Hướng dẫn cách dạy bé tập nói hiệu quả phù hợp từng giai đoạn

1. Giai đoạn trước 18 tháng tuổi - giai đoạn chuẩn bị

Đây là giai đoạn chuẩn bị để dạy bé tập nói hiệu quả. Ở giai đoạn này, bé sẽ chỉ mới bắt đầu tiếp nhận những âm thanh xung quanh vào não bộ của mình, bé có thể phân biệt được giọng nói của mẹ và những người khác. Từ 3 đến 6 tháng tuổi, bé sẽ tập làm quen với những âm đầu tiên, bé có thể phát ra 2 nguyên âm khác nhau như a, o...

Ở giai đoạn này, cha mẹ nên thường xuyên trò chuyện cùng bé, hát ru, kể chuyện cho bé nghe... hoặc cho bé xem các chương trình TV nhiều màu sắc, nhiều âm thanhđể làm tăng vốn ngôn ngữ và vốn từ vựng, khả năng phân tích âm thanh cho để dạy bé tập nói hiệu quả và chuẩn bị sẵn sàng tập nói cho những giai đoạn phía sau.

2. Giai đoạn từ 18 tháng đến 2 tuổi - giai đoạn phát âm

Khi bé được 1 tuổi, bé có thể gọi “ bố”, “mẹ”. Kho đó, vốn từ ngữ của bé đã vững để hiểu được những cuộc đối thoại cơ bản và bé đã có thể phản ứng khi nghe ai gọi tên mình.

Để dạy bé tập nói hiệu quả, các mẹ có thể tập cho bé nói một số từ đơn (khoảng 25 từ). Sau đó, cha mẹ có thể cho bé dần quen với các từ ghép đơn giản. Có thể kéo dài quá trình tập nói từ đơn với những bé chậm nói.

Ở giai đoạn này, bé có thể dễ bị nói ngọng, nói lắp, do vậy cha mẹ nên phát âm rõ ràng nhiều lần để giúp bé nói đúng các từ đã phát âm sai. Nếu việc bé phát âm sai không sửa được thì cha mẹ nên đưa bé đi khám để tìm ra nguyên nhân và có phương pháp hỗ trợ thích hợp.

Ngoài ra, mẹ có thể vận dụng những từ ngữ trong cuộc sống hàng ngày để dạy bé tập nói hiệu quả và gia tăng vốn từ.

3. Giai đoạn từ 2 đến 2 tuổi rưỡi - giai đoạn bé hỏi tại sao

Khi bé bắt đầu có vốn từ rộng hơn, bé sẽ thường hay hỏi những câu hỏi nhưu: Tại sao thế này? Tại sao thế kia? .... Điều đó cho thấy bé đã có sự phát triển trong sự tiếp thu ngôn ngữ, chuyển dần từ giai đoạn bắt chước phát âm của mọi người sang giai đoạn hiểu để nhớ. Khi này, bé đã có thể phối 2-3 từ khi nói, bé cũng phát âm dễ nghe hơn, cha mẹ và người thân đã có thể hiểu được những gì bé muốn nói.

Để dạy bé tập nói hiệu quả, cách tập nói tốt nhất cho bé là cha mẹ nên cố gắng giải thích những câu hỏi thắc mắc của bé thật chậm rãi, sử dụng những ngôn từ đơn giản nhất để giúp bé hiểu. Việc này sẽ giúp làm tăng vốn từ cho bé và điều chỉnh cách phát âm của bé sao cho đúng.

4. Giai đoạn bé 3 tuổi - giai đoạn gia tăng vốn từ

Khi bé 3 tuổi, vốn từ của bé sẽ gia tăng đột biến, khoảng 200 từ. Do bé học được từ mẹ và thông qua việc bé nghe các cuộc trò chuyện của mọi người xung quanh, từ đó giúp bé tích lũy vốn từ. Ở giai đoạn này, bé đã có thể hát một bài trọn vẹn và nói được một câu gồm 4-5 từ.

Điều mà cha mẹ cần làm lúc này để dạy bé tập nói hiệu quả là giúp bé rèn luyện kỹ năng diễn đạt của mình thông qua việc đọc truyện cho bé nghe (những truyện phù hợp với độ tuổi của bé), giúp bé kể lại câu truyện đó. Cách thức này sẽ giúp bé phát triển những kỹ năng về giao tiếp, hiểu rõ về ngôn từ và ngữ cảnh sử dụng từ, tăng khả năng diễn đạt cho bé.

5. Giai đoạn 4 tuổi - hoàn thiện khả năng nói

Ở giai đoạn này, bé gần như đã hoàn thiện khả năng nói của mình, cha mẹ và mọi người xung quanh đều có thể hiểu hết những gì bé nói. Tuy nhiên, nếu ở giai đoạn này bé vẫn chưa nói trôi chảy mặc dù ở những giai đoạn trước đó bé vẫn phát triển bình thường thì cha mẹ cũng không nên qua lo lắng, vì đó có thể do nguyên nhân tâm lý của trẻ. Khi đó để dạy bé tập nói hiệu quả, cha mẹ nên dành nhiều thời gian để trò chuyện với con, đọc truyện cho bé nghe hoặc cho bé xem các chương trình thiếu nhi, dẫn bé đến những khu vui chơi để bé làm quen với những bạn cùng lứa qua đó giúp bé học hỏi qua cách giao tiếp với bạn bè.