Steroid là gì?

Thuốc Steroid ngày nay đã được nhiều bác sỹ khuyến cáo về tác dụng cũng như biến chứng từ việc lạm dụng thuốc. Trong bài viết này, HoiBenh sẽ cung cấp đến bạn đọc các thông tin tổng quan nhất, giải thích cụ thể steroid là gì.

Steroid là một loại hormone tổng hợp được ứng dụng khá nhiều trong Y khoa, gồm 2 loại là Steroid đồng hóa AAS – một dạng tương tự testosterone (hormone sinh dục ở nam giới) và corticosteroid.

Dạng Steroid AAS đồng hóa là phiên bản tổng hợp hormone sinh dục nam với tác dụng kích thích cơ phát triển, đồng thời giảm dự trữ chất béo, tăng cường năng lượng cũng như cảm xúc nam giới. Thuốc này thường được sử dụng trong điều trị dậy thì muộn hoặc khi mất khối lượng cơ lớn (do bệnh lý, mất chức năng tinh hoàn). Bạn có thể mua thuốc này mà không cần bác sỹ kê đơn.

Corticosteroid là loại thuốc Steroid thứ hai, có khả năng kháng viêm với công dụng điều trị bệnh da liễu, các vấn đề về hệ miễn dịch và các cơ quan khác như dị ứng, bệnh tự miễn...

Thuốc Steroid dạng viên thường là dạng đồng hóa AAS với công dụng chính là tăng cường cơ bắp và giảm tỷ lệ mỡ trong cơ thể. Những đối tượng đặc biệt tìm đến Steroid AAS là:

Các vận động viên

Trong thể thao, các vận động viên luôn phải tìm mọi cách để tăng cường cơ bắp, sức mạnh và tốc độ của mình để có những lợi thế lớn trong mỗi cuộc thi. Vì vậy, dạng thuốc Steroid đồng hóa trở thành lựa chọn rất phổ biến.

Theo các thống kê, việc sử dụng AAS có thể giúp:

• Tăng cường 20% tốc độ và ít nhất 2.5kg trọng lượng cơ thể, đặc biệt là các nhóm cơ.
• Thúc đẩy quá trình sản xuất hồng cầu, gia tăng khả năng hồi phục sau tập luyện và chấn thương.
• Sức mạnh và sức bền cơ bắp tăng cường đáng kể.

Người mất cơ bắp

Trong một số trường hợp, cơ thể của bạn bị mất khối lượng lớn cơ bắp do các bệnh lý như tắc nghẽn phổi mãn tính, bệnh gan, ung thư và bao gồm cả HIV/AIDS, AAS sẽ được sử dụng (dù không quá phổ biến) để duy trì lượng cơ bắp trên cơ thể.

Tuy nhiên, Steroid AAS không phải phương pháp duy nhất để bảo tồn cơ bắp, vì vậy, bạn cần phải xem xét kỹ lưỡng về các tác dụng phụ tiềm ẩn của nó trước khi sử dụng.

Một lượng nhỏ thuốc Steroid thường sẽ không có ảnh hưởng đến sức khỏe. Tuy nhiên, nếu bạn lạm dụng loại thuốc này, ví dụ như dùng liên tục trong thời gian dài từ 2 – 3 tháng hoặc trong thời gian ngắn nhưng với liều lượng cao, bạn sẽ có nguy cơ đối mặt với:

• Bệnh loãng xương.
• Tăng cân không kiểm soát: do cơ chế trữ nước.
• Tăng nguy cơ bệnh tim: theo các nghiên cứu, khi sử dụng Steroid kết hợp tập thể dục sẽ làm tăng kích thước của tâm thất trái và huyết áp, tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
• Hành vi hung hăng: Steroid có thể dẫn đến sự hung hăng, bốc đồng ở trẻ vị thành niên nam và người trưởng thành.
• Ảnh hưởng thần kinh: một số rối loạn về tâm thần có thể xảy ra khi sử dụng Steroid lâu ngày.
• Các tổn thương gan: đối với những người sử dụng Steroid theo đường uống, nguy cơ rối loạn chức năng gan tăng lên rất cao.
• Giảm sản xuất Testosterone: một số biểu hiện như suy giảm sinh lực, tinh hoàn thu nhỏ, giảm sản xuất tinh trùng có thể xảy ra, thậm chí gây vô sinh.
• Phản ứng tiêu cực ở tóc: Steroid có thể gây ra tình trạng hói đầu ở năm ho8ạc tăng trưởng tóc ở nữ giới.
• Ở nữ giới, bạn có thể bị trầm giọng, khuôn mặt sưng, âm đạo mở rộng, rối loạn chu kì kinh nguyệt, giảm kích thước ngực... khi sử dụng loại thuốc này quá nhiều.

Ảnh hưởng chức năng tuần hoàn máu

Steroid đồng hóa có thể ảnh hưởng đến hoạt động tuần hoàn máu:

• Tăng huyết sắc tố và hematocrit: tăng độ dày máu và nguy cơ đau tim, đột quỵ.
• Giảm Cholesterol tốt và tăng cholesterol xấu trong máu.
• Tăng các dấu hiệu bệnh gan: AAS có khả năng tăng aspartate transaminase và alanine transaminase – 2 loại men chủ chốt trong gan. Ở nồng độ cao, chúng có thể gây ra rối loạn chức năng gan.

Nguy cơ nhiễm trùng đến từ Steroid

• Nguy cơ nhiễm trùng của cơ thể sẽ tăng cao đáng kể khi sử dụng AAS dài ngày và loại Steroid tiêm trực tiếp.

Có khả năng gây nghiện

• Tuy về thể chất, Steroid AAS không phải là chất gây nghiện nhưng lại gây nghiện về mặt thần kinh, dẫn đến phụ thuộc thuốc.

Bên cạnh dạng thuốc đồng hóa AAS là phổ biến nhất, Steroid còn được sản xuất dưới dạng glucocorticoids hay corticosteroid. Đây là một loại hormone tự nhiên ở tuyến thượng thận, đảm nhiệm một số chức năng trong hệ thống miễn dịch, kháng viêm, có thể điều trị dị ứng, hen suyễn, nhiễm trùng máu hoặc các bệnh tự miễn...

Tuy nhiên, loại này lại có thể gây tăng hàm lượng đường trong máu và tăng cân, do đó chỉ được sử dụng khi tình trạng viêm ở mức độ trung bình hoặc nặng.

Qua một số thông tin trong bài viết, có thể thấy Steroid là một loại thuốc có nhiều chức năng với tác dụng tức thì, nhưng cùng với đó là hậu quả lâu dài về sau. Vì vậy, nếu bạn có nhu cầu sử dụng thuốc vì lý do nào đó, hãy thật sử cẩn trọng và tham khảo ý kiến từ bác sỹ về liều lượng, cách dùng...

Xem thêm:

• Cảnh giác với các tác dụng phụ của thuốc Steroid giúp tăng cơ bắp
• 8 mẹo đơn giản phòng ngừa đau nhức cơ bắp
• Cách điều trị căng cơ bắp chân hiệu quả ngay lập tức