Sàng lọc định kỳ - "Chìa khóa vàng" ngăn ngừa ung thư trực tràng

Trực tràng là đoạn ruột thẳng ngay phía trên hậu môn. Ung thư trực tràng và ung thư ruột kết có sự liên quan với nhau vì nó nằm liền kề nhau. Theo một thống kê chung về các bệnh ung thư đường ruột, đây là nguyên nhân gây tử vong đứng hàng thứ 3 trong các bệnh ung thư ở cả nam và nữ.

Ở giai đoạn đầu, ung thư trực tràng thường không có triệu chứng. Khi bệnh tiến triển, có thể sau nhiều năm bệnh mới xuất hiện các biểu hiện bao gồm:

• Có lẫn máu trong phân: trong trường hợp này máu thường có màu đỏ tươi, có sự khác biệt so với máu màu đỏ thẫm hoặc đen liên quan đến ung thư ở phần ruột kết (đại tràng) phía trên.
• Các vấn đề về tiêu hóa: Táo bón dai dẳng, tiêu chảy hoặc những thay đổi bất thường khác của đường ruột.
• Đi ngoài phân nhỏ: hình dạng phân được mô tả nhỏ "giống như bút chì" hoặc mỏng dẹt, điều này xảy ra khi một khối u trong trực tràng làm tắc nghẽn một phần đường đi của phân.
• Sút cân không rõ nguyên nhân: sút cân không rõ nguyên nhân được định nghĩa là giảm ít nhất 5% trọng lượng cơ thể trong khoảng thời gian 6 - 12 tháng, đây có thể là triệu chứng của ung thư trực tràng.
• Khó chịu ở bụng: bao gồm các triệu chứng đau, ấn đau hoặc co rút.
• Mệt mỏi, mất sức: cảm thấy mệt mỏi hơn bình thường, ngay cả khi không bị thiếu ngủ.
• Thiếu máu: khi ung thư trực tràng chuyển thành mãn tính, sẽ kéo theo tình trạng chảy máu nhẹ - khởi điểm của bệnh thiếu máu và các triệu chứng liên quan đến bệnh này, chẳng hạn như đầu quay cuồng, mệt mỏi hoặc da nhợt nhạt.

Các nhà khoa học vẫn chưa tìm ra chính xác nguyên nhân gây ung thư trực tràng, nhưng họ biết những yếu tố làm tăng nguy cơ phát triển bệnh này, đó là:

• Yếu tố tuổi: bệnh thường xuất hiện ở người ngoài 50 tuổi.
• Tiền sử gia đình hoặc bản thân bị ung thư ruột kết: có thống kê cho thấy 25% bệnh ung thư ruột kết có liên quan đến yếu tố di truyền. Tuy nhiên bệnh ung thư trực tràng có thể được chẩn đoán ở nhiều người không có tiền sử gia đình mắc bệnh này.
• Bệnh sử đã từng bị bệnh polyp đại tràng (là những tăng sinh nhỏ trong đại tràng).
• Hút thuốc: kể cả đang hút hoặc đã từng hút.

Một số phương pháp sàng lọc ung thư ruột kết có hiệu quả cao trong việc phát hiện ung thư trực tràng. Xét nghiệm sàng lọc ung thư đại tràng và trực tràng bao gồm:

• Nội soi đại tràng: biện pháp này giúp bác sĩ có cái nhìn toàn cảnh các vấn đề bên trong đại tràng, sử dụng ống nội soi (là ống sợi quang, một đầu có gắn camera siêu nhỏ truyền video trực tiếp đến màn hình quan sát). Nội soi đại tràng được thực hiện qua đường hậu môn, đưa ống nội soi từ từ qua các đoạn đại tràng để quan sát.
• Soi đại tràng sigma: tương tự như nội soi đại tràng, nhưng chỉ giới hạn ở phần dưới của đại tràng.
• Chụp X-quang cản quang với barium (chụp hình quang tuyến): ở phương pháp này, bác sĩ sẽ đưa chất lỏng barium vào trực tràng bằng ống thông, sau đó ruột bệnh nhân được thổi phồng lên bằng không khí, bác sĩ sẽ chụp họ ở nhiều tư thế khác nhau để quan sát. Phương pháp này giúp quan sát đại tràng tốt hơn so với tia X, có ưu điểm là nhanh và tiết kiệm, nhưng không rõ ràng và chính xác bằng phương pháp nội soi đại tràng.
• Xét nghiệm máu ẩn trong phân (FOBT- Fecal occult blood test): giúp tìm kiếm máu trong phân mà không nhìn thấy được bằng mắt thường hoặc dùng để khẳng định đó thực sự là máu. Người bệnh được cung cấp một bộ dụng cụ đặc biệt để thu thập mẫu phân.

Hãy nhớ rằng, ngay cả trong trường hợp không gặp phải bất kỳ triệu chứng nào của ung thư trực tràng, cần phải tuân theo các khuyến cáo sàng lọc của bác sĩ. Nếu xét nghiệm sàng lọc cho thấy kết quả đáng ngờ, bác sĩ sẽ thực hiện sinh thiết đại tràng để chẩn đoán kỹ hơn.

Sinh thiết đại tràng có thể được thực hiện trong khi bệnh nhân nội soi hoặc làm phẫu thuật, bác sĩ sẽ lấy một mẩu nhỏ mô trực tràng, sau đó gửi mẫu đến phòng thí nghiệm để tìm kiếm dấu hiệu của bệnh ung thư.

Nếu có sự hiện diện ung thư trực tràng, bác sĩ sẽ tiến hành phẫu thuật để xác định giai đoạn của bệnh và loại bỏ khối u, các hạch bạch huyết xung quanh cũng được kiểm tra. Bác sĩ có thể chỉ định làm thêm các xét nghiệm để tìm hiểu xem liệu ung thư đã di căn hay lan sang các khu vực xung quanh chưa.

Việc điều trị ung thư trực tràng sẽ phụ thuộc vào giai đoạn bệnh cũng như các yếu tố khác như vị trí cụ thể của một hay nhiều khối u và tình trạng sức khỏe tổng quát của bệnh nhân. Phương án điều trị sẽ được bác sĩ cân nhắc và thảo luận kỹ với người bệnh.

Phẫu thuật

Trong giai đoạn đầu của ung thư trực tràng, có thể chỉ cần sử dụng biện pháp phẫu thuật, có nhiều phương pháp phẫu thuật để loại bỏ khối u của ung thư này.

Loại phẫu thuật được lựa chọn tùy thuộc vào sức khỏe tổng thể của bệnh nhân, giai đoạn bệnh và vị trí của khối u. Đối với những người không phù hợp để làm phẫu thuật, xạ trị có thể được lựa chọn, nhưng hiệu quả thường không cao.

Hóa trị

Đây cũng là một phương pháp điều trị phổ biến cho bệnh ung thư trực tràng. Những tế bào bình thường của các bộ phận trong cơ thể sẽ phân chia và nhân lên khi cần. Khi các tế bào này tiếp tục nhân lên một cách không cần thiết, kết quả sẽ hình thành các khối u.

Thuốc hóa trị liệu hoạt động bằng cách loại bỏ các tế bào phát triển bất thường này. Hóa trị cho bệnh ung thư trực tràng được chỉ định trước hoặc sau phẫu thuật và có thể được sử dụng cùng với xạ trị.

Xạ trị

Đây là một lựa chọn điều trị khác cho ung thư trực tràng, loại trị liệu này sử dụng một số loại tia bức xạ năng lượng cao để thu nhỏ khối u và loại bỏ tế bào ung thư. Xạ trị hoạt động bằng cách phá hủy DNA của tế bào ung thư, khiến nó không thể nhân lên.

Trong trường hợp ung thư trực tràng, xạ trị có thể được chỉ định trước khi phẫu thuật để giúp thu nhỏ khối u lớn, hoặc kết hợp với hóa trị liệu.

Sàng lọc định kỳ là chìa khóa để ngăn ngừa ung thư trực tràng. Các phương pháp sàng lọc có thể xác định sự phát triển các tế bào tiền ung thư trước khi chúng có khả năng tiến triển thành ung thư. Hãy nhớ rằng phải mất nhiều năm để ung thư trực tràng phát triển, vì vậy sàng lọc định kỳ có thể phát hiện những thay đổi này từ sớm trước khi chúng biến thành ung thư.

Tránh các yếu tố nguy cơ gây ung thư ruột kết cũng làm giảm cơ hội phát triển bệnh này. Hãy thực hiện một chế độ ăn uống lành mạnh, duy trì mức cân nặng khỏe mạnh và ngừng hút thuốc cũng là những biện pháp phòng bệnh hiệu quả.

(Theo Verywellhealth)

Xem thêm:

• Ung thư đại trực tràng có chữa khỏi không?
• Ung thư đại trực tràng - những điều bạn cần biết