Viêm phổi ở người già - bệnh cần đặc biệt lưu ý trong mùa đông

Nguyên nhân viêm phổi có rất nhiều lý do, có thể là do virut, vi khuẩn, vi nấm, do khói bụi (khói bếp, thuốc lá, môi trường ô nhiễm, thuốc lào) hoặc nằm lâu do liệt, ít vận động, ...

Thủ phạm chính gây nên viêm phổi ở người già là các vi khuẩn, vi rút sẵn có ở họng, mũi. Lợi dụng lúc cơ thể đang suy yếu bởi nhiễm lạnh, sức đề kháng của cơ thể bị suy giảm chúng tấn công vào đường hô hấp và gây ra bệnh. Điển hình là vi khuẩn phế cầu và 1 số vi rút đường hô hấp, vi nấm.

Trong 1 số trường hợp, bệnh viêm phổi bị lây bệnh ngay ở trong bệnh viện (nhiễm khuẩn bệnh viện) do đi khám bệnh hay nằm viện điều trị 1 bệnh nào đó. Đáng lo ngại nhất là người già mắc bệnh viêm phổi mà tác nhân gây ra bệnh là vi rút, bởi vì với vi rút thì hiện tại chưa có thuốc điều trị đặc hiệu.

Dấu hiệu của viêm phổi ở người già rất khác so với người trẻ. Nhiều trường hợp người bệnh sẽ không sốt cao, thậm chí là không sốt, nhất là những người già, sức yếu là lú lẫn, ít vận động hay là đi lại khó khăn và ăn uống thất thường.

• Bệnh thường có 1 số triệu chứng điển hình như thở nhanh nông, đôi khi có thở rít và cánh mũi phập phồng.
• Ho là triệu chứng thường gặp nhất, đặc biệt là ở những người già có bệnh mạn tính về đường hô hấp (giãn phế quản, hen suyễn, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, viêm họng mạn tính). Ho có đờm lỏng hoặc là đặc quánh, một số trường hợp có dính 1 ít máu do mao mạch bị vỡ ra, có 1 số ít trường hợp không ho.
• Ngoài ra còn tức ngực và gây khó thở nhẹ. Người bệnh thường có dấu hiệu bị mất nước (môi khô, má hóp, lưỡi trắng, da nhăn nheo).

Muốn chẩn đoán chính xác viêm phổi cần chụp X-quang phổi và nuôi cấy đờm, chất nhày phế quản để giúp xác định vi khuẩn gây bệnh, trên cơ sở đó, cần chọn kháng sinh thích hợp để điều trị nhằm giúp giảm bớt thời gian nằm viện.

Khi người già nghi ngờ bị viêm phổi, cần đến khám tại cơ sở y tế gần nhất càng sớm càng tốt bởi nếu để muộn có thể gây ra nguy hiểm cho người bệnh. Người bệnh không nên tự ý mua thuốc để chữa trị, nhất là kháng sinh, bởi vì dùng kháng sinh không đúng chỉ định thì có thể bệnh không những không khỏi mà còn gây nên nhiều biến chứng nguy hiểm cho người bệnh.

Để phòng viêm phổi, người già cần lưu ý một số vấn đề như:

• Người cao tuổi cần có chế độ sinh hoạt hợp lý không hút thuốc lá, thuốc lào, nơi ở phải thông thoáng. Trong những ngày trời lạnh mà nhiệt độ giảm xuống thấp cần được giữ ấm và tránh tiếp xúc nhiều với không khí lạnh. Hàng ngày, cần uống đủ lượng nước cần thiết (khoảng từ 1,5 đến 2,0 lít), ăn thêm rau xanh trong các bữa ăn và cần tăng cường ăn trái cây. Vệ sinh mũi - họng - miệng như là đánh răng, súc họng sau khi ăn, trước và sau khi ngủ dậy. Vận động cơ thể bằng mọi hình thức tùy vào sức khỏe và điều kiện của từng người. Những người bị liệt cần phải vận động bằng cách nâng dậy và xoa bóp các cơ bắp, bụng cũng như tập hít thở sâu để giúp phục hồi các chức năng của phổi.
• Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng nhất là khi xì mũi hay sau khi đi vệ sinh và trước khi ăn hay chuẩn bị thức ăn. Đeo khẩu trang khi vệ sinh nhà cửa hoặc là các nơi bụi bẩn để hạn chế tiếp xúc với vi khuẩn và vi rút.

• Đối với các trường hợp bị hen suyễn, bệnh tràn dịch phổi, bệnh HIV, ung thư, bệnh tiểu đường và các bệnh mạn tính cần tiêm phòng vắc xin phòng chống cúm và chống phế cầu khuẩn.
• Trường hợp đang chữa trị tại bệnh viện về các bệnh phổi, nên tập cách hít thở sâu, giúp cho phổi làm việc tốt và giúp nhanh phục hồi nhất là sau khi phẫu thuật. Những người mắc bệnh ung thư, HIV cần nhờ bác sĩ tư vấn về cách phòng bệnh viêm phổi sao cho phù hợp với hoàn cảnh của bản thân.

Xem thêm:

• Những thực phẩm nào người bệnh viêm phổi nên ăn?
• Liệu pháp kháng viêm giảm nguy cơ ung thư phổi