Xét nghiệm sinh hóa máu creatinin có ý nghĩa gì và có thể chẩn đoán bệnh gì?

Khi đi khám sức khỏe định kỳ hay kiểm tra cũng như điều trị về bệnh, rất nhiều người đã được bác sĩ chỉ định cho làm xét nghiệm sinh hóa máu creatinin. Vậy định lượng creatinin trong máu có ý nghĩa gì? Chỉ số creatinin trong máu tăng giảm trong trường hợp nào? Có thể chẩn đoán bệnh gì? Hãy tìm câu trả lời cụ thể ngay sau đây.

Đây là xét nghiệm sinh hóa định lượng creatinin trong máu.

Creatinin là một sản phẩm thoái giáng của creatin trong các cơ. Creatinin trong cơ thể có nguồn gốc như sau:

• Nguồn gốc nội sinh từ gan: được tổng hợp từ agrinin và methionin.
• Nguồn gốc ngoại sinh: do thức ăn cung cấp.
• Một phần lớn lượng creatinin được duy trì ổn định trong cơ vân.
• Dựa trên khối lượng cơ bắp, cơ thể sẽ sản xuất ra creatin và sau đó là thành creatinin. Ở người bình thường, lượng sản xuất này rất ít, và chất này có khả năng được bài tiết qua thận. Do đó nồng độ của creatinin trong máu thường không đổi nếu như chức năng của thận vẫn đang hoạt động bình thường.
• Nồng độ creatinin trong huyết thanh phản ánh chính xác chức năng của thận. Vì vậy đây chính là xét nghiệm để chẩn đoán và đánh giá chức năng của thận.

Trường hợp creatinin máu tăng:

• Bệnh nhân suy thận do nguồn gốc trước thận: suy tim mất bù, mất nước, xuất huyết, hẹp động mạch thận, bệnh nhân đang sử dụng thuốc lợi tiểu hoặc thuốc huyết áp.
• Suy thận do nguồn gốc tại thận:

Tổn thương cầu thận: tăng huyết áp, tiểu đường, thoái hóa thận dạng tinh bột, viêm cầu thận, bệnh luput ban đỏ hệ thống...

Tổn thương ống thận: viêm thận- bể thận cấp hoặc mạn, đa u tủy xương, sỏi thận, nhiễm độc thận, tăng uric máu..

• Bệnh nhân suy thận do nguồn gốc sau thận: ung thư tiền liệt tuyến, suy thận, khối u bàng quang hoặc u cổ tử cung...

Trường hợp creatinin máu giảm:

• Máu bị hòa loãng.
• Hội chứng tiết hormone ADH không thích hợp.
• Có thai
• Tình trạng suy dinh dưỡng nặng.
• Một số bệnh cơ gây teo mô cơ.

• Chẩn đoán và đánh giá chức năng thận, các bệnh nhân đang sử dụng thuốc gây độc cho thận.
• Các bệnh lý liên quan đến thận: tăng huyết áp, đái tháo đường, viêm cầu thận, thoái hóa thận dạng tinh bột, sỏi thận, đa u tủy xương, tăng uric máu...
• Các bệnh lý về cơ.
• Bệnh nhân bị suy thận.

4.1. Chỉ số bình thường của xét nghiệm creatinin trong máu:

Ở người trưởng thành thì giới hạn bình thường của chỉ số creatinin như sau:

• Ở nữ: từ 0.5-1.1mg/dl ( hay 44 - 97 mmol/L)
• Ở nam: từ 0.6-1.2 mg/dl ( hay 53-106 mmol/L)

ở trẻ em thì giới hạn bình thường sẽ là: 0.3-1.0 mg/dl hay 22-88 mmol/L.

4.2. Chỉ số của xét nghiệm creatinin máu ở những bệnh nhân suy thận.

Xét nghiệm creatinin máu có thể bị ảnh hưởng bởi một số nguyên nhân sau:

• Những loại thuốc có khả năng làm tăng nồng độ creatin máu: thuốc làm giảm cao huyết áp như gentamycin, cimetidine, thuốc hóa trị kim loại nặng ( như cisplatin) và các loại thuốc gây độc cho thân khác.
• Xét nghiệm creatinin máu có thể tăng tạm thời do chấn thương cơ hoặc phụ nữ đang trong thai kỳ.
• Sau bữa ăn, việc định lượng creatinin máu có thể bị tăng nhẹ, đặc biệt là trong trường hợp bữa ăn có cung cấp một lượng lớn protein.
• Ngoài ra, thời điểm xét nghiệm trong ngày cũng ảnh hưởng đến kết quả định lượng creatinin: lượng creatinin thấp nhất lúc 7 giờ sáng và cao nhất lúc 7 giờ tối.

Trên đây là các thông tin liên quan đến xét nghiệm creatinin máu. Đây là một xét nghiệm mang rất nhiều ý nghĩa đối với các bệnh nhân đang mắc các bệnh lý về thận. Hãy thực hiện kiểm tra sức khỏe định kỳ và nếu xuất hiện các dấu hiệu bất thường, thì hãy gặp bác sĩ để nhận được sự tư vấn phù hợp nhất.

Xem thêm:

• Chỉ số xét nghiệm Creatinine đánh giá chức năng thận
• Chỉ số Creatinin thế nào là bình thường?
• Chỉ số Creatinin nói gì về chức năng thận?