Viêm tiểu phế quản là gì? Nguyên nhân triệu chứng của bệnh

Viêm tiểu phế quản là bệnh viêm nhiễm cấp tính của các cuống phổi nhỏ hay còn được gọi là các tiểu phế quản. Các tiểu phế quản này vừa nhỏ (đường kính < 2mm), vừa mềm (do không có sụn để nâng đỡ) nên khi bị viêm sẽ dễ bị xẹp và chít hẹp lại, làm đường thở bị tắc nghẽn. Vì vậy, trẻ thường bị khó thở, khò khè và nặng hơn nữa là thiếu oxy để thở.

Viêm tiểu phế quản là bệnh chỉ xảy ra ở trẻ < 24 tháng tuổi, thường gặp nhất là từ 3 – 6 tháng tuổi.

Bệnh có thể xảy ra quanh năm nhưng thường gặp nhất là khi thay đổi thời tiết, khi trời trở lạnh: vào mùa mưa (các tỉnh phía Nam), hoặc mùa lạnh (các tỉnh phía Bắc).

Nguyên nhân gây ra viêm tiểu phế quản

Bệnh do virút hô hấp gây nên, đứng đầu là loại virút Respiratory syncitial - có tên viết tắt là RSV.

Virút này có hai điểm đặc biệt:

• Có khả năng lây lan rất mạnh nên bệnh có khả năng xảy ra bùng phát thành dịch
• Người lớn hoặc các trẻ lớn cũng có thể bị nhiễm virút nhưng các biểu hiện nhẹ, thường chỉ như cảm ho thông thường.

Nhưng nếu trẻ dưới 2 tuổi bị lây nhiễm virut này thì sẽ gây viêm tiểu phế quản, trẻ càng nhỏ thì sẽ càng dễ bị nặng.

Triệu chứng bệnh viêm tiểu phế quản

Thường trẻ có triệu chứng cảm trong vòng 2-3 ngày đầu (như sốt nhẹ,ho, sổ mũi).

Sau đó, trẻ ho nhiều hơn và thậm chí ho nhiều đến mức giống như ho gà. Đồng thời trẻ thở khò khè, khó thở (thở nhanh hơn hay thở co kéo lồng ngực).

Nặng hơn nữa trẻ có thể bỏ bú và tím tái.

Bệnh có triệu chứng tương tự như suyễn (hen phế quản). Do vậy, trẻ cần phải được bác sĩ thăm khám để có chẩn đoán chính xác.

Diễn tiến của bệnh viêm tiểu phế quản

Thông thường, trẻ sẽ bớt khò khè, khó thở sau khoảng từ 5-7 ngày. Trẻ thở trở lại bình thường, ho giảm dần rồi khỏi hẳn trong vòng khoảng 10-14 ngày nếu được chăm sóc tốt. Tuy nhiên, ở một số trường hợp, bệnh có thể sẽ kéo dài nhiều tuần lễ.

Biến chứng thường gặp của bệnh là: suy hô hấp, viêm phổi (vì dễ bị nhiễm thêm vi trùng), xẹp phổi (bởi tắc đàm) và viêm tai giữa .

Cần lưu ý, với trẻ dưới 3 tháng tuổi, bệnh có thể kéo dài ngày và nặng hơn, nhiều biến chứng, nghiêm trọng hơn là có thể tử vong nếu để biến chứng nặng. Với những trẻ có tiền sử sinh non, nhẹ cân, có sẵn bệnh tim - phổi, trẻ suy dinh dưỡng, trẻ suy giảm hệ miễn dịch.. bệnh cũng có nguy cơ tiến triển nặng.

Điều trị bệnh viêm tiểu phế quản

Trẻ cần được phải nhập viện trong các trường hợp sau:

• Trẻ có dấu hiệu nặng: khó thở, bú kém và tím tái
• Có biến chứng: suy hô hấp, xẹp phổi, viêm phổi ...
• Trẻ nhiễm tiểu phế quản kèm các bệnh đã nêu ở trên
• Các trường hợp viêm tiểu phế quản nhẹ, không có biến chứng thì có thể được chăm sóc tại nhà bằng việc:
• Tiếp tục cho trẻ bú hay ăn uống đảm bảo dinh dưỡng đầy đủ. Có thể chia nhỏ thành nhiều bữa để trẻ đỡ bị nôn ói khi ho nhiều.
• Cần cho trẻ uống nhiều nước nhằm tránh thiếu nước (vì thiếu nước sẽ làm đờm trở nên cô đặc và làm bệnh nặng hơn). Uống nhiều nước giúp cho trẻ loãng đờm, dịu ho.
• Cần làm thông thoáng mũi cho trẻ để giúp trẻ dễ thở hơn và bú tốt hơn. Có thể nhỏ mũi 2 – 3 giọt nước muối sinh lý ấm, sau đó làm sạch mũi cho trẻ.
• Cần cho trẻ dùng thuốc đúng theo chỉ dẫn của bác sĩ. Không nên tự ý cho trẻ uống thuốc bởi nếu dùng không đúng có thể làm cho trẻ bệnh nặng hơn hoặc có thể có tác dụng ngược, nhất là đối với trẻ nhỏ
• Tránh khói thuốc lá: vì khói thuốc có thể làm cho trẻ trở nặng và dễ bị hen suyễn sau này hơn.
• Cần đi tái khám đúng hẹn theo lời khuyên của bác sĩ

Phòng ngừa viêm tiểu phế quản

Hiện nay, thuốc phòng ngừa đặc hiệu còn khá đắt tiền, chưa phổ biến trên thế giới nên biện pháp phòng tránh vừa hiệu quả mà vừa đơn giản là:

• Tránh cho trẻ tiếp xúc và gần gũi với trẻ lớn, người lớn đang bị cảm lạnh cũng như là các trẻ bệnh khác
• Cần rửa tay sạch sẽ trước và sau mỗi lần chăm sóc trẻ (vì virút gây ra bệnh lây lan chủ yếu qua việc tiếp xúc trực tiếp)

Viêm tiểu phế quản là một bệnh lý phổ biến, cần được quan tâm đúng mức, đặc biệt ở trẻ nhỏ dưới 2 tuổi. Việc chăm sóc đúng cách của người lớn sẽ góp phần giúp trẻ có thể tránh được bệnh, cũng như giúp cho trẻ hồi phục tốt hơn.

Xem thêm:

• Đề phòng viêm tiểu phế quản ở trẻ
• Viêm tiểu phế quản khác viêm phế quản như thế nào?
• Viêm tiểu phế quản ở trẻ sơ sinh có nguy hiểm như mẹ nghĩ?