Những điều cần biết về sốt siêu vi phát ban

Sốt siêu vi là bệnh do virus gây ra (không phải vi khuẩn hoặc nấm). Nhiều trường hợp nhiễm virus có thể gây ra nhiều nốt phát ban trên da, đặc biệt là ở trẻ mới biết đi và trẻ lớn. Sốt siêu vi phát ban có vẻ kinh khủng nhưng thường không đáng lo và những nốt này cũng thường biến mất sau khi khỏi sốt.

Các đặc điểm của phát ban virus có thể rất đa dạng, tuy nhiên về cơ bản hầu hết chúng là những đốm đỏ loang lổ. Những đốm này có thể xuất hiện đột ngột hoặc nổi lên dần dần trong vài ngày, ở một chỗ hoặc nhiều vị trí trên người. Ví dụ, những nốt phát ban do bệnh sởi sẽ bắt đầu trên má, sau đó lan ra toàn thân, ra tay chân của người bệnh.

Những nốt phát ban do virus khi chạm vào cũng có thể gây ra cảm giác ngứa hoặc đau. Cách tốt nhất để xác định phát ban có phải do virus không là kiểm tra các triệu chứng của nhiễm virus, chẳng hạn như:

• Sốt
• Ớn lạnh
• Nhức mỏi cơ thể
• Mệt mỏi

Phát ban do virus gây ra bởi phản ứng miễn dịch của cơ thể với virus, khiến cho các tế bào trên bề mặt virus bị phá hủy. Ví dụ, trong trường hợp mắc bệnh sởi, hệ thống miễn dịch của cơ thể sẽ phát hiện sự có mặt của virus khi nó đi vào máu. Các tế bào miễn dịch sẽ giải phóng các hóa chất để tiêu diệt virus, đồng thời các hóa chất này cũng gây viêm da, dẫn đến phát ban.

Trường hợp bệnh Zona thì khác, nó liên quan đến việc hoạt hóa lại những virus thủy đậu đang ở giai đoạn ngủ trong hệ thống thần kinh của cơ thể. Khi virus thủy đậu hoạt động trở lại, nó di chuyển theo các dây thần kinh đến bề mặt da. Khi virus nhân lên ở đó, những nốt phát ban do zona bắt đầu xuất hiện.

Một số loại virus khác có thể gây sốt phát ban bao gồm:

• Rubella
• Thủy đậu
• Virus bạch cầu đơn nhân
• Virus ban đào (roseola)
• Virus tay chân miệng
• Virus gây bệnh ban đỏ nhiễm khuẩn – bệnh thứ năm (fifth disease)
• Virus Zika
• Virus West Nile
• Virus gây bệnh sốt xuất huyết

Bạn cần phân biệt rõ hai vấn đề: virus có tính lây nhiễm, nhưng những nốt phát ban do virus thì không.

Một số bệnh nhiễm virus gây ra phát ban thường gặp nhất bao gồm:

• Bệnh sởi
• Thủy đậu
• Rubella

Những lây nhiễm này thường thông qua các hạt nước bọt chứa virus lơ lửng trong không khí, hoặc tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết từ mũi, họng của người mang mầm bệnh. Những người bị nhiễm siêu vi này có thể truyền bệnh trước khi những nốt phát ban xuất hiện. Ví dụ, những người mang virus rubella có thể truyền bệnh trong cả tuần trước khi nổi ban và sẽ tiếp tục lây bệnh trong vòng 1 tuần nữa sau khi ban xuất hiện.

Một số bệnh nhiễm virus khác được lan truyền bởi vật trung gian mang virus, chúng thường là côn trùng như: muỗi, ve và bọ chét. Ví dụ về các loại virus này bao gồm virus Zika và virus West Nile.

Quá trình sốt phát ban do virus thường tuân theo diễn tiến tự nhiên, không đáp ứng với kháng sinh, vì vậy nguyên tắc điều trị thường là các biện pháp giúp làm giảm các triệu chứng khó chịu của cơ thể.

Có thể đẩy nhanh quá trình phục hồi của cơ thể bằng cách uống nhiều nước và nghỉ ngơi nhiều hơn. Nếu cơn sốt hoặc vấn đề đau nhức mình mẩy làm bạn khó chịu, có thể sử dụng các loại thuốc giảm đau, hạ sốt như paracetamol (acetaminophen) hoặc thuốc chống viêm không steroid như ibuprofen.

Nếu các nốt phát ban do virus gây ngứa ngáy, bạn có thể thử bôi một loại kem làm dịu lên vùng da bị ngứa. Chú ý không được phép gãi, vì khi gãi sẽ kích thích cơ thể tiết ra thêm chất hóa học histamin gây ngứa, nếu gãi mạnh có thể gây trầy xước da và đây cơ hội bị nhiễm khuẩn. Điều này cần đặc biệt lưu ý với các em nhỏ có làn da mỏng manh, chưa ý thức được hành động của mình.

Đối với một số bệnh nhiễm virus đã có thuốc điều trị, ví dụ như bệnh zona, bác sĩ có thể kê thuốc kháng virus trong trường hợp cần.

Bác sĩ thường khuyến khích người bệnh nên đi khám khi có biểu hiện bệnh thay vì tự chữa tại nhà, còn trong các trường hợp sốt phát ban sau phải đi khám ngay lập tức:

• Sốt siêu vi phát ban kéo dài hơn một tuần, đặc biệt khi bệnh không có dấu hiệu thuyên giảm
• Các nốt phát ban bắt đầu phồng rộp lên
• Các nốt phát ban lây lan nhanh chóng hoặc trên khắp cơ thể của bạn
• Nốt phát ban có dấu hiệu đỏ, sưng và chảy nước
• Bị đau nhiều ở đâu đó trên cơ thể

Sốt siêu vi phát ban gây ra những nốt đỏ trên da, và thường không đáng lo ngại. Hầu hết các trường hợp nhiễm virus đều tự khỏi, nhưng một số có thể cần dùng thuốc kháng virus. Bạn cần đi khám bác sĩ nếu bệnh không cải thiện sau khoảng một tuần.

(HoiBenh chuyển ngữ từ Healthline)

Xem thêm:

• Biểu hiện của sốt siêu vi có phát ban không?
• Sốt siêu vi lây qua đường nào?
• Bị sốt siêu vi nhớ đừng kiêng tắm