Ung thư mắt - Bệnh hiếm gặp, khó chữa

Ung thư mắt hình thành khi có sự tăng trưởng bất thường của tế bào ở mắt. Chúng phát triển không ngừng về kích thước, mức độ thương tổn, tạo ra các khối u ác tính. Ung thư mắt nếu không can thiệp sớm sẽ ngày càng nặng hơn và xâm lấn ra các khu vực xung quanh (thường ở một bên mắt và di căn sang mắt còn lại). Do bệnh thường phát triển âm thầm nên khi có những dấu hiệu như mờ mắt, thị lực thay đổi đột ngột, bạn cần đến bệnh viện để kiểm tra.

Theo nhận định của các chuyên gia, ung thư mắt có 3 dạng bệnh thường gặp là: ung thư nhãn cầu, ung thư vùng ngoại biên và ung thư các phần phụ của mắt. Trong đó, ung thư nhãn cầu tại lớp trung lưu (uvea) là chiếm đa số và rất nguy hiểm, còn 2 loại còn lại thường bắt nguồn từ những thành mạch của mắt. Tất cả chúng đều có khả năng gây nguy cơ mù lòa cho người bệnh.

Do bất thường nhiễm sắc thể (NST): trong đó, ung thư võng mạc chịu ảnh hưởng chính của NST số 13. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng, NST số 13 có vai trò kiểm soát sự phân chia tế bào võng mạc. Khi tình trạng bất thường diễn ra, quá trình phân chia không được kiểm soát dẫn đến ung thư.

• Yếu tố chủng tộc: những người thuộc nhóm da trắng sẽ có xu hướng mắc bệnh ung thư mắt cao hơn những người đến từ Châu Á, Châu Phi.
• Màu sắc của mắt: các cuộc khảo sát cho thấy những người có đôi mắt nâu sẽ ít nguy cơ bị ung thư mắt hơn những người có đôi mắt gam màu sáng.
• Giới tính và độ tuổi cũng là một trong những tác nhân gia tăng tỷ lệ mắc ung thư mắt. Do đó, ung thư mắt thường xảy ra ở những đối tượng cao tuổi hoặc nam giới.
• Các tia tử ngoại từ ánh nắng mặt trời: những người thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trực tiếp, không qua lớp bảo vệ sẽ dễ mắc ung thư mắt hơn những người có sử dụng kính râm, dù, mũ rộng vành khi ra ngoài trời nắng.
• Môi trường làm việc độc hại: bệnh nghề nghiệp có thể dẫn đến ung thư mắt bởi tần suất tiếp xúc nhiều với hóa chất độc hại và ánh nắng mặt trời. Công nhân hàn điện, thợ hàn, ngư dân, người làm nông nghiệp, ... thường hay bị ung thư mắt hơn những người làm nghề khác.
• Ung thư mắt có thể di truyền: khi bố mẹ bị ung thư mắt, con sinh ra cũng có nguy cơ mắc bệnh. Tỷ lệ này chiếm đến 45% nên cần chủ động phòng ngừa và tầm soát. Hoặc nếu bố mẹ sinh con bị ung thư mắt thì những đứa con sau cũng có thể mắc bệnh.
• Hệ miễn dịch bị suy yếu khiến cơ thể không có sức đề kháng chống lại sự tấn công của mầm bệnh. Những người chuyển sang giai đoạn AIDS thường dễ bị ung thư mắt và một số căn bệnh nguy hiểm khác vì hệ miễn dịch của họ không còn hoạt động tốt.

Ung thư mắt dễ bị nhầm lẫn với đau mắt hột, viêm kết mạc hoặc dị ứng thời tiết, ... Do đó, người bệnh cần đặc biệt quan tâm đến các triệu chứng của ung thư mắt để có biện pháp xử lý kịp thời:

Giảm thị lực

Tình trạng giảm thị lực sẽ bắt đầu xuất hiện khi các tế bào ung thư mắt mới hình thành, vì vậy nếu để ý người bệnh hoàn toàn có thể phát hiện sớm. Khả năng nhìn của mắt lúc này mờ và nhòe, tầm nhìn bị hạn chế nếu muốn nhìn ở xa. Một số người dễ lầm tưởng bản thân bị cận thị, viễn thị hay loạn thị mà không đến bệnh viện để được kiểm tra cẩn thận. Điều này khiến cho đa số người mắc ung thư mắt đều bị những biến chứng nặng nề.

Đồng tử của mắt có dấu hiệu lạ khi chiếu đèn flash

Khi dùng đèn flash chiếu vào đồng tử của mắt (khi khám bệnh hoặc chụp hình), màu đỏ là bình thường còn nếu xuất hiện màu vàng, màu trắng, ... thì đây là biểu hiện khác lạ, cần đến ngay bệnh viện chuyên khoa Mắt để kiểm tra.

Hai mắt bị nhìn nghiêng và không cân đối

Khối u phát triển về kích thước, tác động lên cấu trúc của mắt khiến cho mắt người bệnh lồi to ra, mí mắt sụp xuống như bị đau mắt hột nhưng càng ngày càng phát triển to lên, khó nhìn rõ mọi vật. Đặc biệt người bệnh có xu hướng nhìn lệch sang một phía so với trước đây.

Mắt bị tổn thương

Khi bị các tế bào ung thư tấn công, mắt của người bệnh hay bị viêm nhiễm, đỏ mắt hoặc sưng phù bất thường, không rõ nguyên nhân. Mắt luôn trong tình trạng khó chịu do luôn cảm thấy bị đau, cộm và căng mắt, tức mắt. Đau mắt kèm chảy nước mắt, con ngươi chuyển động khó khăn.

Đau trong mắt hoặc các cơ quan lân cận mắt

Ung thư mắt phát hiện ở giai đoạn muộn khiến cho đôi mắt của người bệnh bị tàn phá, khối u lớn và ảnh hưởng trực tiếp lên mắt, các phần phụ hoặc đã di căn sang các khu vực xung quanh mắt. Lúc này, việc chữa trị và bảo tồn khả năng nhìn của mắt rất khó khăn.

Khối u chèn ép đẩy mắt lồi ra ngoài

Sự phát triển không ngừng của khối u ở mắt khiến cho mắt của người bệnh càng về sau càng bị đẩy ra ngoài. Các tế bào ác tính ăn sâu vào trong giác mạc nên vấn đề chữa trị rất khó, thường là bệnh nhân sẽ phải nạo con mắt bị tổn thương, ít nhiều gây ra biến chứng mù lòa.

Hiện nay, ung thư mắt được điều trị chủ yếu bằng các phương pháp sau đây:

Phương pháp xạ trị

Ung thư mắt có thể trị liệu bằng cách sử dụng các tia X, tia gamma, tia proton, ... có hạt hoặc sóng năng lượng cao để tiêu diệt tế bào ung thư. Các tia này khi chiếu vào người bệnh sẽ tiêu diệt, khống chế sự phát triển của khối u. Có thể xạ trị trước và sau phẫu thuật can thiệp. Một số tác dụng phụ mà người xạ trị ung thư mắt sẽ phải gặp đó là khô mắt, giác mạc tổn thương, đục thủy tinh thể, thậm chí thần kinh và các cơ quan lân cận cũng bị tác động.

Phương pháp hóa trị

Điều trị ung thư mắt bằng hóa trị là đưa một hoặc nhiều liều thuốc kháng ung thư vào cơ thể để phá hủy các tế bào ung thư. Nếu bệnh được điều trị ở giai đoạn sớm thì khả năng chữa khỏi cao, hoặc hóa trị sẽ giảm thiểu triệu chứng, kiềm chế bệnh không phát triển thêm. Người vừa hóa trị sẽ có cảm giác ói, buồn ói, mệt mỏi, chán ăn, rụng tóc, khô miệng, ...

Phương pháp phẫu thuật can thiệp

Dựa vào mức độ tiến triển của bệnh, thể trạng và nguy cơ biến chứng có thể xảy ra, bác sĩ tiến hành can thiệp phẫu thuật cắt bỏ. Tùy thuộc vào tổn thương mắt, vị trí khối u mà bệnh nhân sẽ phải phẫu thuật loại bỏ một phần hoặc toàn bộ mắt bị ung thư. Khi ung thư mắt ở hiện trạng nặng, xâm lấn đến cầu mắt và hốc mắt thì cần cắt bỏ viền mí mắt, cơ, mô liên kết và toàn bộ bên trong hốc mắt.

Ngoài ra, người mắc ung thư mắt có thể nhờ đến một số phương pháp điều trị hỗ trợ khác như thuốc Đông y. Chúng có công dụng hồi phục sức khỏe, tăng hệ miễn dịch, điều hòa khí huyết, cải thiện chất lượng sống cho bệnh nhân. Tuy nhiên, không nên tự ý mua thuốc về dùng mà cần có chỉ dẫn của bác sĩ.

Ung thư mắt trên thế giới có thể chữa khỏi với tỷ lệ 80 – 98% (đảm bảo thị lực và tính thẩm mỹ). Thế nhưng tại Việt Nam, đa số trường hợp mắc ung thư đều ở giai đoạn muộn, phải múc mắt dẫn đến mù lòa. Chính vì vậy, chủ động phòng tránh căn bệnh nguy hiểm này là điều cần thiết.

• Khám thị lực định kỳ: nên thăm khám tại bệnh viện uy tín từ 3 – 6 tháng / lần để phát hiện bệnh sớm, hạn chế tối đa những biến chứng của bệnh.
• Hạn chế tiếp xúc với tia UV: khi đi ra ngoài nắng cần bảo vệ mắt khỏi ánh nắng mặt trời. Luôn mang theo kính râm, nón rộng vành hoặc dù để che nắng.
• Sử dụng đồ bảo hộ khi làm việc trong môi trường độc hại: cần tuân thủ những quy định về đồ bảo hộ lao động để bảo vệ đôi mắt khỏi yếu tố làm tăng tỷ lệ bị bệnh. Những người làm việc ngoài ngư trường hoặc làm nương rẫy cần chú ý che chắn mắt bằng vật dụng chuyên nghiệp vừa ngăn ngừa bệnh tật, vừa đảm bảo năng suất hoạt động.
• Tăng cường sức khỏe và sức đề kháng: rèn luyện thể thao, duy trì lối sống lạnh mạnh, thời gian nghỉ ngơi hợp lý là “chìa khóa vàng” phòng tránh bệnh, nâng cao sức đề kháng, hệ miễn dịch.

Xem thêm:

• Dấu hiệu ung thư mắt ở trẻ em
• Những nguyên nhân gây ung thư mắt mà bạn không thể không biết