẫn chưa có biện pháp điều trị khỏi hoàn toàn. Chính vì vậy cùng với điều trị, việc chăm sóc bệnh nhân viêm khớp dạng thấp cũng hết sức quan trọng. Ngày hôm nay, chúng tôi sẽ hướng dẫn cách chăm sóc người nhà mắc bệnh viêm khớp dạng thấp

Bệnh viêm khớp dạng thấp là một căn bệnh tự miễn điển hình. Bệnh diễn biến mạn tính với các biểu hiện ở tại khớp, ngoài khớp và toàn thân với nhiều mức độ khác nhau. Bệnh có diễn biến phức tạp, có thể gây ra những hậu quả nặng nề. Việc điều trị chủ yếu để làm chậm tiến triển của bệnh, hạn chế nguy cơ gây tàn phế và nâng cao chất lượng sống cho bệnh nhân.

Nguyên nhân gây ra bệnh viêm khớp dạng thấp chưa được xác định rõ ràng. Từ lâu người ta đã nhận thấy căn bệnh này có tính chất gia đình. Bệnh có liên quan tới một số yếu tố môi trường như là bị nhiễm lạnh ẩm kéo dài, hoặc bệnh xuất hiện sau khi bị nhiễm một số vi khuẩn hay virus phổ biến. Cùng với đó là yếu tố cơ địa thuận lợi như: cơ thể mệt mỏi, suy nhược, phẫu thuật, chấn thương, mắc bệnh truyền nhiễm.

Chính vì vậy bệnh viêm khớp dạng thấp hoàn toàn nằm ngoài khả năng kiểm soát của bệnh nhân. Ngoài việc điều trị theo chỉ định của các bác sĩ chuyên khoa, việc chăm sóc, giúp đỡ của người nhà là rất quan trọng, để bệnh nhân có thể chống chọi với căn bệnh này.

Khi bị bệnh, bệnh nhân sẽ có các biểu hiện viêm mạn tính ở nhiều khớp, bị đối xứng cả 2 bên, và thường gặp ở khớp nhỏ từ khớp khuỷu tay xuống bàn tay, từ khớp gối xuống bàn chân. Trong các đợt tiến triển của bệnh, bệnh nhân bị sưng đau nhiều khớp, đau liên tục và kéo dài nhiều ngày, các khớp bị cứng vào buổi sáng làm cho bệnh nhân hạn chế vận động tay chân, khiến cho việc sinh hoạt khó khăn hơn.

Khi trong gia đình bạn có người bị viêm khớp dạng thấp, bạn cần phải thông báo cho mọi người trong gia đình biết để mọi người cùng phối hợp hỗ trợ tích cực cho bệnh nhân trong quá trình điều trị ngay từ khi mới bị bệnh. Cần có cách chăm sóc bệnh nhân thích hợp để có thể giúp họ khắc phục những khó khăn do bệnh gây ra và nhanh chóng làm quen, thích nghi với các điều kiện hiện tại.

Trong trường hợp gia đình bạn có người bị bệnh viêm khớp dạng thấp, bạn cũng như những thành viên khác trong gia đình cần học cách chăm sóc bệnh nhân viêm khớp dạng thấp như sau:

Giúp cho bệnh nhân điều chỉnh một số thói quen không tốt

• Cần động viên, nhắc nhở người bệnh cần phải bỏ hoặc hạn chế việc uống rượu bia. Việc này rất cần thiết để việc điều trị có hiệu quả tốt nhất.
• Bệnh nhân viêm khớp dạng thấp có thể bị hạn chế về khả năng vận động, lao động, chính vì vậy người nhà cần phải thông cảm và giúp đỡ họ làm các việc nặng, để hạn chế làm ảnh hưởng đến các khớp xương, kìm hãm sự tiến triển của bệnh.
• Người nhà cũng cần nhắc nhở bệnh nhân không nên làm việc quá nhiều. Bởi như vậy sẽ gây ra tác động không tốt đến tình trạng sức khỏe, có thể làm cho bệnh nặng thêm.
• Cùng với đó, người nhà cần nhắc nhở người bệnh uống thuốc đúng giờ, đầy đủ và tuân thủ các chỉ dẫn của bác sĩ. Bởi có nhiều người có thói quen uống thuốc không đúng giờ, tự ý tăng giảm liều thuốc làm ảnh hưởng tới hiệu quả điều trị bệnh.

Chú ý đến chế độ dinh dưỡng cho bệnh nhân

Chế độ ăn uống thích hợp, khoa học rất tốt cho việc điều trị bệnh viêm khớp dạng thấp. Một số loại thức ăn tốt cho bệnh viêm khớp dạng thấp mà bạn nên thêm vào thực đơn như:

• Các loại cá nước lạnh như: cá hồi, cá thu, các trích, các ngừ,... nên ăn 2 lần/tuần.
• Các loại rau xanh.
• Các loại trái cây nư: dứa, quả cherry, lựu,...
• Đậu tương, dầu olive.
• Một số nguyên liệu phụ gia như: nghệ, gừng, lá lốt,...

Với những thực phẩm khá phong phú như trên, bạn có thể chế biến món ăn đa dạng. Vì vậy không cần thiết phải chuẩn bị cho bệnh nhân một chế độ ăn riêng mà chỉ cần điều chỉnh sao cho phù hợp, để người bệnh có thể ăn uống thoải mái, tự nhiên cùng với gia đình. Việc làm này cũng rất tốt cho tâm lý của bệnh nhân, giúp cho việc điều trị đạt được hiệu quả cao nhất có thể.

Giúp người bệnh giảm đau bằng các phương pháp có thể làm ngay tại nhà

Có nhiều cách để giúp bệnh nhân làm dịu các cơn đau do viêm khớp dạng thấp gây ra ngay tại nhà. Các cách này đơn giản, không tốn kém, dễ thực hiện và an toàn hơn việc phụ thuộc vào các loại thuốc giảm đau.

• Phương pháp chườm nóng/lạnh.
• Chườm bằng thảo dược.
• Xoa bóp với thảo dược hoặc nước nóng.

Các biện pháp trên đem lại hiệu quả giảm đau rất tốt, các bạn có thể lựa chọn sử dụng biện pháp phù hợp nhất để có thể giúp bệnh nhân thoát khỏi các cơn đau nhức dai dẳng.

Giúp bệnh nhân nghỉ ngơi và cùng luyện tập

Khi các cơn đau khớp xuất hiện thì việc ưu tiên hàng đầu là cho bệnh nhân nghỉ ngơi. Lúc này bệnh nhân bị viêm khớp dạng thấp cần được nghỉ ngơi tĩnh dưỡng tuyệt đối cả về thể chất lẫn tinh thần để cơn đau có thể dịu đi nhanh chóng hơn.Khi các cơn đau đã giảm hoặc hết, người nhà có thể hướng dẫn và cùng bệnh nhân tập luyện các bài tập tốt cho xương khớp, hoặc chơi các môn thể thao được khuyến khích cho bệnh nhân bị viêm khớp dạng thấp như là tập thái cực quyền, tập yoga, tập aerobic dưới nước,...

Cần chú ý tới tâm trạng của bệnh nhân

Mắc phải bất cứ một căn bệnh nào thì bệnh nhân cũng sẽ có những điều lo lắng nhất định. Càng lo lắng nhiều hơn khi mắc phải một căn bệnh mạn tính có thể gây ra nhiều biến chứng như bệnh viêm khớp dạng thấp. Bệnh nhân có thể cảm thấy tự ti hay mặc cảm về bản thân, họ cho rằng mình là gánh nặng của gia đình,... Thậm chí có bệnh nhân còn bị trầm cảm, rất nguy hiểm. Chính vì vậy người thân trong gia đình cần phải hết sức chú ý, quan tâm tới tâm trạng của người bệnh. Mọi người cần phải giữ thái độ bình thường, giúp họ tìm hiểu các phương pháp điều trị, giúp cho người bệnh có một tinh thần lạc quan để có thể vượt qua được bệnh tật. Các chuyên gia cũng cho rằng việc có một tinh thần thoải mái, thái độ lạc quan có thể giúp cho việc điều trị bệnh viêm khớp dạng thấp một cách hiệu quả nhất. Trên đây là những kiến thức cần thiết, giúp cho người nhà biết cách chăm sóc bệnh nhân viêm khớp dạng thấp tại nhà, cũng như trong suốt thời gian điều trị bệnh. Việc chăm sóc có thể làm cho bạn mất nhiều thời gian, công sức, nhưng lại có thể giúp cho người bệnh có thể vượt qua bệnh tật một cách nhanh chóng nhất.

Xem thêm:

• Bệnh viêm đa khớp dạng thấp nên ăn gì?
• Bệnh viêm đa khớp dạng thấp chữa ở đâu?
• Đối phó với chứng đau chân của bệnh viêm khớp dạng thấp thế nào?