Chỉ số acid uric trong xét nghiệm máu là gì?

Chỉ số Axit uric trong máu là một trong những chỉ số xét nghiệm về máu được quan tâm nhiều nhất hiện nay, bởi những mối nguy hiểm rình rập quanh nó là rất cao. Vậy chỉ số acid uric trong xét nghiệm máu là gì? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn nắm rõ hơn chỉ số axit uric là gì và ảnh hưởng của nó tới sức khỏe.

Chỉ số Acid uric chính là sản phẩm chuyển hóa cuối cùng của quá trình biến đổi purine, đây chính là một acid yếu thường bị ion hóa thành muối urat có khả năng hòa tan trong huyết tương, giới hạn hòa tan bình thường của muối urat trong huyết tương là 6,8 mg/dl. Ở nhiệt độ cơ thể bình thường sẽ là 37 độ C hầu hết các chỉ số acid uric trong máu ở dạng tự do và một phần nhỏ là chúng được gắn với protein huyết thanh.

Lượng acid uric đào thải chủ yếu qua thận ra ngoài nước tiểu. Acid uric là rất ít tan, dễ kết tinh tạo thành tinh thể muối urat tích tụ trong cơ, khớp, xương sụn gây nên dấu hiệu bệnh gout. Theo đó giới hạn bình thường của axit uric trong máu ở nam và nữ, thì ngưỡng an toàn chỉ số acid uric là khác nhau điển hình như:

• Nam giới là : dưới 420 μmol/l (7 mg/dl)
• Nữ giới thấp hơn nam giới ở ngưỡng: dưới 360 μmol/l (6mg/dl).

Nồng độ axit uric trong cơ thể còn phụ thuộc vào chiều cao, cân nặng, huyết áp, chức năng của thận, dinh dưỡng, tình trạng sử dụng bia rượu...

Bất kỳ nguyên nhân nào làm mất cân bằng hai quá trình tổng hợp và đào thải chất đều gây ảnh hưởng đến chỉ số này, đó là tăng hoặc giảm acid uric trong máu và đều có thể dẫn tới hậu quả xấu cho cơ thể.

Xét nghiệm chỉ số acid uric trong máu được sử dụng để phát hiện nồng độ cao của hợp chất này trong máu, giúp chẩn đoán bệnh gout. Phương pháp này cũng được sử dụng để theo dõi nồng độ acid uric ở người đang hóa trị hoặc xạ trị bệnh ung thư, nhằm hạn chế khả năng lắng đọng cấp urat tại thận với nguy cơ gây suy thận cấp.

Xét nghiệm acid uric trong nước tiểu giúp chẩn đoán nguyên nhân gây tái phát sỏi thận, và theo dõi sự hình thành sỏi thận ở những người bị gout.

Có một thực tế hiện nay là rất nhiều người khi đi khám bệnh chỉ quan tâm đến chỉ số acid uric trong máu có cao hay không? Đặc biệt, cứ tăng acid uric máu là mắc bệnh gout và điều trị luôn đây là quan niệm sai lầm.

Bởi vốn dĩ, chỉ số acid uric trong máu quá cao hay quá thấp đều cảnh báo những nguy cơ sức khỏe xấu cho cơ thể, không chỉ riêng bệnh Gout. Vì vậy chỉ số axit uric được chia mức độ cảnh báo thành 2 dạng là: chỉ số axit uric cao và chỉ số axit uric thấp.

Chỉ số acid uric cao liên quan đến những bệnh gì?

Thống kê cho thấy, phần lớn những bệnh nhân đến xét nghiệm chỉ số acid uric trong máu đi khám đều ở mức cao (ở nam trên 7mg/dl (420 μmol/L), ở nữ trên 6mg/dl (360 μmol/L). Điều này như một “hồi chuông báo động” đối với vấn đề sinh hoạt và ăn uống của người dân Việt Nam, chỉ số cao liên quan tới các bệnh.

• Bệnh gout

Đúng như các bạn nghĩ, tăng acid uric máu là một trong những yếu tố nguy cơ rõ ràng cho sự hình thành bệnh gout. Tuy nhiên, đây không phải tiêu chuẩn duy nhất để chẩn đoán bệnh gout, còn các dấu hiệu đi kèm khác đó là sự lắng đọng acid uric và gây tổn thương ở khớp hay những tổ chức khác.

• Suy thận mạn tính

Một trong những đặc điểm cơ bản của hầu hết các bệnh nhân suy thận mạn tính, đó chính là nồng độ axit uric trong máu luôn ở mức cao.

• Bệnh sỏi thận

Đây cũng được coi là một biến chứng của bệnh Gout - bệnh sỏi uric. Bệnh thường có biểu hiện bằng cơn đau quặn thận, đau ở hông lưng lan xuống bẹn, cơ quan sinh dục, có thể tiểu ra máu...

• Một số bệnh di truyền

Tăng nồng độ acid uric máu cũng liên quan đến một số căn bệnh di truyền. Điển hình là hội chứng Lesch-Nyhan, gây ra do thiếu hụt enzyme trong chuyển hóa purin, dẫn đến sự đột biến liên quan đến nhiễm sắc thể X, làm tăng đột ngột quá trình tổng hợp purin nội sinh.

Ngoài ra, tăng acid uric còn liên quan đến bệnh Gipke gây ra sự rối loạn trong quá trình giải phóng enzyme glucose 6 phosphatase vào gan. Do thiếu hụt enzyme này đã khiến quá trình tổng hợp acid uric tăng lên và giảm sự đào thải chất này ở thận...

Nghiên cứu cũng chỉ ra, việc tăng acid uric có liên quan đến các bệnh lý làm phá hủy tế bào quá mức như lơ xê mi, các bệnh lý ác tính, vẩy nến,...

Chỉ số acid uric quá thấp liên quan đến những bệnh gì?

Nếu như chỉ số axit uric trong máu tăng cao gây ra những căn bệnh nguy hiểm, thì ngược lại axit uric thấp hơn giới hạn bình thường cũng không hề tốt. Thậm chí, đó có thể là biểu hiện của một số bệnh lý của cơ thể như:

• Hội chứng SIADH gây ra do rối loạn hormone tuyến thượng thận, gây tiểu nhiều và hạ natri máu.
• Bệnh Xanthin niệu là dạng rối loạn di truyền chuyển hoá do thiếu xanthine oxidase là enzym xúc tác oxy hóa xanthin thành acid uric.
• Bệnh Wilson một rối loạn di truyền do đồng tích tụ trong cơ thể.
• Hội chứng Fanconi chủ yếu do di truyền, thường gặp ở những trẻ mới sinh uống nước nhiều, tiểu nhiều...
• Bệnh to đầu chi (Acromegaly) có đặc điểm tiết quá mức hormone tăng trưởng GH, thường do u tuyến yên.
• Bệnh ruột non bất dung nạp gluten (bệnh Celiac) xảy ra khi cơ thể nhạy cảm với gluten, ảnh hưởng chủ yếu ở ruột non.

• Chế độ ăn uống

Chế độ ăn uống và sinh hoạt đảm bảo là một yếu tố cần được ưu tiên hàng đầu, giúp quá trình tổng hợp và đào thải axit uric trong cơ thể, giúp cho thận hoạt động tốt hơn.

Bạn nên tăng cường rau xanh trong các bữa ăn, uống nhiều nước, không ăn nhiều chất đạm, đồ chiên rán, nướng, hun khói, đồ ăn nhanh... Đặc biệt là hạn chế tối đa sử dụng rượu, bia nguyên nhân chính làm tăng nồng độ axit uric trong máu.

• Tăng cường vận động thể dục thể thao

Để có được một sức khỏe dẻo dai, chống lại bệnh tật, không thể thiếu thói quen lành mạnh là rèn luyện thể dục. Nó không chỉ giúp cơ thể chuyển hóa và đào thải các chất xấu nhanh hơn, mà còn giúp phòng tránh rất nhiều bệnh tật, trong đó có các bệnh liên quan đến chỉ số axit uric trong máu.

• Ổn định tâm lý

Đối với các bệnh nhân Gout nói riêng và tất cả các bệnh nhân liên quan đến nồng độ axit uric nói chung rất cần đến yếu tố ổn định tâm lý, tránh căng thẳng, tránh gắng sức trong công việc, và đi ngủ đúng giờ... Việc đó không chỉ giúp cho người bệnh ổn định tâm lý mà còn giúp cho việc điều trị bệnh tốt hơn, đồng thời có cuộc sống vui vẻ, lạc quan hơn.

• Nhờ đến các máy móc hỗ trợ tiên tiến

Bên cạnh những yếu tố hỗ trợ điều trị bệnh như thuốc, vấn đề sinh hoạt, tập thể dục... thì một loại dụng cụ rất hữu ích cho bạn trong việc phòng và điều trị bệnh đó chính là các loại máy móc giúp hỗ trợ kiểm tra và phát hiện bệnh như các loại máy đo đường huyết, máy đo huyết áp, máy đo nồng độ oxy, nhịp tim...

Đây là cách tốt nhất để theo dõi các chỉ số sức khỏe quan trọng tại nhà, từ đó giúp bạn điều chỉnh chế độ ăn uống, lối sống cho phù hợp, đồng thời giúp tiết kiệm thời gian cũng như chi phí tới phòng khám, bệnh viện.

Hiện nay, trên thị trường có bán các sản phẩm máy đo chỉ số sức khỏe đa năng cho phép người dùng kiểm tra nhiều chỉ số sức khỏe trên cùng 1 máy, điển hình với đó là dòng máy đo đường huyết 3 trong 1 tích hợp 3 chức năng đo lượng mỡ, lượng đường và axit uric toàn phần trong máu giúp bạn sử dụng ngay tại nhà, thay vì thường xuyên phải đến bệnh viện để kiểm tra.

Một số những sản phẩm tiêu biểu của dòng máy này được khách hàng sử dụng và có phản hồi tốt có thể kể tới như: Máy đo đường huyết 3 trong 1 Benecheck Plus có giá bán 820.000đ, Máy đo đường huyết 3 trong 1 Rossmax Easy Touch GCU ET322 có giá bán 1.150.000đ...

Trên đây là toàn bộ những thông tin cơ bản về chỉ số acid uric trong xét nghiệm máu là gì và ảnh hưởng của nó tới sức khỏe. Hi vọng bạn đã có thể biết chỉ số acid uric là gì, và biết cách phòng tránh cũng như khám sức khỏe định kỳ đều đặn, để có thể phát hiện bệnh sớm đưa ra liệu pháp điều trị nhanh nhất hiệu quả nhất.

Xem thêm:

• Khi nào cần làm xét nghiệm acid uric trong máu?
• Chỉ số acid uric cao ở bà bầu có nguy hiểm không?
• Acid uric máu cao có phải bệnh gout? Có cần điều trị ngay không?