Bệnh ung thư phổi và những điều ít người biết đến

Sự ra đi của nghệ sĩ Hán Văn Tình vì bệnh ung thư phổi và thông tin sức khỏe của ca sĩ Minh Thuận cũng chuyển xấu vì bệnh ung thư phổi khiến dư luận không khỏi lo sợ trước căn bệnh quái ác này. Tuy nhiên theo các bác sĩ, bệnh ung thư phổi vẫn có thể điều trị khỏi và minh chứng rõ nhất là đã có nhiều bệnh nhân ung thư phổi, thậm chí bệnh đã di căn khắp cơ thể đã được chữa khỏi và sống tốt.

Nguyên nhân dẫn đến ung thư phổi

Bệnh hình thành do sự xuất hiện một khối u ác tính được mô tả qua sự tăng sinh tế bào không thể kiểm soát trong các mô phổi. Theo nghiên cứu, ung thư phổi có nhiều nguyên nhân gây ra. Tuy nhiên chủ yếu khoảng 90% bệnh nhân ung thư phổi do hút thuốc lá. Ngoài ra còn do:
- Công việc tiếp xúc với bụi silic hoặc nghề nghiệp liên quan đến luyện thép, ni-ken, crôm và khí than.

- Tiếp xúc với tia phóng xạ có hít thở không khí chứa khí radon. Radon là một chất khí không màu, không mùi, sinh ra từ chất phóng xạ dưới mặt đất và có thể ngấm vào nguồn nước dưới lòng đất.

- Các chất gây ô nhiễm không khí.

- Yếu tố gen di truyền

Những con số đáng báo động

Theo thống kê của Bộ Y tế, trên thế giới hiện có khoảng 1,3 tỷ người hút thuốc lá. Trong đó, các nước có thu nhập thấp và trung bình chiếm tới 82% số người hút thuốc lá trên toàn thế giới và vẫn đang có xu hướng gia tăng.

Tại Việt Nam, theo một cuộc điều tra toàn cầu được thực hiện ở những người trưởng thành cho thấy Việt Nam là một trong số 15 nước có số người hút cao nhất trên thế giới. Tỷ lệ nam giới trưởng thành hút thuốc là 47,4%, tức là cứ 2 nam giới trưởng thành có một người hút thuốc. Các chuyên gia y tế cho biết, với hơn 7.000 chất hóa học, trong đó có 69 chất là tác nhân gây ung thư, sử dụng thuốc lá là nguyên nhân của hơn 25 căn bệnh nguy hiểm như: ung thư phổi, ung thư miệng, ung thư thanh quản, bệnh tim mạch, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính... cho cả người hút và những người không hút nhưng thường xuyên hít phải khói thuốc thụ động.

Trên thế giới, sử dụng thuốc lá là nguyên nhân chính gây ra 90% các ca ung thư phổi, 75% các ca bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính và 25% các trường hợp bệnh tim thiếu máu cục bộ. Theo thống kê của WHO, trong thế kỷ 20 đã có 100 triệu người chết do các bệnh liên quan đến sử dụng thuốc lá. Mỗi năm thuốc lá gây ra gần 6 triệu ca tử vong, con số này sẽ tăng thành hơn 8 triệu người một năm vào năm 2020, trong đó 70% số ca tử vong sẽ xảy ra ở các nước đang phát triển. Nếu các biện pháp phòng chống tác hại thuốc lá hiệu quả không được thực hiện thì trong thế kỷ này sử dụng thuốc lá sẽ giết chết 1 tỷ người.

Mỗi năm, tại Việt Nam có khoảng 40.000 người tử vong do các bệnh liên quan đến thuốc lá. Nếu Việt Nam không thực hiện ngay các bệnh pháp phòng chống tác hại thuốc lá hiệu quả, con số này sẽ tăng lên thành 70.000 ca/năm vào năm 2030.

Triệu chứng của bệnh ung thư phổi

Thông thường người mắc bệnh ung thư phổi sẽ có những triệu chứng sau đây:

- Ho dai dẳng, đây là một phản ứng của niêm mạc phế quản đối với sự phát triển của khối u, ở phế quản càng lớn ho càng rõ rệt. Trong ung thư ngoại vi, thường ít ho và ho xuất hiện muộn hơn. Giai đoạn đầu bệnh nhân thường ho khan về sau ho có thể có đờm nhầy và có thể có máu. Thường ho ra ít máu, máu có màu tím. Nguyên nhân ho ra máu là do loét niêm mạc phế quản hoặc do u xâm nhập vào động mạch phế quản nhỏ.

- Tức ngực, hơi thở ngắn, thở nông, thở khò khè, khó chịu trong lúc thở.

- Sụt cân, mệt mỏi, khàn giọng, khó nuốt, đau xương.

Vì vậy nếu như có một trong những biểu hiện của bệnh, cần phải kịp thời đến các cơ sở y tế để thăm khám. Tuy nhiên, vẫn có những trường hợp bệnh nhân không có biểu hiện bất cứ một triệu chứng nào như trên dù khối u đã được phát hiện. Và cách tốt nhất để có thể phát hiện được bệnh lý là nên khám tổng quát sức khỏe định kỳ, thực hiện các siêu âm phổi đối với những người hút thuốc lá hoặc có nguy cơ mắc bệnh.

Ung thư phổi có phải sẽ chết?

Theo như GS.TS Mai Trọng Khoa - PGĐ Bệnh viện Bạch Mai, Gíam đốc Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu của BV cho biết tại Trung tâm, có rất nhiều bệnh nhân ung thư giai đoạn muộn đã được chữa khỏi. Nhờ áp dụng những kỹ thuật mới trong điều trị ung thư, một bệnh nhân và cũng là một bác sĩ đã thoát khỏi án tử ung thư 5 năm nay dù căn bệnh ung thư phổi đã di căn khắp cơ thể. Và như đã biết, bệnh nhân ung thư sống sót sau 5 năm phát hiện bệnh thì có thể coi là khỏi bệnh hoàn toàn. Đây là trường hợp của một bệnh nhân được phát hiện bị ung thư phổi giai đoạn cuối cách đây hơn 5 năm. Bệnh nhân không có biểu hiện đau đớn gì ngoài ho kéo dài 3-4 tuần, uống thuốc không khỏi. Chỉ đến khi đi chụp PET/CT quét toàn thân thì mới phát hiện ung thư phổi giai đoạn 4B tức là đã rất muộn. Bệnh đã di căn tràn lan đến cột sống, tủy xương và sau đó khối u di căn lên não, đẩy nhãn cầu lồi ra phía trước, ép bong võng mạc.

Cũng theo Gíao sư Mai Trọng Khoa, trong ung thư người ta chia thành các giai đoạn từ 1, 2, 3, 4A và 4B. Trước đây, với các bệnh nhân ung thư di căn giai đoạn 4B như vậy, thường chỉ áp dụng các phương pháp điều trị triệu chứng, chăm sóc giảm nhẹ, nâng cao thể trạng... Tuy nhiên với trường hợp của bệnh nhân này, do ý thức tuyệt đối tuân thủ phác đồ điều trị cùng với việc áp dụng những kỹ thuật tiên tiến nhất nhưchụp PET/CT vừa để chẩn đoán, vừa để mô phỏng lập kế hoạch xạ trị và sau đó là phẫu thuật bằng dao gamma quay, tiếp đó là duy trì hóa chất, thuốc điều trị đích... cho nên bệnh nhân đã chiến thắng được căn bệnh, toàn bộ khối u không còn.

Cách phòng ngừa ung thư phổi

- Không nên lạm dụng các vitamin. Trong đó có chất beta-carotene là tiền sinh tố A ở lượng cao có thể gia tăng nguy cơ bị ung thư phổi.

- Ăn uống điều độ và ăn đủ loại thực phẩm vì mỗi loại thức ăn có những yếu tố dinh dưỡng khác nhau cần thiết cho cơ thể.

- Ngưng hút thuốc lá có thể làm giảm nguy cơ ung thư phổi rất nhiều, không hút thuốc lá là cách tốt nhất để ngừa ung thư phổi cho chính mình và những người xung quanh.

- Ngoài khói thuốc lá, khói dầu sinh ra trong quá trình nấu nướng cũng là một trong những nguyên nhân chính gây ra bệnh ung thư phổi. Một số thành phần có trong dầu thực vật ở nhiệt độ cao sẽ sản sinh ra các chất gây ung thư; nhiệt độ càng cao, lượng sản sinh ra càng nhiều. Hơn nữa, chúng ta lại thường xuyên ăn đồ chiên xào, có thói quen dùng nhiều dầu, sẽ làm nguy cơ này tăng cao hơn.

Nguồn: Sức khỏe và đời sống