Tìm hiểu về bệnh xơ gan xuất huyết tiêu hoá

Bệnh xơ gan xuất huyết tiêu hóa là biến chứng nguy hiểm với sức khỏe của người bệnh, nếu không được xử trí đúng cách có thể dẫn tới tử vong. Do vậy, bệnh nhân cũng như người nhà cần có những kiến thức cơ bản để chăm sóc và nhận biết căn bệnh này để tránh xảy ra những điều đáng tiếc với bệnh nhân.

Xơ gan là tình trạng các mô tế bào gan bị tổn thương liên tục trong thời gian dài, từ đó chúng tự sửa chữa bằng việc thay thế mô sẹo trên bề mặt gan. Khi các mô sẹo xuất hiện ngày càng nhiều sẽ ngăn chặn dòng máu lưu thông qua gan, làm suy giảm chức năng gan nghiêm trọng.

Bệnh xơ gan tiến triển qua nhiều giai đoạn và chia thành các mức độ gồm: F1, F2, F3, F4. Trong đó, F1 là mức độ nhẹ, F2 là trung bình, F3 và F4 là cấp độ nặng. Nếu phát hiện bệnh ở giai đoạn F1, F2 thì có thể điều trị dứt điểm. Nhưng khi xơ gan chuyển sang giai đoạn F3 và F4 thì sẽ rất khó điều trị khỏi hoàn toàn, lúc này việc điều trị chỉ giúp kiểm soát triệu chứng, hạn chế bệnh tiến triển, kéo dài tuổi thọ cho người bệnh.

Ngoài việc bản thân xơ gan là một căn bệnh nguy hiểm thì những biến chứng của nó cũng ảnh hưởng rất nhiều đến sức khoẻ của người bệnh. Đặc biệt là biến chứng xơ gan xuất huyết tiêu hoá.

Xuất huyết tiêu hóa là tình trạng máu trong ống tiêu hóa chảy từ thực quản tới hậu môn, bệnh thường thể hiện bằng 2 hình thức chủ yếu là ói ra máu và đi cầu ra máu. Xơ gan có thể dẫn đến suy giảm chức năng gan và tăng áp lực tĩnh mạch cửa. Khi áp lực tĩnh mạch cửa tăng cao sẽ làm căng giãn các tĩnh mạch ở vùng thực quản và tâm phình vị, đến một mức độ nào đó nó sẽ làm vỡ các tĩnh mạch này gây nên biến chứng xơ gan xuất huyết tiêu hóa.

Dấu hiệu báo trước:

Đau dữ dội vùng thượng vị, cơn đau xuất hiện đột ngột.

Sau khi uống corticoid hoặc aspirin cơ thể cảm giác nóng rát, cồn cào, mệt lả...

Khi thời tiết thay đổi tự nhiên cảm thấy hoa mắt, chóng mặt, mệt mỏi, lợm giọng, buồn nôn và nôn.

Triệu chứng lâm sàng:

Nôn ra máu: Đây là triệu chứng thường gặp của ở người bệnh bị xuất huyết tiêu hóa. Tùy theo vị trí và mức độ chảy máu mà tính chất nôn khác nhau, số lượng có thể từ vài chục mililit đến hàng lit. Máu có màu đỏ tươi hoặc màu hồng do lẫn dịch tiêu hoá hoặc cũng có thể có màu nâu sẫm. Máu nôn ra có thể là máu tươi, có thể thành cục (bằng hạt ngô, hạt lạc), có thể chỉ là các gợn đen như hạt tấm lẫn với thức ăn hoặc dịch nhầy...

Đi ngoài ra máu hoặc phân đen: Khi quan sát sẽ thấy đại tiện ra máu và phân có màu đen do lẫn máu. Đại tiện ra máu do tĩnh mạch trong ống tiêu hóa bị áp lực quá mức gây giãn, vỡ và chảy máu.

Mất máu: Triệu chứng thường gặp là hoa mắt, chóng mặt, người yếu ớt, xanh xao. Nhiều trường hợp xuất huyết tiêu hóa bị mất máu quá nhiều sẽ dẫn tới ngất xỉu, tụt huyết áp, khó thở,... rất nguy hiểm.

Sốc: Khi mất trên 20% thể tích máu cơ thể người bệnh sẽ tím tái, da lạnh, huyết áp giảm xuống dưới 100mmHg.

Các phương pháp điều trị nội soi cầm máu không có tác dụng làm hạ áp lực tĩnh mạch cửa nên chỉ một thời gian sau các tĩnh mạch thực quản dạ dày lại căng giãn và vỡ lại gây chảy máu. Để giải quyết tình trạng này cần dùng kĩ thuật nối thông trong nhu mô gan giữa tĩnh mạch cửa và tĩnh mạch gan, làm phần lớn dòng máu tĩnh mạch cửa có lối thoát thẳng về tim, không phải đi qua nhu mô gan xơ, nên áp lực hạ xuống nhanh, giúp các tĩnh mạch ở thực quản dạ dày hết căng giãn và giảm nguy cơ vỡ lại.

Những biểu hiện của bệnh xơ gan xuất huyết tiêu hoá thường dễ nhầm lẫn với các bệnh về đường tiêu hóa như ung thư dạ dày, xuất huyết dạ dày... Tuy nhiên đây cũng là dấu hiệu của xơ gan giai đoạn mất bù, khi đó khả năng đào thải của gan bị suy yếu gây nên. Xơ gan xuất huyết tiêu hoá là biến chứng khá nguy hiểm, khi xảy ra tình trạng xuất huyết người bệnh chỉ có cơ hội sống nếu được cấp cứu kịp thời.

Cấp cứu tình trạng xơ gan xuất huyết tiêu hoá rất phức tạp, yêu cầu có đội ngũ bác sĩ chuyên môn can và giàu kinh nghiệm. Phương pháp điều trị xuất huyết tiêu hóa do xơ gan bao gồm:

• Cầm máu, kiểm soát tình trạng đông máu và tiểu cầu.
• Điều trị hồi sức, chống shock.
• Truyền dịch, truyền máu.
• Dùng thuốc làm giảm áp lực tĩnh mạch cửa.
• Phẫu thuật.

Có thể phát hiện sớm và phòng ngừa xơ gan xuất huyết tiêu hoá hiệu quả. Người bệnh nên kiểm tra sức khỏe thường xuyên cùng nội soi thực quản để đánh giá độ giãn tĩnh mạch thực quản từ đó tầm soát biến chứng xơ gan xuất huyết tiêu hóa. Tùy thuộc vào kết quả nội soi mà bác sĩ sẽ gửi lời khuyên trong phòng tránh xuất huyết tiêu hóa cho người bệnh.

Dưới đây là một số biện pháp giúp phòng ngừa xuất huyết tiêu hóa do xơ gan hiệu quả:

• Không giãn tĩnh mạch thực quản: nội soi kiểm tra 2 năm một lần với xơ gan còn bù và mỗi năm 1 lần với xơ gan mất bù.
• Giãn tĩnh mạch thực quản độ I (độ giãn nhỏ): nội soi kiểm tra mỗi năm 1 lần.
• Giãn tĩnh mạch thực quản độ II và III (độ giãn trung bình và lớn): Ở giai đoạn này người bệnh dễ bị xuất huyết tiêu hóa cần thực hiện nội soi thắt các búi tĩnh mạch để triệt tiêu các tĩnh mạch đã giãn, phòng ngừa xơ gan xuất huyết tiêu hóa. Sau đó có thể sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ và thực hiện nội soi kiểm tra 6 tháng 1 lần để tránh tái phát.

Bên cạnh đó, người bệnh cần kết hợp chế độ ăn uống và nghỉ ngơi hợp lý. Vận động điều độ tại nhà để có hiệu quả tốt nhất trong quá trình điều trị xơ gan cũng như phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm do xơ gan gây nên.

Bệnh xơ gan xuất huyết tiêu hoá là một căn bệnh nguy hiểm đến sức khỏe, thậm chí là tính mạng của người bệnh. Do vậy, một lối sống lành mạnh, chế độ dinh dưỡng hợp lý, tập luyện thể thao thường xuyên có thể giúp bạn phòng ngừa căn bệnh này ngay từ ban đầu. Bên cạnh đó, bạn cũng cần có thói quen khám sức khỏe tổng quát định kỳ để có thể kịp thời phát hiện ra những vấn đề sức khỏe bất thường. Từ đó việc chữa trị sẽ được kịp thời và hiệu quả hơn.

Xem thêm:

• Tìm hiểu nguyên nhân thiếu máu ở bệnh nhân xơ gan
• Nguyên nhân gây ra bệnh xơ gan cổ trướng ở trẻ em
• Hút thuốc lá có bị gan nhiễm mỡ không?