Có được tiêm vắc xin khi trẻ đang bị sốt, nhiễm trùng cấp tính hay không?

Vắc xin là biện pháp phòng ngừa tốt nhất đối với một số bệnh gây biến chứng nguy hiểm cho trẻ em. Tuy nhiên, không phải đối tượng trẻ em nào cũng có thể tiêm vắc xin. Với những trẻ đang có dấu hiệu toàn thân như sốt, nhiễm trùng, chắc hẳn các bố mẹ sẽ đặt ra câu hỏi: Liệu có được tiêm vắc xin khi trẻ đang bị sốt, nhiễm trùng cấp tính hay không?

Theo khuyến cáo của Bộ Y tế, các trường hợp trẻ đang mắc các bệnh có triệu chứng sốt, nhiễm trùng cấp tính cần được tạm hoãn tiêm vắc xin. Khi bệnh được điều trị khỏi, tình trạng sức khỏe trở về bình thường thì bố mẹ đưa trẻ đến phòng tiêm chủng tiếp tục thực hiện các mũi tiêm chưa hoàn thành.

Điều này được quy định rõ trong Hướng dẫn khám sàng lọc trước tiêm chủng đối với trẻ em do Bộ Y tế ban hành. Cụ thể như sau:

Chống chỉ định tiêm vắc xin

• Trẻ có tiền sử sốc hoặc phản ứng nặng sau lần tiêm vắc xin trước (có cùng thành phần): sốt cao trên 39 độ C, kèm theo co giật hoặc dấu hiệu não/màng não, khó thở, tím tái
• Trẻ có tình trạng suy giảm chức năng các cơ quan (suy hô hấp, suy tuần hoàn, suy tim, suy thận, suy gan,...)
• Trẻ có tình trạng suy giảm miễn dịch (bệnh suy giảm miễn dịch bẩm sinh, trẻ nhiễm HIV giai đoạn lâm sàng IV, biểu hiện suy giảm miễn dịch nặng): chống chỉ định tiêm các loại vắc xin sống
• Không tiêm vắc xin BCG (vắc xin phòng lao) cho trẻ sinh ra từ mẹ nhiễm HIV mà không được điều trị dự phòng lây truyền mẹ sang con
• Các trường hợp chống chỉ định riêng đối với từng loại vắc xin theo khuyến cáo của nhà sản xuất

Tạm hoãn tiêm vắc xin

• Trẻ đang mắc các bệnh cấp tính, đặc biệt là các bệnh có dấu hiệu nhiễm trùng
• Trẻ sốt trên 37,5 độ C hoặc hạ thân nhiệt dưới 35,5 độ C (nhiệt độ được đo tại nách)
• Trẻ được dùng các sản phẩm globulin miễn dịch trong vòng 3 tháng gần nhất, trừ trường hợp trẻ đang được sử dụng globulin miễn dịch điều trị viêm gan B
• Trẻ đang hoặc mới kết thúc đợt điều trị bằng corticoid trong vòng 14 ngày
• Trẻ có cân nặng dưới 2000g
• Các trường hợp tạm hoãn tiêm chủng khác theo hướng dẫn sử dụng từng loại vắc xin của nhà sản xuất

Không được tiêm vắc xin cho trẻ đang bị sốt, nhiễm trùng cấp tính vì đối với những trường hợp này, vắc xin không những không phát huy hiệu quả phòng bệnh mà thậm chí có thể tác dụng ngược, trở thành nguồn đưa tác nhân gây bệnh vào cơ thể.

• Vắc xin được điều chế từ virus, vi khuẩn gây bệnh đã được làm yếu đi hoặc bất hoạt, mục đích là để khi vào cơ thể thì không có khả năng gây bệnh nữa mà vẫn kích thích tạo ra đáp ứng miễn dịch chống lại chúng. Cơ chế này diễn ra bình thường khi vắc xin được tiêm vào một cơ thể khỏe mạnh, có khả năng tạo ra kháng thể.
• Đối với những trường hợp đang bị sốt, nhiễm trùng cấp tính, khả năng tạo ra kháng thể bị suy giảm. Vắc xin về bản chất vẫn là tác nhân gây bệnh, vẫn có khả năng tấn công các mô trong cơ thể lúc này đã không còn khả năng đề kháng. Khi đó, cơ thể không những không được bảo vệ mà còn có nguy cơ nhiễm bệnh sau khi tiêm vắc xin. Đặc biệt trong trường hợp vắc xin ở dạng virus, vi khuẩn sống giảm độc lực, nguy cơ gây bệnh thường cao hơn.

Việc tiêm vắc xin khi trẻ đang bị sốt, nhiễm trùng cấp tính còn làm tăng nặng các tác dụng phụ của vắc xin. Các phản ứng phụ sau khi tiêm vắc xin thường rất nhẹ và có thể tự hết sau vài ngày, bao gồm sưng, nóng, đỏ, đau tại nơi tiêm, sốt, nôn, kém ăn,... Tiêm vắc xin khi trẻ đang bị sốt, nhiễm trùng cấp tính khiến cho các phản ứng này không có khả năng tự khỏi và tiến triển theo hướng xấu đi, mang theo biến chứng nguy hiểm.

Tiêm phòng vắc xin cho trẻ là một việc làm hết sức cần thiết bảo vệ sức khỏe của trẻ tránh khỏi nhiều dịch bệnh nguy hiểm. Tuy nhiên, khi trẻ đang bị sốt hay nhiễm trùng cấp tính, bố mẹ nên hoãn việc tiêm chủng đến khi nào trẻ khỏe mạnh trở lại. Tốt nhất, để tiêm vắc xin cho trẻ được an toàn và hiệu quả, bố mẹ nên tham khảo ý kiến và lời khuyên của bác sĩ.

Xem thêm:

• Tiêm vắc-xin an toàn cho trẻ chưa đến tuổi đi học
• Những điều cần biết về tiêm vắc xin cúm cho trẻ
• Các loại bệnh có vắc xin phòng ngừa