Cách chăm sóc trẻ bị bệnh chân tay miệng

Bệnh chân tay miệng tuy không quá nguy hiểm nhưng có thể gây ra nhiều biến chứng. Chăm sóc trẻ bị chân tay miệng tại nhà đúng cách sẽ giúp bé nhanh khỏi bệnh tránh được những biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe. Bệnh chân tay miệng là bệnh nguy hiểm dễ lây lan thành dịch ở trẻ và có thể để lại nhiều biến chứng nặng nề nên các bậc phụ huynh phải có cách chăm sóc thích hợp.

1. Dấu hiện trẻ bị chân tay miệng

Khi bị chân tay miệng, bé có thể có một hoặc một số các triệu chứng sau đây:

• Sốt, viêm họng, mệt mỏi
  
• Các nốt rát đỏ hoặc lở loét xuất hiện trên lưỡi, nướu và bên trong má
  
• Phát ban đỏ không ngứa, nhưng đôi khi phồng rộp ở lòng bàn tay, lòng bàn chây và mông
  
• Bé khó chịu hay quấy khóc
  
• Ăn mất ngon
  

Thông thường, thời gian từ lúc nhiễm bệnh cho đến khi xuất hiện dấu hiệu và triệu chứng là 3-6 ngày. Sốt thường là dấu hiệu đầu tiên của bệnh chân tay miệng, tiếp theo là đau họng và thỉnh thoảng bỏ ăn và khó chịu.

1 hoặc 2 ngày sau khi sốt, các vết đỏ gây đau có thể xuất hiện ở miệng và cổ họng. Các vết phát ban nổi lên ở bàn tay, bàn chân và mông trong 1 hoặc 2 ngày.

Các vết loét ở miệng và cổ họng cũng có thể là dấu hiệu của việc bé bị nhiễm virus Herpangina. Nếu bé bị nhiễm Herpangina thì sẽ thường sốt cao đột ngột và co giật. Các vết loét trên bàn tay, bàn chân hoặc các bộ phận cơ thể khác là rất hiếm. Cha mẹ cần phân biệt giữa hai loại bệnh để có cách điều trị thích hợp.

2. Cách chăm sóc trẻ mắc chân tay miệng để bé nhanh khỏi

Cách ly bé

Khi phát hiện bé có dấu hiệu chân tay miệng, mẹ nên đưa bé đi khám bác sĩ để xác định đúng bệnh. Nếu bé được chẩn đoán mắc bệnh chân tay miệng thì ba mẹ cần cho bé cách ly ở trong phòng để tránh quá trình lây lan tạo nên ổ dịch.

Chế độ dinh dưỡng đầy đủ

Để giúp bé nhanh khỏi bệnh mẹ cần có chế độ chăm sóc phù hợp, cho bé ăn uống đầy đủ để tăng cường sức đề kháng.

• Đối với trẻ đang bú sữa mẹ cần cho bé bú như bình thường và nên tăng số lần cho bé bú.
  
• Nên cho bé ăn những món bé thích.
  
• Thức ăn cần được làm mềm mịn, lỏng để giúp bé không bị đau miệng. Một số loại thực phẩm mẹ nên cho bé ăn bao gồm cháo, súp, sữa chua, sữa, phô mai,...
  
• Khi bị chân tay miệng bé có thể ăn ít hơn bình thường vì vậy mẹ cần chia nhỏ bữa ăn để giúp bé ăn được nhiều hơn.
  
• Tăng cường cho bé uống nước hoa quả và ăn rau xanh, trái cây để bổ sung vitamin.
  
• Nếu bé không muốn ăn nữa thì mẹ không nên ép buộc. Hãy cho bé uống 1 ly sữa để bù vào.
  
• Bé cần ăn từ 3 đến 5 bữa/ngày. Các bữa ăn cần đầy đủ chất dinh dưỡng. Thời gian ăn cách nhau từ 3 đến 4 giờ.
  
• Sau khi ăn cho bé súc miệng bằng nước muối.
  

Giữ gìn vệ sinh sạch sẽ

Khi trẻ bị chân tay miệng điều quan trọng nhất là mẹ cần giữ gìn vệ sinh cá nhân sạch sẽ cho bé.

• Tắm rửa cho bé mỗi ngày bằng nước sạch và xà phòng sát khuẩn. Mẹ nên nhẹ nhàng tắm cho bé để không làm tổn thương da, phòng tắm cần kín gió.
  
• Bé cần rửa tay bằng xà phòng thường xuyên để giảm bớt sự lây lan.
  
• Vật dụng ăn uống hàng ngày của bé nên được tiệt trùng và không sử dụng chung.
  
• Quần áo, đồ chơi của bé cần được sát khuẩn bằng nước sôi hoặc các dung dịch sát khuẩn.
  
• Mẹ hoặc người chăm sóc cho bé cần rửa tay sạch sẽ trước và sau khi tiếp xúc với bé.
  

3. Trường hợp cần đến bác sĩ

Bệnh chân tay miệng thường là bệnh nhẹ và chỉ gây ra sốt vài ngày. Các dấu hiệu và triệu chứng tương đối nhẹ. Tuy nhiên, mẹ vẫn nên đưa bé đi khám để xác định đúng bệnh và có các lời khuyên chăm sóc phù hợp.

Trong trường hợp sốt hơn 38 độ C với trẻ dưới 3 tháng tuổi và cao hơn 39 độ C với trẻ dưới 6 tháng mẹ nên đưa bé đến bác sĩ. Trong trường hợp bé không hạ sốt trong 2 ngày bé cũng cần được đưa đến cơ sở y tế.

Mẹ cũng cần để ý xem bé bị mất nước không? Nếu bé bị đau họng không thể uống nước hoặc ăn uống ít hơn bình thường thì cần đưa bé đi khám.

Bệnh chân tay miệng có thể có nhiều biến chứng nguy hiểm vì vậy mẹ cần để ý đến bé thường xuyên, đặc biệt khi bé ngủ.

4. Những sai lầm khi chăm sóc trẻ mắc bệnh chân tay miệng

Mặc dù chân tay miệng là bệnh nhẹ, các triệu chứng sẽ tự khỏi song vẫn có thể tiến triển nặng với các biến chứng nguy hiểm nếu chăm sóc không đúng cách. Một số điều dưới đây mà cha mẹ nên chú ý khi chăm sóc trẻ bị chân tay miệng:

Nhầm lẫn bệnh loét miệng với chân tay miệng

Thời điểm giao mùa, bệnh chân tay miệng thường phát triển mạnh. Do trẻ mắc bệnh này trong miệng thường có những vết loét đỏ hay tổn thương dạng phỏng nước, khi vỡ ra tạo thành vết loét nên nhiều phụ huynh nhầm lẫn viêm loét miệng với chân tay miệng. Sự nhầm lẫn này có thể làm quá trình điều trị trở nên phức tạp và khó khăn hơn, thậm chí có thể làm tình trạng bệnh diễn biến khó lường do trẻ không được chăm sóc đúng cách.

Để phân biệt bệnh loét miệng với chân tay miệng. Bố mẹ chỉ cần xem xét những bọng nước đó có xuất hiện ở lòng bàn tay, lòng bàn chân, mông, gối của trẻ hay không. Nếu là viêm loét miệng bình thường thì vết loét thường nhỏ, xuất hiện đơn lẻ hoặc thành từng đám ở niêm mạc má, môi, nướu hoặc dưới lưỡi. Vết loét có màu trắng xám hoặc hơi vàng với quầng đỏ xung quanh.

Trong trường hợp không phân biệt được, phụ huynh nên đưa trẻ đi khám bác sĩ để xác định nguyên nhân và có biện pháp xử trí thích hợp.

Không cách ly trẻ

Virus gây bệnh chân tay miệng có thể lây nhiễm dễ dàng từ người này sang người khác qua tiếp xúc trực tiếp với nước bọt, dịch mũi, họng, chất dịch từ mụn nước hoặc phân của người bị nhiễm bệnh. Tuy nhiên, nhiều phụ huynh không ý thức được điều này và vẫn cho trẻ đến lớp, chơi với trẻ khác khi con có dấu hiệu bệnh, dẫn tới dịch lây lan rộng hơn.

Để phòng tránh dịch chân tay miệng lây lan rộng, trẻ bị bệnh cần được cách ly ít nhất là 10 ngày kể từ khi xuất hiện các triệu chứng bệnh.

Vệ sinh răng miệng sai cách

Khi bị chân tay miệng, các nốt phỏng mọc trong miệng là vấn đề đáng ngại nhất khiến trẻ đau không ăn được, không cho cha mẹ vệ sinh răng miệng dẫn đến một số nguy cơ khiến trẻ bị bội nhiễm viêm nha chu hoặc nấm miệng...

Nếu vệ sinh khoang miệng không đúng cách, bố mẹ có thể làm trợt vỡ các nốt phỏng, làm vết loét thêm nặng tăng nguy cơ bội nhiễm vi khuẩn.

Nhiều bố mẹ dùng khăn sữa, bông gạc thấm nước muối rửa răng miệng cho trẻ, điều này tăng nguy cơ chạm, vỡ các nốt phỏng, làm vết loét thêm nặng. Bên cạnh đó, việc lau miệng cho trẻ bằng khăn sữa, gạc còn đưa nấm ở bên ngoài vào miệng trẻ.

Theo khuyến cáo của các bác sĩ, cách vệ sinh miệng tốt nhất là sử dụng nước muối sinh lý súc miệng cho trẻ sau mỗi lần ăn, trước khi đi ngủ, ngủ dậy. Miệng trẻ có cơ chế tự làm sạch, cố gắng khuyến khích trẻ uống nhiều nước, súc miệng nước muối... là có thể làm sạch răng miệng mà không gây nguy hiểm.

Ủ ấm con quá mức

Trẻ bị bệnh chân tay miệng không cần kiêng cữ, các mụn nước bên ngoài da cũng không cần bôi thuốc, việc vệ sinh những mụn nước chỉ một cần 1 lần/ngày.

Bố mẹ chỉ nên cho trẻ uống hạ sốt khi bé sốt trên 38,5 độ C. Đặc biệt, khi trẻ sốt, phụ huynh cần phải cho con ở nơi thông thoáng, mặc đồ rộng rãi.

Lạm dụng truyền nước

Các bác sĩ khuyến cáo các bậc phụ huynh không nên lạm dụng truyền dịch cho trẻ. Biện pháp này chỉ áp dụng khi trẻ có những biểu hiện mất nước nặng như nôn mửa, tiêu chảy, sốt cao và phải theo chỉ định của bác sĩ.

Đối với trẻ mắc bệnh chân tay miệng ở thể nhẹ, điều trị tại nhà, cha mẹ nên chú ý cho bé uống nhiều nước trái cây như cam, bưởi... để bổ sung vitamin C, nâng cao sức đề kháng. Ngoài ra, các loại quả có màu đỏ, màu vàng như nước ép cà rốt, cà chua, dưa hấu... rất giàu vitamin A là một trong những vitamin rất quan trọng tăng cường hệ miễn dịch, làm lành nhanh các vết tổn thương.