Phì đại amidan: Triệu chứng, cách xử lý hiệu quả

Phì đại amidan là thuật ngữ y học chỉ tình trạng amidan to lên liên tục. Amidan là hai tuyến nhỏ nằm ở hai bên, phía sau cổ họng. Chúng là một phần của hệ thống miễn dịch, giúp chống lại nhiễm trùng do vi khuẩn, virus và các tác nhân khác xâm nhập vào cơ thể bạn qua mũi và miệng.

Amidan phì đại có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng hoặc do bị kích thích từ những tác nhân như khói hoặc không khí bị ô nhiễm. Một số người bẩm sinh có amidan lớn. Trong các trường hợp khác, nguyên nhân vẫn chưa được hiểu rõ.

Chứng phì đại amidan đặc biệt phổ biến ở trẻ em, đôi khi cũng có thể ảnh hưởng đến người lớn. Amidan của trẻ em thường lớn hơn của người lớn vì cơ thể trẻ thường “bận rộn” để chống lại các cơn cảm lạnh thường xuyên và các loại virus khác. Amidan lớn thường tự giảm kích thước khi trẻ lớn lên.

Triệu chứng phì đại amidan

Amidan phì đại không phải lúc nào cũng gây ra triệu chứng. Tuy nhiên, nếu amidan quá lớn, chúng có thể chặn một phần cổ họng, ảnh hưởng đến hơi thở của bạn. Các dấu hiệu và triệu chứng có thể gặp khi bị phì đại amidan gồm:

• Khó thở qua mũi
• Thở bằng miệng nhiều hơn.
• Thở ồn ào
• Ngáy to
• Khó thở khi ngủ
• Ngủ không thẳng giấc
• Ngủ nhiều ban ngày
• Sổ mũi liên tục
• Viêm tai hoặc nhiễm trùng xoang lặp đi lặp lại
• Khó ăn ở trẻ nhỏ
• Hôi miệng, hơi thở có mùi hôi.

Nguyên nhân gây ra phì đại amidan

Chứng phì đại amidan có xu hướng ảnh hưởng nhiều đến trẻ em. Một số trẻ bẩm sinh đã có amidan lớn hơn, điều này có thể do di truyền, vì phì đại amidan thường thấy ở các thành viên trong các gia đình. Ở cả trẻ em và người lớn, amidan sưng to cũng có thể là dấu hiệu cấp tính của nhiễm trùng do vi khuẩn hoặc virus và mãn tính do một số nguyên nhân khác như:

• Viêm họng do liên cầu khuẩn
• Không khí lạnh
• Tập hợp bạch cầu đơn nhân
• Bệnh cúm
• Dị ứng
• Tiếp xúc với các chất kích thích như khói thuốc lá và ô nhiễm trong không khí
• Trào ngược dạ dày thực quản lâu ngày

Chẩn đoán phì đại amidan

Tốt nhất, khi thấy amidan to và đau đớn, hãy đến cơ sở y tế để được bác sĩ kiểm tra và loại trừ các nhiễm trùng tiềm tàng, tìm nguyên nhân gây bệnh. Trẻ nhỏ có amidan lớn cũng cần được bác sĩ khám nếu trẻ gặp khó khăn khi ngủ hoặc khi ăn, cả khi chúng không có dấu hiệu bị đau. Bác sĩ thường xem xét các tiền sử bệnh, khai thác tất cả triệu chứng mà bạn gặp phải, kiểm tra các dấu hiệu sưng xung quanh cổ.

Kèm theo các triệu chứng, bác sĩ có thể thực hiện nuôi cấy vi khuẩn tại cổ họng để tìm dấu hiệu nhiễm khuẩn. Chụp X-quang có thể cần thiết để bác sĩ nhìn rõ hơn các mô mềm ở cổ. Khi có triệu chứng khó ngủ hoặc ngáy to, bác sĩ có thể đề nghị thực hiện một nghiên cứu về giấc ngủ để kiểm tra chứng ngưng thở khi ngủ do phì đại amidan.

Điều trị phì đại amidan

Chứng phì đại amidan chỉ điều trị bệnh gây cản trở khả năng ngủ, ăn hoặc thở của bệnh nhân.

Điều trị nội khoa

Nếu phì đại amidan do nhiễm trùng có thể cần dùng kháng sinh. Nếu nguyên nhân là do dị ứng, bác sĩ có thể cho sử dụng thuốc xịt mũi chứa corticosteroid hoặc dùng thuốc kháng histamin để làm giảm triệu chứng.

Phẫu thuật

Phì đại amidan gây cản trở hơi thở có thể cần phải phẫu thuật cắt bỏ amidan. Điều này giúp cải thiện các triệu chứng ngưng thở khi ngủ ở cả người lớn và trẻ em. Trong khi phẫu thuật cắt amidan, bác sĩ cũng có thể loại bỏ khối adenoids, đó là hai tuyến nằm ở phía sau mũi, gần vòm miệng của bệnh nhân.

Phẫu thuật cắt amidan là thủ thuật đơn giản, được gây mê toàn thân. Hầu hết bệnh nhân được về nhà trong ngày và hồi phục hoàn toàn trong vòng 7 đến 10 ngày.

Một vài biện pháp tự nhiên tại nhà giúp giảm triệu chứng phì đại amidan

Xông hơi mũi

Hít hơi nước ấm có thể giúp giảm các chất nhầy mũi và cải thiện hơi thở.

Súc miệng

Sử dụng nước muối ấm để súc miệng giúp giảm đau ở vùng cổ họng, ngăn ngừa nhiễm trùng lây lan. Kết hợp với xông hơi mũi để có kết quả tốt nhất.

Mật ong và nghệ

Các đặc tính kháng khuẩn của mật ong nguyên chất và đặc tính chống viêm của củ nghệ có thể được sử dụng để giúp giảm sưng và ngăn ngừa nhiễm trùng. Sử dụng một lượng mật ong và nghệ bằng nhau để tạo ra hỗn hợp nhão, ăn được và sử dụng 4 lần/ngày.

Xem thêm:

• Cách điều trị viêm họng và viêm amidan cấp
• 6 cách đơn giản chữa viêm Amidan cho bé ngay tại nhà
• Ngăn chặn viêm amidan hốc mủ ở trẻ