Giải đáp các vấn đề về hiện tượng giãn não thất ở thai nhi

Nếu trường hợp bác sĩ phát hiện giãn não thất ở thai nhi thì phải nhanh chóng điều trị kịp thời, để tránh những hệ lụy mang lại cho trẻ sau khi sinh ra.

Trong bài viết hôm nay, hãy cùng HoiBenh tổng hợp một số vấn đề liên quan đến tình trạng giãn não thất đối với thai nhi qua những câu hỏi thực tế được quý bạn đọc gửi về Chuyên mục Hỏi bác sĩ của HoiBenh.vn.

Đây là vấn đề được một bạn đọc xin được phép giấu tên gửi đến cho mục tư vấn tại HoiBenh.vn, nội dung cau hỏi như sau: Dạ xin chào bác sĩ! Em muốn hỏi về giãn não thất ở thai nhi. Từ tuần 1 đến tuần 25 em đi khám tầm soát cho thai nhi tất cả bình thường. Nhưng đến tuần 29 em trở lại khám định kì, nhưng siêu âm bác sĩ bảo, giãn não thất mức nhẹ 10mm. Vậy em xin hỏi có nguy hiểm hay có vấn đề gì không ạ. Em lo quá! Và em xin hỏi làm thế nào để điều trị không ạ?

Gỉai đáp thắc mắc này, Bác sĩ Lê Huy Tuấn - Trưởng khoa Cận lâm sàng - Dược - Trung tâm chăm sóc sức khỏe Sinh sản Hà Nội cho biết: Ở đầu chúng ta, bên trong lớp xương sọ là não (bộ óc), bên trong não có những phần như hốc, xoang (gọi là não thất) chứa nước, các xoang này thông thương với nhau. Nước trong não gọi là dịch não tủy, do các màng não tiết ra, lưu thông qua các xoang và tái hấp thụ. Dịch não tủy có nhiều tác dụng khác nhau, trong đó có dinh dưỡng và mô đệm bảo vệ. Vì một lý do nào đó, lượng dịch gia tăng, không lưu thông tốt... sẽ tích tụ lại ở một hay nhiều xoang gây ra tình trạng ứ nước trong xoang và đưa đến giãn não thất.

Khi siêu âm, nếu não thất có kích thước dưới 10mm thì chưa gọi là chứng bệnh chỉ cần theo dõi thai kỳ bình thường, không cần phải lo lắng hay can thiệp gì, nếu kết quả từ 10 đến 15mm thì sẽ được chẩn đoán là bị biểu hiện giãn não thất ở mức độ nhẹ, nếu trên 15mm thì được chẩn đoán là giãn não thất ở mức nặng hay gọi não úng thuỷ. Với siêu âm thì không thể chẩn đoán xác định được, bạn hãy làm thêm các xét nghiệm sàng lọc trước sinh.

Cùng với tâm trạng lo lắng khi thai nhi gặp phải vấn đề giãn não thất ở thai nhi, một bạn đọc khác cũng xin được phép giấu tên hỏi về trường hợp của mình: Chào bác sĩ! Con có bầu được 36,5 tuần, khi đi khám nói bé bị giãn não thất bên 12mm. Bác sĩ cho con hỏi em bé sinh ra có bị tác động gì không? Có thể trị hết không?

Trao đổi về trường hợp này, Bác sĩ Đỗ Hữu Thảnh - Nguyên bác sĩ tại bệnh viên Đa khoa tỉnh Hà Nam chia sẻ: Dãn não thất ở thai nhi là thường gặp, kết quả siêu âm nếu não thất có kích thước dưới 10 mm là bình thường, kết quả từ 10 đến 15mm là giãn não thất ở mức độ nhẹ, nếu trên 15 mm thì được chẩn đoán là giãn não thất ở mức nặng hay gọi não úng thuỷ. Giãn não thất mức độ nhẹ là sự thay đổi bình thường, cũng có tình huống chứng giãn não thất là hiện tượng phụ xảy ra do ảnh hưởng của những dị tật khác.

Vì thế cần tiến hành kiểm tra siêu âm kỹ lưỡng đối với tim và não của thai nhi khi siêu âm thấy chứng giãn não thất. Nếu chỉ giãn não thất đơn thuần mức độ nhẹ thì tiên lượng thai nhi vẫn tốt, bạn cần định kỳ hàng tuần siêu âm thai nhi theo dõi tiến triển của não thất, đa phần trẻ sinh ra không có có triệu chứng bệnh lý do giãn não thất gây ra.

Bạn đọc có tên Lại Thị Hằng, chia sẻ về vấn đề mình gặp phải như sau: Cháu chào bác sĩ! Cháu đang có bầu được 26 tuần, các tuần 12, 16, 22 cháu đi khám siêu âm bác sĩ đều nói kết quả em bé bình thường. Đến 26 tuần cháu đi khám định kì bác sĩ nói các kết quả khác bình thường chỉ có não thất bên bên trái của em bé là ở giới hạn trên bằng 10mm, hẹn 4 tuần sau cháu đi khám lại. Cháu xem lại kết quả siêu âm ở tuần 22 thấy não thất bên là 7,8mm nhưng ở tuần này không thấy bác sĩ nói gì cả. Cháu muốn hỏi là não thất bên bên trái ở giới hạn trên = 10mm là sao ạ? Có phải em bé bị giãn não không? Cháu muốn khám thật cẩn thận lại cho bé để xem có cách gì giúp được bé không và có cách điều trị thế nào thì cháu nên đến đâu để được khám và tư vấn là tốt nhất?

Theo Bác sĩ Nguyễn Anh Tuấn - Phó trưởng phòng kế hoạch tổng hợp bệnh viện phụ sản Hà Nội cho biết: Nếu chỉ đơn thuần não thất bên hơi giãn thì cũng không đáng ngại đâu. Bạn theo dõi thêm đến tuần 30 - 32 khảo sát lại. Ngoài ra để chắc chắn nhất thì bạn có thể qua các bệnh viện phụ sản để kiểm tra.

Nói về việc điều trị, Bác sĩ Nguyễn Hữu Hoài - Bác sỹ điều trị Sản phụ khoa và Nam khoa bệnh viện Sản nhi Nghệ An chhia sẻ thêm: Sau sinh bạn có thể đưa bé đi siêu âm thóp, tốt nhất là gặp các bác sỹ khoa sơ sinh để khám.

Trường hợp của một bạn đọc giả giấu tên cũng rơi vào hoàn cảnh não thất bên trái thai nhi giới hạn trên = 10mm ở tuần 26, và tuần 28 đi siêu âm lại vẫn = 10mm. Và câu hỏi có nội dung là: Như vậy có đáng lo ngại không? Tiên lượng cho em bé có tốt không bác sĩ. Cháu có cần thiết phải đi vào từ dũ để khám không và nếu đi khám thì bác sĩ xin cho cháu biết cháu sẽ được làm các xét nghiệm gì ạ? Có cách gì điều trị cho em bé ngay khi em bé còn trong bụng mẹ không ạ.

Hiện tại cháu đang bầu 30 tuần, cháu đi lại xa (vào Từ Dũ)có sợ ảnh hưởng gì cho em bé không ạ? Cháu nên đi máy bay hay đi tàu hỏa an toàn hơn ạ. Cháu cách bện viện Từ Dũ khoảng 500km.

Bác sĩ Vũ Việt Hùng - Quản lý chuyên khoa phụ sản, Bệnh viện Phụ sản Nam Định cho biết: Chẩn đoán trong thai kỳ dựa vào AFP (một trong 3 chất được thử trong triple test) và siêu âm. Chọc dò ối để phát hiện các bất thường về nhiễm sắc thể.

Dựa theo các báo cáo thì chứng giãn não thất mức độ nhẹ (dưới 15mm) được dự đoán có thể gây ra các hậu quả như tỷ lệ có biểu hiện lạ ở nhiểm sắc thể chiếm 3.8%, tỷ lệ thai dị tật không được phát hiện thông qua việc xét nghiệm siêu âm là 8.6%, tỷ lệ thai nhi tử vong trước và sau khi sinh là 3.7%, tỷ lệ trẻ phát triển không bình thường sau khi sinh là 11.5%. Ngoài những trường hợp trên thì đều cho thấy quá trình phát triển bình thường.

Trong giai đoạn mang thai, thai phụ cần tiến hành kiểm tra siêu âm kỹ lưỡng đối với tim và não của thai nhi khi xảy ra triệu chứng giãn não thất. Tuỳ theo từng trường hợp mà có thể kiểm tra xét nghiệm nhiễm sắc thể, và cũng có thể tiến hành xét nghiệm virus gây bệnh não úng thuỷ.

Sau khi xét nghiệm thấy không có biểu hiện lạ thì sẽ tiến hành quan sát tiến trình của triệu chứng giãn não thất song song với việc chăm sóc, quản lý trong thời kỳ trước khi sinh con, sau đó thực hiện việc sinh đẻ khi bước vào tháng mang thai cuối cùng. Đối với trường hợp não úng thuỷ cần kịp thời nhập viện để được theo dõi, tư vấn và điều trị. Bạn nên tới BV Từ Dũ kiểm tra thì quá tốt, và tùy theo thói quen di chuyển mà sử dụng phương tiện.