Tầm soát bệnh trong 30 phút bằng siêu âm tuyến giáp

Để phát hiện sớm bệnh lý ở tuyến giáp, hiện nhiều bệnh viện đã trang bị các máy siêu âm hiện đại, độ phân giải cao để bác sĩ nhìn rõ những hạt giáp trong cổ họng bệnh nhân.... Vậy siêu âm tuyến giáp là gì? Được chỉ định trong trường hợp nào? Người tiến hành siêu âm xác định bệnh lý tuyến giáp cần làm gì?

Siêu âm tuyến giáp là phương pháp chẩn đoán hình ảnh bằng sóng siêu âm. Trong quá trình siêu âm, bác sĩ sử dụng một đầu dò có kết nối với máy tính, di chuyển trực tiếp trên phần cổ của bệnh nhân (vùng tuyến giáp). Đầu dò này sẽ phát ra những hình ảnh thu thập được. Thông qua đầu dò và hình ảnh siêu âm, bác sĩ có thể xác định các đặc điểm, tính chất của tuyến giáp. Từ đó:

• Tìm kiếm những khối u ở vùng cổ phát sinh từ tuyến giáp hay một cấu trúc lân cận
• Phân tích sự xuất hiện của các nhân giáp và xác định xem chúng là nốt lành tính hay nghi ngờ ác tính. Có cần tiến hành làm sinh thiết không.
• Nếu nhìn thấy, cảm thấy có u hoặc nốt sần ở tuyến giáp khi khám lâm sàng thì bác sĩ sẽ di chuyển đầu dò để tìm kiếm và xem xét kỹ các nốt sần đó.
• Theo dõi mức độ tiến triển của các khối u tuyến giáp.
• Hướng dẫn bệnh nhân các thủ tục như sinh thiết kim (nếu cần).

Hiện siêu âm là phương áp đơn giản, nhanh, rẻ, hiệu quả cao, không xâm lấn, không độc hại để phát hiện các loại bệnh lý ở tuyến giáp như nhân, viêm, rối loạn chức năng thậm chí là ung thư tuyến giáp.

Những bệnh nhân khám lâm sàng bị nghi ngờ có u vùng cổ, khối trong trung thất, bướu giáp (bướu cổ) hoặc khám lâm sàng bình thường nhưng nghi ngờ có các bệnh lý tuyến giáp qua xét nghiệm sẽ được chỉ định siêu âm ở cổ (tuyến giáp).

Siêu âm giúp bác sĩ phát hiện các nhân giáp không thể sờ thấy hay nhìn thấy qua các thăm khám lâm sàng. Kỹ thuật này cũng giúp xác định vị trí các bướu giáp và đặc tính của nó như là bướu đơn nhân hay đa nhân; chỉ là nang nhân đơn thuần có nguy cơ ung thư thấp hay là các nhân đặc, nhân hỗn hợp với nguy cơ ung thư tuyến giáp cao hơn.

Ngoài ra siêu âm cũng giúp:

• Xác định kích thước các nhân và thể tích bướu giáp
• Xem xét kích thước thùy tuyến giáp
• Xác định nguyên nhân gây hội chứng cường giáp, hội chứng nhược giáp tại tuyến giáp
• Đánh giá các biến chứng sau phẫu thuật vùng cổ như: phù nề, áp xe hóa
• Xem xét các cấu trúc lân cận của tuyến giáp
• Hướng dẫn các thủ thuật khác như tiêm, chọc hút, sinh thiết tuyến giáp
• Dẫn đường cho xét nghiệm sinh thiết bướu giáp để xét nghiệm này có độ chính xác cao hơn.

Siêu âm tuyến giáp thực hiện tại vùng cổ, khá đơn giản, an toàn, không xâm lấn nên bệnh nhân không cần nhịn ăn uống hay chuẩn bị gì trước. Nếu có thể, bệnh nhân chỉ cần mặc áo cổ rộng để dễ dàng để lộ vùng cổ cho bác sĩ siêu âm.

Bắt đầu quá trình siêu âm thì bệnh nhân nằm ngửa, mở cổ áo, nếu có đồ trang sức thì tháo bỏ để bộc lộ vùng cổ. Kê gối hoặc đệm ở dưới cổ và vai để phần cổ ưỡn cao. Trong quá trình siêu âm, bệnh nhân có thể cần thực hiện một số thao tác theo yêu cầu của bác sĩ như nuốt, xoay cổ hay làm nghiệm pháp Valsava để phân biệt nguồn gốc tổn thương cũng như chẩn đoán phân biệt, chẩn đoán xác định.

Quá trình siêu âm tuyến giáp chỉ kéo dài khoảng 30 phút, bệnh nhân sẽ hoàn toàn không đau đớn. Sau siêu âm người bệnh có thể hoạt động bình thường ngay lập tức. Trường hợp thấy đau hoặc quá khó chịu thì người bệnh cần phản ánh với bác sĩ ngay để bác sĩ điều chỉnh đầu dò cho phù hợp.

Xem thêm:

• Căn bệnh làm cho tuyến giáp không ổn định
• Chữa ung thư tuyến giáp bằng ăn uống
• Vì sao ung thư tuyến giáp đặc biệt dễ gặp ở nữ?
• Dấu hiệu cảnh báo và cách điều trị ung thư tuyến giáp