Đột quỵ và nhồi máu cơ tim: Chúng khác nhau như thế nào?

Một số người cho rằng đột quỵ hay tai biến mạch máu não hay nhồi máu cơ tim là một và giống nhau. Đây là sự thiếu hiểu biết nghiêm trọng về các rủi ro phổ biến và các triệu chứng của đột quỵ. Sự bất lực của những người ngoài cuộc để nhận ra những triệu chứng phổ biến của đột quỵ là một rào cản lớn trong việc xử lý thích hợp cho những bệnh nhân bị đột quỵ. Chẳng hạn như làm mất giờ vàng sau đột quỵ. Đặc biệt là ở Ấn Độ, nơi các dịch vụ trước khi đến bệnh viện không được tổ chức tốt. Điều trị ngay trong vòng 8 giờ đầu triệu chứng xuất hiện là hiệu quả nhất và ngăn ngừa bệnh tật và tử vong trong thời gian dài.

Người ta ước tính rằng cứ 36 giây ở Ấn Độ lại có một người chết vì đột quỵ. Trong một nghiên cứu được tiến hành ở vùng dân cư nông thôn ở Maharashtra trong năm 2012, chỉ có 51% của 373 người trả lời có thể xác định một cách chính xác 'đột quỵ' như là một rối loạn của não, trong khi đó 19% từng liên quan đến nó với việc nhồi máu cơ tim! Ngoài ra, một phần ba số người được hỏi (34%) không biết ít nhất một yếu tố rủi ro của đột quỵ. Hiện tượng này được nhìn thấy ở cả nước đang phát triển và phát triển, mặc dù tỷ lệ này thấp hơn ở các nước phát triển.

Những điểm tương đồng và khác biệt giữa 'đột quỵ' và 'nhồi máu cơ tim' là gì?

Nhồi máu cơ tim có liên quan đến việc phá hủy các cơ tim, thường bắt nguồn từ việc máu thiếu lưu thông. Trong hầu hết tất cả thời gian, một cục máu bị tụ đông ở một trong các động mạch mà cung cấp máu cho cơ tim sẽ làm tắc nghẽn sự lưu thông máu. Khi cơ tim không được cung cấp máu, nó sẽ chết, gây hiện tượng đau ngực và các triệu chứng khác của nhồi máu cơ tim.

Đột quỵ là sự tắc nghẽn tương tự trong một động mạch ở não hoặc cổ mà cung cấp máu cho não. Khi một cục máu tụ ở một trong những động mạch và làm tắc nghẽn dòng lưu thông máu, một phần của não bắt đầu chết. Khi những tế bào chết, người sẽ mất bất cứ chức năng nào mà các tế bào não kiểm soát. Còn có một loại gọi là 'đột quỵ do xuất huyết ", trong đó một mạch máu bị vỡ ra và làm chảy máu trong não.

Trong khi các triệu chứng phổ biến của nhồi máu cơ tim thường là đau ngực, căng và đau vai, các triệu chứng của đột quỵ lại hoàn toàn khác và có thể đi từ không có gì đến đau đầu, liệt tay hoặc chân, bất tỉnh, hôn mê và tử vong. Một loại đột quỵ khác là cơn thiếu máu não ngắn ngủi (TIA), thực chất là "đột quỵ nhẹ" do cục máu đông tạm thời. Triệu chứng của TIA giống hệt với các loại khác của đột quỵ nhưng bởi vì chúng xảy ra một cách nhanh chóng và thường kéo dài ít hơn năm phút nên cơn đột quỵ này thường không được chú ý. Trong khi TIA thường không gây tổn thương vĩnh viễn cho não, nó phục vụ như một cảnh báo cho bệnh nhân và cho họ thời gian để tìm cách điều trị y tế kịp thời trong việc ngăn ngừa đột quỵ do thiếu máu cục bộ hoặc xuất huyết.

Vì những khu vực cụ thể của não kiểm soát những chức năng nhất định nên người ta có thể dự đoán những ảnh hưởng của một cơn đột quỵ dựa trên vị trí của chỗ tắc nghẽn. Nếu tắc nghẽn xảy ra gần phía trước của não, nó có thể ảnh hưởng đến những thứ như kỹ năng tổ chức, bộ nhớ, giao tiếp và giải quyết vấn đề. Nếu nó xảy ra ở vị trí thấp xuống, gần cuống não, nó có thể gây bất tỉnh và không có khả năng thở, nuốt hoặc kiểm soát việc bài tiết. Nếu nó xảy ra với một bên gần thái dương thì khả năng nói đều có thể bị ảnh hưởng. Thêm vào đó, ở phía nào (bán cầu) của não mà hiện tượng đột quỵ xảy ra đều xác định được tác dụng phụ của nó và chức năng cơ thể bị ảnh hưởng. Phía bên phải thường điều khiển cảm xúc, sáng tạo và tư duy trừu tượng của con người.

Nếu tắc nghẽn xảy ra bất cứ nơi nào ở phía bên phải của não, nó có thể gây ra các triệu chứng sau đây:

- Tê liệt hoặc suy yếu phần cơ thể ở phía bên trái

- Mất định hướng

- Nói chuyện một cách quá mức

- Không có khả năng thực hiện các công việc thường ngày như đánh răng, cài cúc áo, buộc dây giày.

Phía bên trái điều khiển nhiều về ngôn luận, tư duy, nhận thức và tổ chức. Nếu đột quỵ xảy ra bất cứ nơi nào ở phía bên trái của não bộ, nó có thể gây ra các triệu chứng sau đây:

- Tê liệt hoặc suy yếu phần cơ thể ở phía bên phải

- Phiền muộn

- Không có khả năng hiểu ngôn ngữ

- Gặp khó khăn trong việc nói

- Vấn đề về trí nhớ

- Giảm khả năng tập trung

Nhồi máu cơ tim và đột quỵ có nhiều yếu tố rủi ro chung. Chúng có thể thay đổi hoặc không thay đổi được. Một số yếu tố rủi ro có thể thay đổi bao gồm:

- Huyết áp cao

- Bệnh tim

- Đái tháo đường

- Hút thuốc lá

- Lịch sử của cơn đột quỵ ngắn (TIA)

- Cholesterol trong máu cao

- Thiếu tập thể dục, vận động thể chất

- Béo phì

- Sử dụng rượu quá nhiều

- Lạm dụng ma túy

Một số yếu tố rủi ro không thể thay đổi được bao gồm:

- Trên 55 tuổi

- Nam giới

- Chủng tộc (người châu Á và người Mỹ gốc Phi có nguy cơ cao hơn người da trắng)

- Lịch sử đột quỵ

- Tiền sử gia đình bị đột quỵ

Theo: Dr. V.Ganesh

(www.practo.com)