Tại sao sau khi say rượu không nhớ đã xảy ra chuyện gì?

Nhiều người bị hiện tượng say xỉn và mất trí nhớ tạm thời, tại sao sau khi say rượu không nhớ gì? Hiện tượng này có ảnh hưởng gì tới sức khỏe hay không?

Bất kỳ ai quen với các chầu nhậu túy lúy đều tự mình trải nghiệm hoặc chứng kiến ai đó bị mất trí nhớ tạm thời sau khi tỉnh rượu. Tuy nhiên, không phải tất cả những trường hợp mất trí nhớ tạm thời đều giống nhau, mà nó được chia thành 2 loại mất trí nhớ tạm thời "từng phần" và mất trí nhớ tạm thời "toàn bộ".

Trong đó, trường hợp mất trí nhớ từng phần, còn được gọi là "mất tập trung", khiến người say không nhớ nổi các sự kiện trong những khoảng thời gian ngắn. Nhưng họ có thể khôi phục được ký ức về chúng nếu được gợi nhắc lại.

Còn trường hợp mất trí nhớ toàn bộ thì ngược lại, người say không có ký ức về các sự kiện trong những khoảng thời gian dài hơn và bản thân họ cũng không thể nhớ ra chúng dù được gợi nhắc lại.

Cả 2 dạng mất trí nhớ trên đây đều được tin là bắt nguồn từ cùng một nguyên nhân: sự rối loạn hóa học và sinh lý học thần kinh ở vùng đồi hải mã - một vùng não gắn liền với sự hình thành trí nhớ. Chất cồn trong rượu đã gây nhiễu loạn hoạt động truyền tải glutamate (hóa chất chuyên chở tín hiệu giữa các tế bào thần kinh) của các cảm thụ quan trong vùng đồi hải mã. Trong quá trình can thiệp này, cồn trong rượu còn ngăn cản một số cảm thụ quan hoạt động, đồng thời kích hoạt những cảm thụ quan khác.

Trong quá trình này các tế bào thần kinh tạo ra các steroid, và ngăn cản chúng thông tin liên lạc với nhau một cách thích hợp. Dẫn đến hủy hoại tiềm lực dài hạn (LTP) - một quá trình thiết yếu cho sự học hỏi và ghi nhớ.

Nói một cách đơn giản hơn, ảnh hưởng trên tương tự như chứng quên thuận chiều (anterograde amnesia). Trong đó người bệnh quên là do bộ não của họ mất khả năng ghi nhận hoặc tạo ra các ký ức mới. Những người mất trí nhớ tạm thời do say rượu vẫn có thể tham gia các cuộc bàn luận sôi nổi thậm chí gửi thư điện tử vào đêm muộn cho sếp cũ. Nhưng cái họ không thể làm là tạo ra ký ức về các hoạt động đó.

Việc mất trí nhớ tạm thời do say xỉn là cụm từ để chỉ tình trạng say rượu nghiêm trọng. Và trong khoảng thời gian đó, người say không có phán đoán tốt nhất. Dễ dẫn đến gia tăng nguy cơ thực hiện các hành vi nguy hiểm như quan hệ tình dục không an toàn hoặc mất tỉnh táo khi lái xe.

Theo nghiên cứu của các nhà khoa học, thì có khoảng 50% người uống rượu bia từng trải qua tình trạng này. Hiện tượng mất trí nhớ tạm thời thường xảy ra ở sớm hơn ở phụ nữ vì họ có cân nặng, lượng nước trong cơ thể và lượng enzyme phân giải chất cồn thấp hơn so với nam giới.

Cũng theo các kết quả nghiên cứu thì không có một mức nhất định để biết chính xác khi nào và uống bao nhiêu rượu bia sẽ khiến bạn mất trí nhớ. Vì điều này phụ thuộc vào quá trình trao đổi chất và gen của mỗi người, bởi một số người dường như có "tố chất di truyền" nên dễ bị rơi vào tình trạng này.

Cũng giống như với nhiều vấn đề khác có liên quan đến uống rượu bia, chúng ta có thể giảm và thậm chí phòng tránh được hiện tượng mất trí nhớ tạm thời do say rượu nhờ việc lấp đầy dạ dày trước khi đi nhậu. Một cái bụng đói hay không ăn gì trước khi uống rượu sẽ khiến nồng độ cồn trong máu của chúng ta tăng nhanh hơn.
Uống ít hơn và chậm hơn cũng là một cách hiệu quả. Các nghiên cứu chỉ ra rằng, thủ phạm chính khiến người say không còn nhớ gì sau đó là việc nạp quá nhanh và quá nhiều lượng cồn vào máu.
So với đàn ông, phụ nữ khó phòng tránh hiện tượng không nhớ đã xảy ra chuyện gì sau khi say rượu. Đó là vì, lượng cồn trong máu của họ tăng nhanh hơn của đàn ông. Ngoài việc cơ thể có ít nước hơn để phân tán lượng cồn so với nam giới. Thì trong dạ dày của họ lượng enzym để phá vỡ rượu cồn cũng ít hơn so với cánh mày râu.
Nhiều người cũng dễ bị mất trí nhớ vì say rượu hơn khi từng trải nghiệm tình trạng này. Do đó các chuyên gia khuyên nên ngừng "nhậu" một thời gian sau khi bị mất trí nhớ vì say xỉn. Tuy nhiên, về cơ bản, cách tốt nhất để tránh hoàn toàn tình trạng này là không uống rượu bia quá nhiều hoặc ít nhất là uống một cách từ từ thôi.
Uống càng nhiều rượu bạn càng dễ có vấn đề về trí nhớ, vậy nên điều cần làm là hạn chế bớt lượng rượu hấp thu vào cơ thể. Các nhà nghiên cứu cũng tìm ra được một số yếu tố khác khiến bạn bị mất trí nhớ tạm thời đó là: Uống quá nhiều trong một khoảng thời gian ngắn hoặc uống những thứ đồ cồn pha đường... Bạn dễ rơi vào trạng thái xỉn đến không còn biết gì nữa. Hãy ăn thứ gì đó trước khi uống và cách tốt nhất là hãy uống nước với liều lượng một ly nước/một ly rượu, bia mà bạn sử dụng.

Riêng với những người có yếu tố gen Một vấn đề khác mà bạn không thể kiểm soát được, đó là bạn đã có sẵn gen “tửu lượng kém” ở trong người thì chúng sẽ khiến bạn càng dễ uống "tới mức không biết trời đất là gì”. Và trường hợp này bạn cũng không thể kiểm soát được nó, vì thế, nếu đã biết mình không thể uống được rượu, thì hãy nhớ rằng mình còn có một bộ não cần được chăm sóc, nên hãy uống một cách có chừng mực.

Xem thêm:

• Bật mí 9 cách giúp giải rượu nhanh tại nhà
• Móc họng khiến máu dồn lên mặt, xung quanh mắt có những chấm đỏ thì phải làm sao?
• Ăn dưa hấu sau khi uống rượu có giải rượu được không?