Áp tơ miệng là gì? Cách phòng tránh bệnh này là gì?

• Áp tơ miệng hay loét áp tơ có tên tiếng Anh là “ Aphthous”- xuất phát từ tiếng Hy Lạp.
• Loét áp tơ là bệnh loét ở miệng thường gặp nhất, chúng có ảnh hưởng đến khoảng 30% dân số và hầu hết xuất hiện ở tuổi 30. Tỷ lệ bị bệnh giữa nam giới và nữ giới là tương đương, tuy nhiên có sự khác nhau giữa chủng tộc và lứa tuổi. Những người da trắng có xu hướng mắc bệnh cao hơn những người da đen.
• Áp tơ miệng hay gặp ở người trẻ tuổi, trong đó có tới 1/3 trẻ em dưới 18 tuổi từng có biểu hiện của bệnh. Tỷ lệ và mức độ nặng giảm dần theo độ tuổi.
• Áp tơ miệng là các vết tổn thương loét đau ở miệng, biểu hiện là các vết loét nhỏ dưới 1cm, có hình bầu dục hoặc hình tròn có bờ màu đỏ.
• Vị trí thường gặp nhất của áp tơ miệng là ở phần niêm mạc phía trong của miệng.

Nguyên nhân gây ra bệnh áp tơ miệng đến nay vẫn chưa được xác định rõ ràng, người ta chỉ ra một vài yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng mắc áp tơ miệng như sau:

• Nhiễm khuẩn: do sự mất cân bằng sinh học của các tạp khuẩn có trong miệng, bao gồm các họ vi khuẩn kị khí, ưa khí và nấm cộng sinh.
• Nội tiết: phụ nữ dễ bị áp tơ miệng hơn sau thời kỳ sinh đẻ, vào thời điểm tiền mãn kinh hoặc khi mang thai. Do vậy các nhà nghiên cứu cho rằng rối loạn nội tiết cũng là một yếu tố làm tăng nguy cơ mắc áp tơ miệng.
• Tâm lý và cảm xúc: những người thường xuyên gặp phải các áp lực, stress, căng thẳng cũng được đánh giá là dễ mắc bệnh này hơn người bình thường.
• Chế độ ăn uống: sử dụng nhiều loại thực phẩm gia vị như tiêu, ớt, các loại trái cây chua như trái chanh, dứa có thể làm tăng độ pH của nước bọt, tạo điều kiện thuận lợi cho sự tăng sinh của vi khuẩn ưa acid có sẵn trong miệng phát triển và gây bệnh.
• Vitamin: người ta cũng chỉ ra rằng có một mối liên quan giữa những người bị thiếu sắt, thiếu sinh tố B12 sẽ dễ bị áp tơ miệng hơn.
• Ngoài ra, các yếu tố nguy cơ khác có thể nhắc tới như: thiếu vitamin C, PP, B6, dị ứng thuốc, thần kinh, miễn dịch...

• Tổn thương loét áp tơ miệng có nhiều dạng khác nhau, áp tơ có thể xuất hiện ở nhiều vị trí vào trong khoang miệng nhưng không tìm thấy ở mặt trên của lưỡi, môi và vòm khẩu cứng.
• Những vết loét áp tơ miệng nhẹ thường sẽ có hình tròn với đường kính nhỏ hơn 10mm, các vết loét có đường kính to nhỏ khác nhau. Xung quanh vết loét có quầng đỏ, đáy vết loét có màu vàng hoặc xám. Hầu hết các vết loét có đường kính từ 2-3mm, trung tâm màu trắng.
• Các vết loét gây ra cảm giác đau và khó chịu, tự biến mất sau khoảng từ 3-14 ngày, không để lại sẹo.
• Đối với những vết loét áp tơ nặng thì thường có tổn thương sâu hơn và có đường kính trên 1cm. Loét áp tơ nặng thường rất đau, bờ không đều, bệnh khỏi sau từ 3-6 tuần, sau khi lành có thể để lại sẹo.
• Các vết loét lâu lành có thể là một dấu hiệu của một bệnh lý ác tính. Trong trường hợp này bạn nên đi gặp bác sĩ để có được sự thăm khám và tư vấn cụ thể nhất.

Do chưa xác định được chính xác nguyên nhân gây bệnh áp tơ miệng, nên việc điều trị bệnh chỉ là điều trị triệu chứng, với mục đích là giảm đau, rút ngắn thời gian của bệnh, nhanh chóng làm lành các vết thương của như làm giảm số lượng và kích thước của vết loét.

• Các thuốc thường được bác sĩ chỉ định để dùng tại vết loét có dạng gel, thuốc bôi dạng dầu hoặc dung dịch.
• Trong trường hợp không hướng tới được nguyên nhân gây bệnh cụ thể nào thì bác sĩ khuyên bạn nên vệ sinh răng miệng sạch sẽ và đầy đủ, tránh sử dụng các thức ăn có thể gây ra kích thích vết loét như các trái cây chua, sử dụng bàn chải mềm và chải răng nhẹ nhàng cũng giúp làm giảm nguy cơ tái phát và tránh được các tổn thương cơ học có thể xảy ra.
• Bác sĩ cũng có thể chỉ định bổ sung các vitamin tổng hợp.
• Các loại thuốc người bệnh có thể dùng đó là:

Nitrate bạc bôi lên vùng loét tổn thương, có thể làm giảm đau ngay sau khi bôi và lành vết loét trong vòng 3-5 ngày.

Kem triamcinolone acetonide: dùng để bôi lên tổn thương ngày 3 lần, thời điểm thích hợp là sau các bữa ăn chính và trước khi đi ngủ.

Amlexanox: bôi ngày 4 lần, trước lúc đi ngủ và sau khi ăn.

Dung dịch tetracyline dùng để súc miệng, đồng thời cũng làm giảm đau, nhanh lành các vết loét.

Loét áp tơ miệng thường hay tái phát, có những người bị vài lần trong năm nhưng có những người bị thường xuyên hơn. Để phòng tránh được áp tơ miệng một cách hiệu quả, bạn cần lưu ý những điểm sau đây.

• Khám răng miệng định kỳ để phát hiện và điều trị dứt điểm được các tổn thương do răng gây ra.
• Tránh sử dụng các loại thức ăn có chất kích thích tại chỗ như: tiêu, mắm, gia vị cay, các thức uống có cồn...
• Hạn chế thức khuya, làm việc căng thẳng, tránh các áp lực, căng thẳng, giữ tinh thần thoải mái và nghỉ ngơi hợp lý.
• Nên súc miệng bằng nước muối sinh lý hàng ngày để bảo vệ sức khỏe răng miệng tốt hơn.
• Bổ sung vitamin và các khoáng chất nếu có dấu hiệu bị thiếu hụt.

Xem thêm:

• 7 sai lầm của bố mẹ khi chăm sóc răng miệng cho trẻ
• Phải làm thế nào để loại bỏ hôi miệng?
• Bí quyết sống lâu nhờ chăm sóc răng miệng