Siêu âm 4D có phát hiện dị tật thai nhi không?

Siêu âm thai giúp mẹ theo dõi, nhìn thấy thai nhi phát triển qua từng giai đoạn. Việc siêu âm cũng giúp xác định tuổi thai, theo dõi tình trạng sức khỏe thai nhi qua các chỉ số ở từng tuần tuổi. Hiện nay, có một số kỹ thuật siêu âm như 2D, 3D, 4D. Trong trường hợp nghi ngờ thai nhi có dấu hiệu bất thường, bác sĩ thường chỉ định siêu âm 4D. Vậy siêu âm 4D phát hiện dị tật thai nhi có chính xác không? Bài viết dưới đây sẽ giải đáp cho câu hỏi này.

• Siêu âm 2D là siêu âm 2 chiều cho hình ảnh đen trắng, thường để đo độ dài, kích thước, đường cắt của bào thai tỷ lệ với hình thể thực của thai nhi.
• Siêu âm 3D là siêu âm 3 chiều cho hình ảnh màu, cho các chỉ số tương ứng với kích thước thực của thai nhi. Hình ảnh rõ nét nên có thể dễ dàng phát hiện dị tật thai nhi hơn siêu âm 2D.
• Siêu âm 4D gần giống với siêu âm 3D mọi cử động của thai nhi mẹ đều quan sát được. So với máy siêu âm 2D, 3D thì độ phân giải của 4D cao hơn, quét hình với tốc độ cực nhanh. Nhờ đó dễ dàng nhận diện được cấu trúc giải phẫu của bé. Siêu âm 4D cho hình ảnh được, ví như “một chín một mười” với hình thể thật của thai nhi. Vậy nên siêu âm 4D rất có sức hút với các mẹ bầu vì mẹ có thể nhìn thấy trẻ khóc, cười, chớp mắt, ngáp các cử động chân tay hay vặn mình toàn thân...

Tỷ lệ dị tật ở thai nhi chiếm khoảng 3%, phổ biến là dị tật hệ thống thần kinh và một số bộ phận như ngực, bụng, đầu, mặt, cổ. Siêu âm là phương pháp đơn giản và hiệu quả để phát hiện các bất thường này.

Siêu âm 4D cho hình ảnh rõ nét, bác sĩ có thể quan sát kỹ từ vòm sọ, bán cầu não, vòm miệng, cột sống đến tim và các cơ quan dạ dày, gan, thận...Tỷ lệ siêu âm 4D phát hiện dị tật thai nhi đạt khoảng 80-90% trong đó trình độ bác sĩ siêu âm đóng vai trò không hề nhỏ. Không phải bất cứ phòng khám siêu âm 4D nào bác sĩ cũng phát hiện được dị tật ở thai nhi. Mà chỉ ở những cơ sở chuyên môn khoa sản hay bệnh viện, trung tâm khám bệnh lớn có bác sĩ chuyên môn siêu âm phát hiện dị tật ở thai nhi được đào tạo đo khoảng sáng sau gáy, siêu âm chuyên sâu về hình thái thai nhi... Còn các cơ sở y tế, phòng khám ở các tỉnh thường thì chưa nhiều bác sĩ đủ khả năng chuyên sâu lĩnh vực này. Để rà soát toàn bộ các cơ quan thường ít nhất phải siêu âm 15-20 phút. Còn siêu âm thông thường 5-7 phút chỉ đưa ra một số thông tin cơ bản như tim thai, cân nặng, ngày dự sinh, chiều dài xương đùi...

Đây cũng là nguyên nhân khiến không ít trường hợp đến khi sinh ra mới biết con bị dị tật mặc dù vẫn siêu âm định kỳ các mốc quan trọng khi mang thai, đặc biệt ở vùng nông thôn cơ sở y tế chưa phát triển.

Siêu âm 4D phát hiện dị tật thai nhi muốn đạt hiệu quả mẹ bầu không nên bỏ qua siêu âm ở 3 mốc thời gian quan trọng.

• Tuần thứ 12-14 sẽ cho kết quả tuổi thai tương đối chính xác. Đây cũng là mốc duy nhất đo khoảng sáng sau gáy nhằm kết luận thai nhi có bị bất thường nhiễm sắc thể nào không. Nguyên nhân dẫn đến một số bệnh nguy hiểm như tim, chi dị dạng, bệnh down, thoát vị cơ hoành. Nếu khoảng sáng sau gáy tăng, đến tuần thứ 18 mẹ bầu cần được chọc ối để chẩn đoán nguy cơ mắc bệnh down và siêu âm hình thái thai nhi xem có bị dị dạng hay không.
• Tuần thứ 21- 24 có thể phát hiện được hầu hết dấu hiệu bất thường trên cơ thể thai nhi như sứt môi, hở hàm ếch, bất thường ở nội tạng với điều kiện người mẹ không quá béo, máy siêu âm tốt và trình độ bác sĩ cao. Qua siêu âm bác sĩ cũng chỉ phát hiện được hình thái bất thường cơ quan trên thai nhi, còn các rối loạn chức năng chỉ khi sinh ra mới phát hiện được.
• Tuần thứ 30-32 giúp phát hiện những bất thường ở một số vùng như cấu trúc não, động mạnh, tim...và phát hiện tình trạng suy dinh dưỡng bào thai nguyên nhân dẫn đến ngạt sau sinh hay suy thai.

Bác sĩ khuyên các mẹ bầu không nên bỏ qua xét nghiệm sàng lọc Triple test ở tuần thứ 14-17 giúp dự đoán nguy cơ dị dạng nhiễm sắc thể, độ chính xác lên đến 95,5%.

Tuy nhiên, siêu âm 4D phát hiện dị tật thai nhi lại không dự đoán được tính trạng dọa sinh non hay các bệnh lý liên quan đến phần phụ, cấu trúc tử cung hay khung chậu hẹp ở mẹ bầu. Nên ngoài siêu âm, mẹ bầu cần khám thai, làm một số xét nghiệm khác nếu nghi ngờ có bất thường ảnh hưởng đến thai nhi, như xét nghiệm nước tiểu, xét nghiệm đường huyết, khám phụ khoa.

Xem thêm:

• Siêu âm 4D tuần 18 để làm gì?
• Thai 12 tuần nên siêu âm 2D hay 4D?
• Mẹ bầu siêu âm 4D có ảnh hưởng đến thai nhi không?