Tiêm vắc xin cho trẻ bố mẹ cần lưu tâm những gì?

Khi tiêm vắc xin cho trẻ bố mẹ cần lưu tâm những gì? Vicare sẽ thông tin cụ thể ở bài viết dưới đây.

Tiêm vắc xin cho trẻ em là một biện pháp bảo vệ sức khỏe tốt nhất cho bé. Bảo vệ trẻ tránh khỏi rất nhiều loại bệnh tật, trong đó có nhiều loại bệnh có thể gây ra tổn thương nặng thậm chí gây tử vong cho trẻ.

Theo ghi nhận của Tổ chức Y tế thế giới, sự ra đời của các loại vắc xin đã góp phần cứu sống khoảng 3 triệu người mỗi năm. Loại trừ được nhiều loại bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như bệnh đậu mùa, bệnh bại liệt, bệnh uốn ván sơ sinh,... làm giảm tỷ lệ mắc các bệnh như sởi, ho gà, bạch hầu, bệnh viêm não nhật bản,...

Việc loại trừ hoàn toàn nhiều bệnh, và giảm tỷ lệ mắc bệnh cũng đồng nghĩa với việc tiết kiệm chi phí cho việc điều trị bệnh.

1. Những điều bố mẹ cần lưu tâm trước khi cho trẻ tiêm vắc xin

• Trước khi cho trẻ đi tiêm phòng, bố mẹ không nên cho trẻ ăn hoặc bú no quá, và cũng không để trẻ đói. Cả hai tình trạng trên đều không tốt cho việc tiêm chủng.
• Bố mẹ cần vệ sinh sạch sẽ cho trẻ trước khi tiêm chủng để hạn chế nguy cơ nhiễm trùng tại vị trí tiêm.
• Cho trẻ mặc quần áo đơn giản, dễ bộc lộ vị trí tiêm, tạo thuận lợi cho bác sĩ trong quá trình tiêm chủng.
• Bố mẹ cần chuẩn bị và mang theo đầy đủ hồ sơ, giấy tờ liên quan đến trẻ, đặc biệt là sổ theo dõi tiêm vắc xin trước đó.
• Trước khi tiêm vắc xin cho trẻ, bố mẹ cần trao đổi với bác sĩ về:
• Tình trạng sức khỏe của bé hiện tại: trẻ có bị suy dinh dưỡng hay không, trẻ có mắc bệnh cấp tính như sốt, viêm phế quản, viêm phổi,... hay không.
• Tiền sử bệnh tật trước đây của trẻ: trẻ từng mắc bệnh gì, trẻ có dị ứng với loại thuốc, hóa chất hay thức ăn nào đó không.
• Nếu những lần tiêm vắc xin trước trẻ có các biểu hiện như sốt, dị ứng,... bố mẹ cần báo cho bác sĩ biết trước, để có phương án dự phòng xử lý kịp thời nếu xảy ra các tình huống khẩn cấp.

2. Những điều bố mẹ cần lưu tâm sau khi tiêm vắc xin cho trẻ

• Sau khi trẻ tiêm vắc xin xong, bố mẹ nên cho con ở lại theo dõi trong vòng 15 - 30 phút, đề phòng trường hợp trẻ bị sốc phản vệ thì có thể xử lý kịp thời.
• Sau khi tiêm 30 phút, trẻ không có biểu hiện bất thường gì, bố mẹ có thể cho trẻ về và theo dõi tiếp tại nhà. Đặc biệt là trong lần đầu trẻ tiêm phòng lúc 2 tháng tuổi, và tiêm vắc xin 5 trong 1. Những lưu ý với trẻ sau tiêm:
• Trẻ có bị sốt không?
• Trẻ có biểu hiện gì bất thường ngoài da không?
• Trẻ có quấy khóc, bỏ bú không?
• Trẻ đi ngoài có bình thường không?
• Với những trẻ có cơ địa nhạy cảm, tại vị trí tiêm có thể bị sưng đỏ hoặc nổi cục cứng. Đây là phản ứng bình thường, mẹ không cần lo lắng quá, tình trạng này sẽ hết sau 6 - 8 tiếng. Bố mẹ có thể chườm mát tại chỗ để giảm đau, không được chườm nóng, cho trẻ bú nhiều hơn, uống nhiều nước hơn và mặc đồ thoáng mát.
• Sau khi tiêm 24 giờ, bố mẹ có thể chườm nóng nếu vẫn còn sưng tấy, để giúp da dễ dàng trao đổi với môi trường bên ngoài, vết sưng tấy nhanh biến mất và phục hồi nhanh chóng.
• Lưu ý: hiện nay có một số bà mẹ truyền tai nhau kinh nghiệm xát chanh hay đắp lát khoai tây mỏng lên chỗ tiêm để giảm đau, giảm sưng tấy. Các chuyên gia y tế không khuyến khích việc làm này, bởi có thể làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn vết tiêm.
• Trong trường hợp trẻ bị sốt nhẹ từ 37 - 38 độ C, bố mẹ có thể sử dụng các phương pháp làm mát, hạ nhiệt. Nếu trẻ sốt trên 38 độ, bố mẹ sử dụng thuốc hạ sốt với liều lượng thích hợp. Bố mẹ có thể nhờ sự tư vấn của các bác sỹ.

3. Trường hợp nào không nên tiêm vắc xin cho trẻ?

Mỗi một loại vắc xin sẽ có chống chỉ định tiêm với từng nhóm trẻ khác nhau. Ví dụ như vắc xin phòng bệnh lao thông thường sẽ được tiêm ngay sau sinh, nhưng với các trẻ sinh non, có cân nặng < 2,5 kg sẽ phải lùi thời điểm tiêm. Có thể tiêm trong tháng đầu cho đến khi trẻ được 2 tháng tuổi.

Bởi vậy, trước khi tiêm vắc xin cho trẻ, bố mẹ cần tìm hiểu kỹ xem trẻ có nằm trong nhóm đối tượng được tiêm phòng hay không. Và trao đổi với bác sĩ về tình hình sức khỏe hiện tại của trẻ, để bác sĩ sẽ quyết định xem có tiêm cho trẻ hay không.

Ngoài ra, bố mẹ không nên cho trẻ đi tiêm vắc xin trong các trường hợp sau:

• Khi trẻ đang mắc các bệnh cấp tính, có các biểu hiện như: sốt cao, trẻ mệt mỏi, trẻ bị sổ mũi, ho, tiêu chảy,...
• Trẻ đang mắc các bệnh liên quan đến miễn dịch, dị ứng,...

Với các trường hợp này, bố mẹ nên đợi đến khi trẻ khỏi bệnh, sức khỏe ổn định hãy cho trẻ đi tiêm vắc xin.

4. Số lượng vắc xin tiêm cho trẻ trong mỗi lần như thế nào?

Với những loại vắc xin nằm trong lịch tiêm chủng quốc gia, bố mẹ sẽ không cần phải lo lắng, bận tâm về số lượng nữa.

Bố mẹ sẽ phải chú ý đến số lượng vắc xin tiêm cho trẻ trong một lần khi tiêm dịch vụ, và khi muốn tiêm thêm những loại vắc xin khác nằm ngoài chương trình tiêm chủng quốc gia. Những điều bố mẹ cần lưu tâm đó là:

• Không nên tiêm 02 loại vắc xin sống gần nhau, nên tiêm cách nhau ít nhất 4 tuần. Các loại vắc xin sống gồm các loại vắc xin phòng bệnh lao, thủy đậu, sởi,...
• Ngoài trường hợp trên, bố mẹ có thể tiêm nhiều loại vắc xin khác nhau trong một lần tiêm, tuy nhiên cần có sự tư vấn của các bác sỹ chuyên khoa.
• Việc tiêm nhiều loại vắc xin trong một lần có thể làm cho trẻ bị dị ứng, phản ứng. Khi đó việc theo dõi sẽ khó khăn hơn do không thể biết chính xác loại vắc xin nào gây ra phản ứng.

Chính vì vậy, bố mẹ chỉ nên tiêm một loại vắc xin trong một lần tiêm chủng là tốt nhất.

Trong một số trường hợp đặc biệt, trẻ có thể được tiêm từ 02 loại vắc xin trở lên:

• Trường hợp trẻ ở xa.
• Trường hợp trẻ ghép tạng.

5. Một số phản ứng xuất hiện sau khi tiêm vắc xin cho trẻ bố mẹ cần lưu ý

• Phản ứng sốt: sốt là một phản ứng thường gặp sau khi trẻ tiêm chủng, trẻ thường sốt nhẹ từ 37 - 38 độ C. Đây là biểu hiện cho thấy cơ thể trẻ đang phản ứng với vắc xin. Hiện tượng này thường tự khỏi sau 1- 2 ngày.

Trong một số trường hợp trẻ sốt cao trên 39 độ C, bố mẹ cần phải đưa trẻ đến các trung tâm y tế gần nhất, để các bác sỹ kiểm tra và có hướng xử lý kịp thời.

• Vết tiêm sưng đỏ và đau: tình trạng này có thể kéo dài trong vài ngày, song đây là phản ứng bình thường, sẽ tự khỏi, không cần quá lo lắng. Bố mẹ có thể chườm mát tại vị trí tiêm để giảm đau cho bé.
• Phản ứng dị ứng: trẻ có thể bị dị ứng với một thành phần nào đó trong vắc xin, có các biểu hiện như nổi ban đỏ, mẩn ngứa hay nổi mề đay toàn thân,... Các hiện tượng dị ứng này thường tự khỏi sau vài ngày. Nếu trẻ có biểu hiện khó chịu nhiều, bố mẹ nên cho trẻ đi khám, bác sĩ có thể cho trẻ sử dụng một số thuốc chống dị ứng nếu cần thiết.
• Một số phản ứng hiếm gặp nhưng lại nặng, đe dọa tính mạng của bé, bố mẹ cần chú ý để đưa trẻ đến bệnh viện kịp thời. Các phản ứng đó là:
• Viêm hạch.
• Viêm não.
• Tai biến thần kinh.
• ....

6. Bố mẹ cần lưu ý khi cho trẻ đi tiêm vắc xin trong những ngày lạnh

Trong những ngày lạnh rét hoặc mưa phùn, khi cho trẻ đi tiêm phòng bố mẹ cần lưu ý:

• Giữ ấm cho trẻ.
• Phòng tránh không khí lạnh xâm nhập vào cơ thể trẻ, khiến cho trẻ dễ bị các bệnh đường hô hấp.
• Bố mẹ cần phải đảm bảo tay, chân và toàn bộ cơ thể trẻ đủ ấm. Không được để trẻ bị ngấm nước mưa.

7. Khi nào cần phải đưa trẻ đến bệnh viện kiểm tra?

Sau khi tiêm vắc xin, nếu phát hiện trẻ có một trong các biểu hiện sau đây, bố mẹ cần cho trẻ đến bệnh viện ngay lập tức:

• Trẻ sốt cao trên 39 độ C.
• Trẻ sốt cao liên tục hơn 2 ngày, không đáp ứng với thuốc hạ sốt thông thường.
• Trẻ bị co giật.
• Trẻ có biểu hiện tím tái, khó thở, chân tay lạnh.
• Trẻ quấy khóc nhiều, bỏ bú.
• Trẻ bị sưng đau nhiều quanh chỗ tiêm.

Trên đây là những điều bố mẹ cần phải lưu tâm khi tiêm vắc xin cho trẻ. Bố mẹ cần lắm rõ và chuẩn bị đầy đủ trước, trong và sau khi tiêm phòng cho con, để tránh những điều không mong muốn xảy ra.

Xem thêm:

• Những điều cần biết về tiêm vắc xin cúm cho trẻ
• Những địa chỉ tiêm vắc xin cho trẻ uy tín ở Hà Nội