Vàng da tăng bilirubin trực tiếp là như thế nào? điều trị ra sao?

Vàng da tăng bilirubin trực tiếp là gì?

Vàng da tăng bilirubine trực tiếp được xác định khi nồng độ bilirubine trực tiếp ≥ 1mg/l nếu bilirubine toàn phần < 5mg/l hay ≥ 20% nếu bilirubine toàn phần > 5.

Nguyên nhân dẫn đến vàng da

- Do suy gan:

Lúc này gan không dung nạp galactose, bất dung nạp tyrosine, nhiễm trùng bẩm sinh hay mắc phải (nhiễm herpes, coxsackie, ECHO virus, viêm gan siêu vi B, adenovirus, CMV, toxoplasma, giang mai)

- Nguyên nhân trong gan:

Thiếu α-1 antitrypsin, xơ nang, tắc mật trong gan có tính gia đình, hội chứng Alagille, bệnh nội tiết (suy giáp, suy tuyến yên), hội chứng Zellweger’s, Niemman Pick, viêm gan, bệnh toàn thân, nhiễm trùng tiểu, tam nhiễm sắc thể 13,18, 21

- Nguyên nhân ngoài gan:

Teo đường mật, nang đường mật, hội chứng mật đặc

Bệnh lâm sàng

Hỏi tiền sử

- Tiền căn mẹ: Các bệnh lý trước sanh, có phát ban lúc mang thai...

- Quan hệ huyết thống: Vàng da ứ mật trong gan có tính gia đình, bệnh lý chuyển hóa

- Bệnh lý nhiễm trùng, nuôi ăn tĩnh mạch kéo dài...

Khám lâm sàng

- Khám tim mạch: m thổi ở tim (ở trẻ có hội chứng Alagille, tam nhiễm sắc thể 13, 18, 21)

- Khám bụng: Phát hiện gan lách to trong bệnh chuyển hóa, nhiễm trùng bào thai

- Khám thần kinh: Phát hiện chậm phát triển

- Mờ giác mạc, đục thủy tinh thể: Gặp trong rubella bẩm sinh

- Bất thường hình thể: Hội chứng Alagille, tam nhiễm sắc thể 13 và 18

- Dương vật nhỏ kèm theo các bất thường đường giữa: Suy tuyến yên

Cận lâm sàng

Nhằm đánh giá chức năng gan và xác định nguyên nhân

Các xét nghiệm đánh giá chức năng gan mật: Nồng độ bilirubine, ALT, AST, alkaline phosphatase, GGTP, PT, PTT, albumin

Các xét nghiệm khác: Công thức máu và tiểu cầu đếm, TPTNT, chức năng tuyến giáp, cấy máu và nước tiểu, thiếu α-1 antitrypsin, các xét nghiệm tầm soát bệnh xơ nang, toan-kiềm, đường huyết, NH3 máu... và tùy các trường hợp lâm sàng

Các xét nghiệm hình ảnh học: siêu âm bụng, xạ hình gan, chụp cộng hưởng từ đường mật tụy, chụp đường mật ngược dòng qua nội soi

Biểu hiện vàng da tăng bilirubin

Vàng da do tan máu (hủy huyết)

Trong tan máu, bilirubin TP huyết tương hiếm khi tăng hơn 5 lần so với bình thường, trừ khi có kết hợp với bệnh lý của gan.

Để chẩn đoán phân biệt trong lâm sàng có thể sử dụng tỷ lệ bilirubin TT/bilirubin TP:

- Dưới 20% gặp trong tình trạng huyết tán.

- Từ 20 - 40% bệnh bên trong tế bào gan hơn là tắc nghẽn đường mật ngoài gan.

- Từ 40 - 60% xảy ra ở cả trong và ngoài tế bào gan.

- Trên 50% tắc nghẽn ở bên ngoài gan hơn là bệnh ở trong tế bào gan.

Bilirubin gián tiếp tăng rất cao trong máu, bilirubin TP tăng có khi tới 30-40 lần, thậm chí có thể tới 80 lần so với bình thường. Bilirubin niệu âm tính (có urobilinogen niệu).

Vàng da do tan máu gặp trong vàng da hủy huyết ở trẻ sơ sinh (vàng da sinh lý), sốt rét ác tính, rắn độc cắn (hổ mang) do nọc rắn có nồng độ enzym phospholipase A quá cao biến đổi lecithin thành lysolecithin là một chất làm giảm độ bền của màng, nhất là màng hồng cầu gây tan máu, gây các rối loạn chuyển hóa, nặng có thể tử vong.

Vàng da do tổn thương gan

Trong viêm gan virut cấp (viêm gan truyền nhiễm điển hình) bilirubin tăng sớm và xuất hiện ở nước tiểu trước khi có vàng da; Có urobilinogen niệu.

Có thể do gan tổn thương làm giảm chuyển hóa bilirubin thành bilirubin LH (TT) nên bilirubin TP tăng cao trong máu nhưng bilirubin TT giảm.

Trong suy gan, xơ gan nặng bilirubin LH giảm do chức năng gan giảm, làm giảm quá trình liên hợp bilirubin với acid glucuronic tạo bilirubin liên hợp ở gan.

Trong ung thư gan bilirubin TP huyết thanh tăng rất cao có thể từ 10 đến 20 lần so với bình thường (171- 342 mmol/l).

Cách điều trị vàng da tăng bilirubin trực tiếp

Nguyên tắc điều trị

- Điều trị đặc hiệu theo từng nguyên nhân

- Điều trị hỗ trợ

Điều trị đặc hiệu

Tắc mật ngoài gan: Hội chẩn ngoại khoa để phẫu thuật Kasai.

Viêm gan do nhiễm trùng huyết: Điều trị nhiễm trùng.

Galactosemie: Chế độ ăn không có galactose.

Điều trị nâng đỡ

Năng lượng cung cấp bằng 125% so với nhu cầu theo cân nặng lý tưởng (bằng truyền tĩnh mạch hay cho ăn).

Khi cung cấp năng lượng bằng đường miệng: Lipide được cho dưới dạng triglyceride chuỗi trung binh.

Lượng protein: 2-3g/kg/ngày đối với trẻ không có tăng ammoniac máu.

Vitamine: Vitamine A 5000-25000UI/kg/ngày, vitamine K 2,5-5mg/lần × 2 lần/tuần, vitamine E 15-25UI/kg/ngày.

Ursodeoxycholic acid: Được khuyến cáo với liều 10-20mg/kg/ngày dung để kích thích dòng mật và thải các acid mật độc từ gan.

Địa chỉ xét nghiệm Bilirubin máu ở đâu tốt?

Địa chỉ nào tiến hành xét nghiệm bilirubin hiệu quả và uy tín? Là điều mà người bệnh quan tâm. Dưới đây là những địa chỉ xét nghiệm gan tốt và uy tín dành cho người bệnh tham khảo.

Xét nghiệm tại nhà - HoiBenh Home

Trong môi trường sống hiện đại ngày nay, với việc phải đối mặt với tình trạng ô nhiiễm môi trường, cùng các thói quen như hút thuốc lá, uống nhiều rượu bia, sử dụng thực phẩm không an toàn khiến nhiều người lo lắng về chức năng gan của mình. Chính vì vậy, HoiBenh Home đã cung cấp một gói xét nghiệm chức năng gan, men gan giúp bạn có thể đánh giá tình trạng của gan thời điểm hiện tại.

Xét nghiệm tại nhà HoiBenh Home hiện đang là luồng gió mới trên thị trường y tế, là đối tác độc quyền của Bệnh viên Đại học Y Hà Nội và Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, là những nơi có lợi thế tuyệt đối về năng lực chuyên môn y tế cùng hệ thống các phòng lab hiện đại hàng đầu càng nước.

Gói xét nghiệm chức năng gan và men gan này giúp cho bạn có thể đánh giá được tình trạng làm việc của gan, men gan hiện tại để kịp nắm bắt tình trạng sức khỏe và lựa chọn phương pháp điều trị. (Trong gói có chỉ số xét nghiệm Bilirubin)

Lợi ích khi đến với Xét nghiệm tại nhà HoiBenh Home

• Mẫu xét nghiệm được lấy tại nhà khách hàng, không mất công chờ xếp hàng, lấy kết quả như khi làm xét nghiệm ở các bệnh viện công.
  
• 100% mẫu xét nghiệm được thực hiện bằng phòng lab hiện đại của Bệnh viện Đại học Y Hà Nội và Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương.
  
• Lấy mẫu đúng giờ, biện luận ngay sau 24h có kết quả mềm.
  
• Kết quả đảm bảo tính chính xác, có dấu đỏ của bệnh viện, đúng thông tin khách hàng.

Cách tính tổng giá xét nghiệm

• Tổng giá = Phí xử lý mẫu xét nghiệm + Giá xét nghiệm + Phí km tăng thêm
• Phí xử lý : 30.000đ
• Phí km tăng thêm : 5.000đ x (n-5) với n là số km tính từ 300 Đê La Thành nhỏ tới địa chỉ lấy mẫu

* Giá gói xét nghiệm kiểm tra chức năng gan, men gan của HoiBenh Home được cập nhật phía cuối bài viết.

* Với khách hàng muốn xử lí mẫu tại Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, liên hệ với hotline: (024) 73049779 / 0984.999.501 để được tư vấn cụ thể.

Địa chỉ: 300 Đê La Thành nhỏ, Đống Đa, Đống Đa, Hà Nội

Giờ làm việc: Thứ Hai - Thứ Sáu: 06:00 - 15:30, Thứ Bảy: 06:00 - 10:00

Xem thêm:

• Chỉ số bilirubin giúp phát hiện bệnh tình của gan
  
• Chỉ số Bilirubin bao nhiêu là bình thường?