Những điều cần biết về bệnh trào ngược dạ dày thực quản

Bệnh trào ngược dạ dày thực quản là một bệnh lý của đường tiêu hóa , khi acid dạ dày trào ngược lên thực quản. Bệnh gây ra những triệu chứng khó chịu ở đường tiêu hóa trên. Tuy nhiên ở giai đoạn sớm triệu chứng của bệnh đôi khi bị bỏ qua mà không được chú ý tới. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn một số thông tin về bệnh trào ngược dạ dày thực quản.

Bệnh trào ngược dạ dày thực quản là một bệnh lý xảy ra trên đường tiêu hóa , khi acid dạ dày trào ngược lên thực quản (thực quản là ống tiêu hóa nối giữa miệng với dạ dày). Bệnh trào ngược dạ dày thực quản hay còn gọi là viêm thực quản trào ngược. Bệnh gây ra các triệu chứng nhu ợ hơi, ợ chua và các triệu chứng đường tiêu hóa trên.

Thông thường sau khi ăn chúng ta có thể xuất hiện những cơn trào ngược ngắn, tuy nhiên những cơn trào ngược này chỉ xuất hiện ngay sau khi ăn khoảng một giờ mà không gây nhiều khó chịu thì đây chỉ là những cơn trào ngược bình thường .

Khi những cơn trào ngược xuất hiện nhiều , thường xuyên từ 2- 3 lần mỗi tuần, xuất hiện ngay cả xa bữa ăn, xuất hiện cả khi ngủ thì sẽ trở thành bệnh trào ngược dạ dày thực quản.

Những dấu hiệu thường gặp và dễ nhận biết của bệnh lý trào ngược dạ dày thực quản thường liên quan đến các triệu chứng đường tiêu hóa trên, do dịch acid của dạ dày trào ngược lên vào trong thực quản gây ra các triệu chứng khó chịu cho bệnh nhân.

Dấu hiệu ợ hơi, ợ chua

Trong quá trình thức ăn được tiêu hóa tại dạ dày thường sinh ra hơi , hơi sinh ra từ trong dạ dày này thường được thoát ra ngoài qua đường hậu môn. Tuy nhiên trong bệnh lí trào ngược dạ dày thực quản , do sự cơ thắt thực quản dưới khiến cho hơi từ dạ dày thoát ngược trở lên qua đường miệng. Vì vậy ợ hơi là dấu hiệu đầu tiên của bệnh trào ngược dạ dày thực quản.

Ợ hơi xảy ra sau khi ăn no , sau khi sử dụng các đồ uống có gas như rượu, bia, nước ngọt thì đó như là một phản ứng tự nhiên của cơ thể , hay còn gọi là ợ hơi sinh lý. Nếu ợ hơi xuất hiện thường xuyên , ngay cả khi đói thì đó là dấu hiệu bệnh lý của bệnh trào ngược dạ dày thực quản.

Dấu hiệu ợ chua do khi acid dạ dày trào ngược lên thực quản, lên miệng làm cảm giác chua của acid ở trong miệng. Triệu chứng này khá thường gặp, gây ra cảm giác khó chịu, ăn không ngon miệng, chán ăn cho bệnh nhân. Bệnh nhân thấy mệt mỏi nếu tình trạng này kéo dài.

Cảm giác đau, tức ngực, nóng rát sau xương ức

Khi acid dạ dày trào ngược lên thực quản sẽ kích thích các đầu mút của dây thần kinh nằm tại bề mặt niêm mạc thực quản , gây ra các triệu chứng đau rát sau xương ức.

Bình thường pH trong thực quản là trung tính, khi acid dạ dày trào ngược lên làm thay đổi pH của thực quản gây cảm giác nóng rát sau xương ức.

Tình trạng đau tức ngực do trào ngược dạ dày thực quản khác với đau tức ngực do các bệnh lí tim mạch, hô hấp. Vì vậy khi đau tức ngực cần đến khám bác sĩ để có chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh của mình.

Cảm giác đắng miệng , tiết nhiều nước bọt

Khi acid từ dạ dày trào ngược lên mang theo cả các chất có trong dịch dạ dày, ngoài acid còn có các acid mật, muối mật. Vị đắng cảm nhân được trong miệng do dịch mật gây ra. Cảm giác đắng miệng là một triệu chứng khiến người bệnh chán ăn, ăn không ngon.

Khi dạ dày tiết ra acid và acid bị trào ngược lên thực quản lên miệng , cơ thể sẽ có phản ứng tự nhiên là tiết nhiều nước bọt.. Tiết nước bọt giúp trung hòa được pH trong miệng do bị acid dạ dày trào ngược lên. Đây là hiện tượng tự nhiên của cơ thể. Tuy nhiên nếu tình trạng này diễn ra lâu dài sẽ khiến bệnh nhân mệt mỏi vì mất quá nhiều dịch qua tiết nước bọt,

Triệu chứng khó nuốt, ho, đau họng

Khi acid dạ dày trào ngược vào thực quản, lâu dần khi niêm mạc thực quản bị tổn thương gây ra phù nề niêm mạc thực quản. Phù nề lâu ngày làm lòng thực quản hẹp lại gây khó nuốt. Triệu chứng này xảy ra khi tình trạng bệnh kéo dài mà không được điều trị hoặc do bệnh chưa được điều trị đúng cách.

Những thay đổi trong đường tiêu hóa trên cũng gây ra các triệu chứng như ho, đau họng, các bệnh lý đường hô hấp ...

Chẩn đoán ban đầu của bệnh trào ngược dạ dày thực quản dựa trên các triệu chứng mà người bệnh phàn nàn. Các triệu chứng phổ biến thường gặp như : ợ hơi, ợ chua, ợ nóng, cảm giác đau tức ngực , nóng rát sau xương ức.... Với những bệnh ở giai đoạn sớm với các triệu chứng trên thì bạn nên đến khám bác sĩ và được dùng thuốc để giảm các triệu chứng của bệnh . Nên điều trị sớm để hạn chế các biến chứng của bệnh xảy ra.

Các thủ thuật xét nghiệm được đưa ra khi bệnh tiến triển hay khi bác sĩ có nghi ngờ về có sự xuất hiện biến chứng của bệnh.

Nội soi dạ dày

nội soi dạ dày là đưa ống soi qua đường miệng, qua thực quản xuống dạ dày để quan sát đường tiêu hóa trên. Nội soi sẽ đánh giá được mức độ tổn thương , bất thường của niêm mạc thực quản cũng như của niêm mạc dạ dày. Với những bệnh nhân bị trào ngược dạ dày thực quản sẽ thấy sự xuất hiện của niêm mạc bất thường với các dạng ban đỏ, tổn thương viêm loét , sự không liên tục mềm mại của niêm mạc ...

Chụp thực quản với barit

Barit là một chất cản quang. Chụp thực quản với barit xác định được sự lưu thông liên tục của đường tiêu hóa trên từ miệng tới dạ dày. Khi có sự chít hẹp của thực quản sẽ được biểu hiện trên phim chụp barit. Thông thường chít hẹp , tắc nghẽn này chỉ xảy ra với những bệnh nhân bị trào ngược lâu ngày, đã có biến chứng hẹp thực quản, khó nuốt.

Điều trị bệnh trào ngược dạ dày thực quản tùy thuộc vào mức độ của mỗi bệnh nhân. Ở những giai đoạn sớm , triệu chứng xuất hiện thoáng qua thì chỉ cần thay đổi chế độ sinh hoạt để giải quyết các triệu chứng bệnh. Nếu không có hiệu quả thì sử dụng các thuốc sẽ đem lại hiệu quả điều trị tốt. Khi có các biến chứng như chít hẹp thực quản, khó nuốt nhiều thì phẫu thuật được đề cập để giải quyết được các triệu chứng khó chịu.

• Thay đổi lối sống: bệnh trào ngược dạ dày thực quản là bệnh lí đường tiêu hóa nên thay đổi chế độ ăn uống có ý nghĩa trong ddieuf trị bệnh. Hạn chế sử dụng các thực phẩm khó tiêu hóa, các thực phẩm , thức uống chứa nhiều gas như nước ngọt, bia rượu, ... Không nên ăn quá no thì ăn no làm dạ dày đầy hơi kéo dài dễ gây trào ngược và trào ngược với mức độ nhiều hơn. Không nằm ngay sau khi ăn no, vận động nhẹ nhàng sau khi ăn để thức ăn được tiêu hóa nhanh hơn. Nâng cao đầu giường khoảng 15cm để làm giảm dòng trào ngược acid dạ dày vào ban đêm.
• Các thuốc làm giảm tiết acid dạ dày : thuốc kháng acid, thuốc đối kháng thụ thể H2, thuốc ức chế bơm proton : những loại thuốc này thường được sử dụng trong viêm dạ dày với mục đích làm giảm tiết acid dạ dày, đồng thời giảm các triệu chứng đau do acid gây ra trên dạ dày. Với bệnh trào ngược dạ dày thực quản thì các thuốc được sử dụng với mục đích giảm acid trong dạ dày, giảm các triệu chứng của bệnh trên thực quản. Hầu hết các bệnh nhân đạt được sự giảm nhẹ triệu chứng rõ rệt khi sử dụng các thuốc này.
• Phẫu thuật : được chỉ định cho các bệnh nhân có các biến chứng của bệnh như chít hẹp thực quản, nuốt nghẹn nhiều. Những biện pháp được sử dụng như nong thực quản bằng bóng , cắt đoạn thực quản tùy thuộc vào mức độ khó chịu, thể trạng của từng bệnh nhân.

Bệnh trào ngược dạ dày thực quản có thể kiểm soát tốt triệu chứng ở giai đoạn sớm khi bạn có chế độ sinh hoạt và ăn uống hợp lý :

• Ăn uống hợp lý :ăn nhiều rau xanh , trái cây. Hạn chế các sản phẩm đóng hộp, sản phẩm chứa nhiều gas như nước ngọt có gas , cà phê , bia rượu...
• Không ăn quá no, chia nhỏ bữa ăn. Không nằm ngay sau khi ăn. Sau ăn nên vận động nhẹ nhàng để thức ăn được tiêu hóa tốt.
• Sử dụng thuốc đều đặn tuân thủ theo đơn của bác sĩ .

Các phương pháp không dùng thuốc góp phần làm giảm triệu chứng bệnh , phòng ngừa trào ngược dạ dày lên thực quản hữu hiệu. Tuân thủ điều trị thuốc là quan trọng để kiểm soát bệnh và tránh các biến chứng . Khi bệnh trào ngược làm bạn khó chịu nhiều hoặc xuất hiện các triệu chứng như khó nuốt, nuốt nghẹn, hãy đến khám bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa để can thiệp điều trị kịp thời.

Xem thêm:

• Trào ngược thực quản và trào ngược dịch mật có giống nhau không?
• Đừng chủ quan với trào ngược dạ dày thực quản