Viêm đại tràng - Ngăn ngừa tái phát dịp đầu năm

Hàng năm, cứ mỗi dịp Tết đến xuân về nhà nhà lại đắm chìm trong những cuộc liên hoan, tổng kết cuối năm, hội hè để cùng nhau nhìn lại một năm đã qua và chuẩn bị cho những điều tốt đẹp sẽ đến trong năm tới. Không khí Tết có thể nói là một đặc trưng của người Việt, từ trẻ cho đến già đều háo hức mong chờ những giây phút đoàn tụ bên gia đình, quây quần bên người thân. Tuy nhiên, đối với những bệnh nhân viêm đại tràng hay bị bệnh đại tràng co thắt thì đây lại là một trong những nỗi sợ hãi, ám ảnh và nỗi lo lắng lớn nhất của họ. Bởi vì, dịp đầu năm, Tết được coi là thời điểm bùng phát của bệnh.

Bệnh về đại tràng và thực trạng ở nước ta

Viêm đại tràng là tình trạng niêm mạc đại tràng có những tổn thương hoặc ổ viêm loét làm cho bệnh nhân có các biểu hiện đau bụng, đi ngoài phân lỏng, đi ngoài nhiều lần.

Ở nước ta, người bệnh có thể gặp nhiều tình trạng bệnh về đại tràng khác nhau:

Viêm đại tràng co thắt hay hội chứng ruột kích thích tuy không có tổn thương thực thể của đại tràng nhưng lại gây ra các triệu chứng đau quặn bụng, hay đi ngoài với tính chất phân bất thường chủ yếu là do hệ thần kinh chi phối chức năng của đại tràng bị suy kém.

Nhiều trường hợp rối loạn cân bằng hệ vi sinh trong lòng đại tràng làm bệnh nhân thường xuyên bị rối loạn tiêu hóa cũng là một trong những bệnh hay gặp.

Theo thống kê, các bệnh về đại tràng xuất hiện nhiều, với tỷ lệ trên 30% dân số bị mắc bệnh. Ở Việt Nam, còn số này còn cao hơn và có xu hướng ngày càng tăng.

Các bệnh về đại tràng thường là mạn tính, dai dẳng khó điều trị dứt điểm và hay tái đi tái lại nhiều lần. Viêm đại tràng lâu ngày là nguy cơ số 1 dẫn đến ung thư đại tràng, một trong những loại ung thư hay gặp nhất ở nước ta.

Nguyên nhân bệnh đại tràng thường bùng phát vào dịp đầu năm.

Thời tiết dịp đầu năm thường vào thời điểm giao mùa giữa mùa đông và mùa xuân mưa nhiều, độ ẩm cao tạo điều kiện cho vi khuẩn sinh sôi, hoạt động mạnh.

Theo đông y tiết xuân khí hậu Thấp tà nhiều, thấp khốn Tỳ làm ảnh hưởng đến công năng tiêu hóa.

Đầu năm là dịp các cơ quan, doanh nghiệp tổ chức nhiều các bữa tiệc liên hoan khai xuân, những ngày hội hè, nhà nhà quây quần bên mâm cơm Tết. Với quan niệm “ đói giỗ cha , no ba ngày Tết” nên nhà nào vào những ngày đầu năm cũng phải chuẩn bị mâm cao, cỗ đầy những món ăn thịnh soạn nhất để đãi khách. Bữa ăn ngày Tết đa phần là các món chiên xào, nhiều thịt, ít rau, thức ăn chứa nhiều dầu mỡ, hoặc nhiều đạm. Nhiều khi, để tiết kiệm thời gian nhiều gia đình thường làm các món ăn chế biên sẵn, để trong tủ lạnh và hấp đi hấp lại hoặc nấu lại nhiều lần như canh măng, canh xương khiến cho các thức ăn này dễ bị nhiễm khuẩn. Hay thói quen sử dụng rượu bia, nước ngọt có gas trong những bữa tiệc liên hoan dễ gây ra chứng rối loạn tiêu hóa, đầy hơi, chướng bụng, đi ngoài nhiều lần. Đây chính là các nguyên nhân khởi phát cũng như làm nặng thêm các bệnh đại tràng.

Lớp niêm mạc đại tràng dễ bị kích thích, đặc biệt khi ăn nhiều đồ ăn lạ, thực phẩm nhiều chất béo, khó tiêu hóa. Bên cạnh đó, khi sử dụng các loại đồ uống kích thích như rượu bia, bạn càng tạo điều kiện cho viêm đại tràng tái phát trở lại.

Bên cạnh đó, những ngày đầu năm là lúc các cơ quan, doanh nghiệp phải lo giải quyết các công việc còn tồn đọng do những ngày nghỉ Tết, phải lên kế hoạch cho năm mới. Từ đó dễ bị căng thẳng, stress gia tăng nguy cơ bị các bệnh đại tràng, đặc biệt là viêm đại tràng co thắt, bùng phát các chứng rối loạn tiêu hóa. Kèm theo đó là những tục lệ đi chùa chiền để cầu cho 1 năm mới an lành, hay tục du xuân đầu năm làm thay đổi thói quen sinh hoạt, giờ giấc thất thường cũng là một trong các nguyên nhân làm nặng thêm hay tái phát các bệnh về đại tràng.

Người bị đại tràng phải làm gì để thoát khỏi nỗi lo những ngày đầu năm

Hạn chế sử dụng rượu bia, các chất kích thích

Trong những ngày này rượu bia là điều khó tránh khỏi, khi bắt buộc sử dụng rượu bia nên dùng một lượng nhỏ, ưu tiên uống bia thay vì uống rượu, nên ăn nhẹ trước khi uống vừa tránh hại cơ thể, đồng thời bảo vệ hệ vi khuẩn có lợi cho đường tiêu hóa.

Ăn uống hợp lý

Ăn nhiều rau quả, đồ ăn nhiều chất xơ, uống đủ 2l nước một ngày, bổ sung muối khoáng và các vitamin là cách để bảo vệ đại tràng và hệ tiêu hóa khỏe mạnh. Tăng cường một số loại thực phẩm nhuận tràng như khoai lang, khoai tây... trong bữa ăn để tránh rối loạn tiêu hóa. Ngoài ra, cần hạn chế các thực phẩm chứa nhiều đường như bánh kẹo, mứt, quả ngọt.Tuy nhiên việc sử dụng các chất kích thích và ăn uống không điều độ trong dịp đầu năm và ngày Tết là việc không tránh khỏi. Ngày nay, các bác sỹ thường khuyên bệnh nhân sử dụng sản phẩm từ dược liệu thiên nhiên có tác dụng tăng cường chức năng đường tiêu hóa. Vừa không làm mất long mọi người, vừa bảo vệ sức khỏe cũng như hệ thống tiêu hóa được xem là cách tối ưu nhất.

Theo đông y, đại tràng, hệ thống tiêu hóa đều thuộc phạm vi của tạng Tỳ. Tỳ hư gây các triệu chứng đau bụng, đầy hơi, khó tiêu, rối loạn tiêu hóa,...

Điều trị bằng Đông y dùng các vị thuốc có tác dụng trừ thấp, kiện tỳ. Tức là loại bỏ các tác nhân làm ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa, đồng thời làm tăng cường chức năng, bổ thần kinh, cân bằng lại hệ vi sinh đường ruột.

Các vị thuốc đông y đầu bảng trong tác dụng kiện tỳ gồm có: Bạch truật, thương truật trừ thấp, kiện tỳ. Trần bì, mộc hương lý khí, kiện tỳ,...đặc biệt tốt trong những trường hợp hội chứng ruột kích thích. Bên cạnh đó Hoàng liên cũng là một vị thuốc người người đều biết với thành phần berberin từ thực vật lại có tác dụng tuyệt vời điều trị các bệnh nhiễm khuẩn đường tiêu hóa.

Tuy nhiên, để lựa chọn được thang thuốc tốt nhất để điều trị cũng như dự phòng các bệnh về đại tràng, người bệnh nên đến gặp các bác sỹ đông y có kinh nghiệm để được kê đơn thuốc và có hướng điều trị tốt nhất cho từng người. Không nên tự ý dung sản phẩm thuốc khi chưa có chỉ định hay tư vấn của bác sỹ.

Bài viết được bác sĩ Đông y bảo trợ thông tin

Huệ Phạm