Tiêm viêm não Nhật Bản mũi 2 cách mũi 1 tối đa bao lâu để mũi tiêm phát huy tác dụng?

Nguy cơ viêm não Nhật Bản có thể gia tăng trở lại nếu trẻ không được tiêm phòng đầy đủ, nhất là các mũi tiêm nhắc lại theo lịch tiêm chủng. Trong đó, rất nhiều mẹ băn khoăn về việc tiêm viêm não Nhật Bản mũi 2 cách mũi 1 tối đa bao lâu. Bài viết dưới đây sẽ chia sẻ cùng các mẹ các thông tin xoay quanh vấn đề này.

Viêm não Nhật Bản (còn gọi là viêm não mùa hè, viêm não B) là căn bệnh nhiễm virus cấp tính ở khu vực thần kinh trung ương. Viêm não Nhật Bản có thể gây thành dịch và có tính chất theo mùa.

Đa số trẻ bị mắc bệnh là do muỗi mang virus đốt, đặc biệt nhóm có nguy cơ cao nhất là trẻ từ 2 – 6 tuổi. Mức độ nguy hiểm của viêm não Nhật Bản cao bởi tỷ lệ tử vong chiếm từ 10 – 25% và có nhiều khả năng để lại di chứng nặng nề.

Vaccine viêm não Nhật Bản là loại vaccine được tiêm vào cơ thể để sản sinh ra kháng thể nhằm chống lại virus gây bệnh. Hiệu quả phòng bệnh khi tiêm vaccine viêm não Nhật Bản lên đến hơn 90%.

Cho đến nay, viêm não Nhật Bản vẫn chưa có thuốc đặc trị, vì thế tiêm phòng là biện pháp chủ động trong việc phòng chống bệnh.

• Ở trẻ nhỏ, các triệu chứng của bệnh không điển hình, dễ bị nhầm lẫn với một số bệnh lý thông thường khác. Điều này là nguyên nhân khiến cho việc chẩn đoán bệnh trễ, công tác điều trị khó khăn, di chứng để lại cao.
• Bệnh viêm não Nhật Bản thường bùng phát thành dịch do khó kiểm soát tác nhân truyền bệnh.
• Mức độ nguy hiểm gây một số biến chứng sớm như: bội nhiễm phổi dẫn đến viêm phổi, viêm phế quản, rối loạn dinh dưỡng và nằm lâu gây loét và viêm tắc tĩnh mạch, viêm bể thận, bàng quang do phải thông tiểu hoặc cần đặt sonde dẫn lưu.
• Khi bệnh nặng hơn, trẻ có thể bị bại, liệt nửa người, giảm trí nhớ nghiêm trọng, rối loạn tâm thần, rối loạn vận động, rối loạn giao cảm, nghe kém, điếc, ...
• Trường hợp xấu nhất là trẻ rơi vào hôn mê sâu, co giật, rối loạn hô hấp và tim mạch trầm trọng, suy kiệt và sau đó trẻ có thể tử vong.

Tính đến thời điểm hiện tại thì có 3 loại vaccine đang được sử dụng trên thế giới, cụ thể là:

• Vaccine sống giảm độc lực được bào chế từ chủng virus kháng nguyên SA14-14-2 trên tế bào thận chuột đất vàng. Đây là loại vaccine được sử dụng tại Trung Quốc, Hàn Quốc, Ấn Độ, ...
• Vaccine bất hoạt sản xuất trên tế bào Vero: đây là loại vaccine thế hệ mới, an toàn, đáp ứng miễn dịch cao.
• Vaccine bất hoạt tinh khiết sản xuất từ não chuột: chủng sản xuất là chủng Beijing 1 hoặc Nakayama. Đây là loại vaccine bất hoạt và tinh khiết được dùng nhiều trên thế giới.

Tại Việt Nam, thông qua chuyển giao và tiếp nhận công nghệ sản xuất vaccine viêm não Nhật Bản từ Viện Biken, Nhật Bản, Công ty TNHH MTV Vắcxin và Sinh phẩm số 1 đã sản xuất thành công vaccine mang tên JEVAX. Đây là loại vaccine viêm não Nhật Bản được bào chế theo nhóm bất hoạt tinh khiết từ não chuột.

Hiện nay, vaccine viêm não Nhật Bản đã được đưa vào Chương trình Tiêm chủng mở rộng Quốc gia và hoàn toàn miễn phí. Phụ huynh chỉ cần đưa trẻ trong độ tuổi tiêm ngừa đến tại cơ sở y tế gần nhất để được hướng dẫn cụ thể.

Ngoài ra, cha mẹ còn có thêm một lựa chọn khác là tiêm dịch vụ và chi phí tiêm sẽ phải do cha mẹ tự thanh toán hoàn toàn. Mức giá của mỗi liều vaccine sẽ ít nhiều có sự biến động theo thời gian có vào đợt cao điểm hay không, nơi cung cấp dịch vụ, nhà cung cấp vaccine nhập khẩu, ...

Nhìn chung mức giá vaccine viêm não Nhật Bản khi tiêm dịch vụ sẽ dao động trên dưới 100.000 đồng/liều. Cha mẹ nếu có ý định tiêm dịch vụ cần tìm địa chỉ tiêm phòng uy tín, giá cả niêm yết công khai và nên đặt lịch tiêm từ trước để tránh tình trạng khan hiếm, hết thuốc làm gián đoạn lịch tiêm của bé.

Độ tuổi tiêm vaccine, thời gian tiêm viêm não Nhật Bản có thể khác nhau do từng loại vaccine quy định.

Theo khuyến cáo từ các chuyên gia và lịch tiêm của Chương trình Tiêm chủng mở rộng thì thời điểm tiêm chủng phòng bệnh viêm não Nhật Bản cho trẻ tốt nhất là đối với trẻ từ 12 tháng trở lên. Trẻ cần được tiêm sớm khi tròn 1 tuổi để hiệu quả phòng bệnh cao. Do vậy, trẻ trên 1 tuổi chưa được tiêm chủng đúng lịch thì cần được chích ngừa càng sớm càng tốt, tiêm đủ 3 liều vaccine theo lịch tiêm chủng do Bộ Y tế khuyến cáo.

Lịch tiêm vaccine viêm não Nhật Bản như sau:

• Mũi 1: tiêm khi trẻ 12 tháng tuổi
• Mũi 2: tiêm sau mũi 1 từ 1 – 2 tuần
• Mũi 3: cách mũi 2 tối thiểu 1 năm
• Mũi nhắc lại: sau mỗi 3 – 4 năm cần tiêm mũi nhắc lại để tăng cường kháng thể, đến khi trẻ được 15 tuổi

Ngoài ra, nếu trẻ trên 5 tuổi chưa được tiêm chủng thì nên tiêm càng sớm càng tốt và áp dụng theo lịch tiêm tương tự như trên.

Mỗi mũi tiêm chích ngừa viêm não Nhật Bản đều tạo ra một lượng kháng thể nhất định nhằm ngăn chặn sự tấn công của virus gây bệnh. Tác dụng của mũi tiêm đầu tiên là hình thành nên lượng kháng thể cần thiết và nếu không tiếp tục tiêm mũi 2 và mũi 3 thì chỉ trong 2 – 4 tuần kháng thể sẽ bị mất đi theo thời gian, không còn hiệu lực phòng bệnh nữa.

Do đó, tiêm viêm não Nhật Bản mũi 2 cách mũi 1 tối đa bao lâu là thắc mắc của rất nhiều bậc phụ huynh. Nguyên nhân thường là do cha mẹ quên lịch tiêm của trẻ, thời gian tiêm 2 mũi cách nhau quá gần hoặc quá xa.

Theo lịch tiêm ở trên, mũi 2 cách mũi 1 đúng theo tiêu chuẩn là từ 1 – 2 tuần là thời gian tốt nhất để mũi tiêm phát huy tác dụng. Tuyệt đối không nên để khoảng cách thời gian mũi 1 và mũi 2 quá lâu vì sẽ làm giảm hoặc mất đi tác dụng phòng ngừa, phải tiêm chủng lại và còn có thể gây hại cho trẻ.

Nếu quá hạn tiêm và sau khoảng thời gian tối đa từ 2 - 4 tuần mẹ mới cho trẻ đi tiêm mũi 2 viêm não Nhật Bản thì cần trao đổi trước với bác sĩ chuyên khoa, nhờ tư vấn (nên tiêm tiếp mũi 2 hay tiêm lại mũi 1) để kịp thời có biện pháp xây dựng lại lượng kháng thể cần thiết trong cơ thể của trẻ.

• Tuyệt đối không được tự ý quyết định liều tiêm và mũi tiêm cho trẻ khi chưa có sự chỉ định, khuyến cáo từ bác sĩ chuyên khoa.
• Cần chủ động thông báo với bác sĩ thời gian tiêm của mỗi mũi, tình trạng sức khỏe của bé, có tiền sử dị ứng hoặc phản ứng mạnh đối với loại vaccine này trong lần tiêm trước hay không, ...
• Mang đầy đủ sổ hoặc phiếu tiêm chủng của trẻ để bác sĩ thuận tiện theo dõi. Nếu tiêm dịch vụ cần lựa chọn cơ sở uy tín, chất lượng, đáng tin cậy. Để tránh quên mũi tiêm tiếp theo có thể đăng ký dịch vụ nhắc lịch tiêm khi gần đến ngày hẹn.
• Sau khi tiêm chủng, trẻ cần được theo dõi tại chỗ 30 phút và 24 giờ tại nhà để đảm bảo trẻ an toàn và không gặp phải tác dụng phụ nguy hiểm.
• Một vài phản ứng nhẹ có thể gặp phải như sốt nhẹ, đau và sưng tại chỗ tiêm, ... Mẹ cần quan sát các triệu chứng này và thông thường chúng sẽ tự khỏi sau 1 đến 2 ngày. Nếu thấy bất thường và phản ứng nặng như tím tái, khó thở, li bì, ... cần đưa ngay trẻ đến bệnh viện để kịp thời xử lý.

Xem thêm:

• Thời điểm nào nên tiêm vắc xin viêm não Nhật Bản?
• Bé đang bị ho, sổ mũi có được tiêm ngừa viêm não Nhật Bản mũi 2 không?