Cùng các Bác sĩ của Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec tìm hiểu về bệnh bại não ở trẻ

Trong hòm thư gửi về của Bệnh viện ĐKQT Vinmec có rất nhiều câu hỏi liên quan tới chứng bại não cụ thể như là:

Câu Hỏi:

“Xin các bác sĩ giải đáp cho tôi!

Bé nhà tôi đã được 6 tháng tuổi và các bác sĩ chẩn đoán là mắc bệnh bại não, tôi rất lo lắng không biết bại não là bệnh gì? Bại não sống được bao lâu và phải chăm sóc bé như thế nào, mong các bác sĩ giúp đỡ. Tôi xin cảm ơn các bác sĩ”

( Nguyễn Thị Minh Ánh, Kim Giang, Hưng Yên )

Bác sĩ trả lời: Chúng tôi xin cảm ơn chị Minh Ánh đã tin tưởng và gửi câu trả lời cho bệnh viện chúng tôi, sau đây chúng tôi sẽ giúp chị đi tìm hiểu về bệnh bại não ở trẻ.

Bại não (có thể gọi nhẹ nhàng hơn là tổn thương não) là một thuật ngữ dùng để mô tả một loạt những tổn thương từ não bộ gây ra ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển về các chức năng vận động, ngôn ngữ, hay cảm giác của trẻ...

Bại não có nhiều dạng và mỗi dạng sẽ có các biểu hiện khác nhau, nguyên nhân là do một hoặc nhiều phần của bộ não có các chức năng điều khiển cử động bị tổn thương. Khi trẻ mắc bệnh bại não không còn khả năng cử động các cơ của mình như người bình thường.

Có 3 thể bại não thường gặp là:

• Bại não thể liệt cứng: Đây là thể chiếm phần lớn trong các ca bị bại não. Biểu hiện thường thấy của thể này là do các cơ bị co cứng lại, khó có thể cử động và thậm chí có một số bệnh nhân không thể cử động được. Bệnh nhi có thể bị liệt các chi, hay liệt nửa người, hoặc có thể bị câm.
• Bại não thể loạn động (hay còn gọi là tình trạng rối loạn vận động không tự chủ ở trẻ): Thể này đứng thứ 2 trong tổng số ca mắc chứng bại não. Biểu hiện thường thấy ở bệnh nhi là: Chân tay cử động một cách lộn xộn, rung giật không thể kiểm soát được, tư thế của trẻ khó thăng bằng và rất dễ bị ngã.
• Bại não thể thất điều: Trẻ mắc chứng bại não thể này có thể đi được nhưng không vững, và các hoạt động cần có sự phối hợp của trẻ sẽ gặp phải nhiều khó khăn hơn bình thường.

Trẻ bị bệnh bại não thường do các nguyên nhân sau đây:

• Nhau thai của mẹ gặp vấn đề bất thường dẫn tới tình trạng không cung cấp đủ oxy cho não thai nhi.
• Trẻ bị sinh thiếu tháng, sinh đa thai, đẻ khó và cân nặng của trẻ quá to hoặc quá nhỏ cũng là nguyên nhân gây ra bệnh bại não.
• Nhóm máu của người mẹ và em bé có sự bất đồng.
• Trong những tháng đầu thai kỳ, người mẹ mắc các bệnh truyền nhiễm như là rubella.
• Trẻ bị thiếu oxy khi thời gian sinh của mẹ quá dài.
• Trẻ bị vàng da nhân sau khi sinh.
• Trẻ sơ sinh gặp các nhiễm khuẩn thần kinh hoặc bị chấn thương sọ não.

Trẻ mắc chứng bệnh bại não có rất nhiều các biểu hiện và một số biểu hiện rất dễ nhận biết được cụ thể là:

• Khi trẻ vận động, chân tay của trẻ di chuyển không nhịp nhàng, đa phần sẽ di chuyển lệch hai bên.
• Khi trẻ đi tiểu sẽ không thể dạng hai chân ra như bình thường được.
• 3 tháng tuổi trẻ vẫn chưa biết ngẩng đầu.
• 6 tháng tuổi trẻ vẫn chưa biết lật.
• 8 tháng tuổi trẻ chưa ngồi vững.
• Cơ thể của trẻ mềm oặt và trẻ vận động tự phát rất ít.
• Khả năng nuốt của trẻ không tốt.
• Thời gian ngủ của trẻ quá dài hoặc có trẻ không ngủ.
• Cơ thể có trẻ cứng đờ, vòng đo của đầu bất thường.
• Sau khi sinh trẻ không tự bú được, và bú không có lực, sau khi bú thì trẻ mệt lả, thường xuyên xảy ra tình trạng ho sặc sụa, bị trớ sữa, kèm theo khả năng ngậm và mở miệng của trẻ không tốt.
• Trẻ có cân nặng tăng không đáng kể.
• Trẻ gặp phải khó khăn trong việc biểu đạt hay là chọn từ ngữ.
• Trẻ có thể sẽ xuất hiện những tình trạng như phát âm không chuẩn hoặc bị nói lắp, và cũng sẽ có trường hợp giống như chứng mất ngôn ngữ.
• Mắt bị lác trong và mắt bị tật về khúc xạ như cận thị, nhược thị...
• Một số bệnh nhi có tình trạng rung giật nhãn cầu.
• Một số ít trường hợp bệnh nhi bị mù hoàn toàn.
• Bệnh nhi nếu bị liệt nửa người có thể bị mù bên bị liệt.
• Khả năng nghe của người bệnh bại não sẽ giảm dần cho đến bị điếc hoàn toàn.
• Đa phần bệnh nhi sẽ bị mất khả năng nghe với các âm tần cao, và cần phải đo điện thính giác thân não mới có thể xác định được

Những năm gần đây, trong lĩnh vực Y tế - Giáo dục của Việt Nam đã dành sự quan tâm nhiều hơn cho trẻ em bị bệnh bại não, và lĩnh vực phục hồi chức năng cho trẻ bại não cũng được chú trọng phát triển và đem lại các hiệu quả đáng chú ý:

• Trẻ em mắc bệnh được điều hòa cảm giác, trẻ có thể vận động vùng môi miệng việc này có tác dụng rất lời tới vấn đề ăn uống, giúp trẻ phục hồi và tăng cường sức khỏe. Xóa đi lo âu về thiếu hụt dinh dưỡng cho trẻ bại não.
• Trẻ được tập phục hồi chức năng vận động thường xuyên giúp trẻ vận động nhiều, tăng sức đề kháng, giảm hiện tượng táo bón, hay liệt hệ thống tiêu hóa...ngăn chặn được các biến chứng về xương khớp, hô hấp, tiêu hóa.
• Kết hợp giữa phục hồi chức năng và giáo dục trẻ sẽ giúp trẻ hòa nhập với mọi người trong gia đình và với xã hội, làm giảm gánh nặng cho cha mẹ và tăng tính tự tin của trẻ, giúp trẻ có cuộc sống ý nghĩa hơn.

Kết luận: Qua bài viết này, chúng tôi hy vọng chị Minh Ánh nói riêng và toàn thế các bậc phụ huynh nói chung có thể hiểu được bại não là bệnh gì? đồng thời biết được nguyên nhân cũng như các phương pháp điều trị để có thể phòng tránh được chứng bệnh bại não nguy hiểm này. Quan trọng hơn biết chăm sóc và điều trị cho trẻ một cách tốt nhất, chúc các bé luôn luôn khỏe mạnh, lạc quan và yêu đời.

Xem thêm:

• Bệnh bại não: Nguyên nhân, triệu chứng, cách chữa trị
• Dấu hiệu bệnh bại não ở trẻ sơ sinh rất điển hình, dễ nhận biết
• Biểu hiện của bệnh bại não ở trẻ nhỏ