Nhận biết sớm dấu hiệu xuất huyết não ở người già

Xuất huyết não ở người già là một bệnh gặp phổ biến hiện nay. Bệnh có thể gây tử vong hoặc để lại nhiều di chứng nặng nề cho người bệnh. Vì vậy phát hiện sớm bệnh để dự phòng và điều trị là rất quan trọng. Bài viết sau cung cấp cho bạn những dấu hiệu nhận biết sớm xuất huyết não ở người già.

Có nhiều nguyên nhân được tìm thấy được coi là nguyên nhân gây bệnh. Việc tìm hiểu các nguyên nhân gây bệnh giúp bác sĩ và người nhà bệnh nhân, bệnh nhân tìm ra cách để phòng tránh bệnh.

Huyết áp cao

Là một nguyên nhân phổ biến được tìm thấy. Hiện nay tỉ lệ người già bị tăng huyết áp ngày càng cao. Việc sử dụng thuốc huyết áp hằng ngày và duy trì huyết áp trong mức ổn định là rất quan trọng. Tuy nhiên không phải bệnh nhân nào cũng tuân thủ điều trị được như vậy.

Tăng huyết áp khiến thành mạch máu luôn bị căng dãn quá mức, trong đó có mạch máu não. Khi một cơn tăng huyết áp kịch phát xảy ra, mạch máu não bị vỡ và gây xuất huyết não.

Dị dạng mạch máu

Các dị dạng mạch là một nguyên nhân gây xuất huyết não. Các mạch này có cấu trúc bất thường và dễ dàng bị vỡ ra. Bệnh này gặp cả ỏ người trẻ, không chỉ ở người già. Có những ca bệnh chỉ được tìm thấy nguyên nhân sau khi xuất huyết não đã xảy ra, hoặc có những dị dạng thông động- tĩnh mạch chỉ được tìm thấy khi bệnh nhân nhập viện điều trị và làm các xét nghiệm chẩn đoán bệnh.

Sử dụng rượu bia, thuốc lá, các chất kích thích

Những người sử dụng chất kích thích thường làm tăng hưng phấn và làm tăng huyết áp. Ngoài ra các chất kích thích còn làm ảnh hưởng đến mỡ máu, làm tăng xơ vữa động mạch. Những yếu tố này đều làm tăng nguy cơ bị xuất huyết não.

Mắc các bệnh lí tim mạch

• Các bệnh lí như hẹp hở van tim, hẹp hở van 2 lá, nhịp tim không đều, rung nhĩ, rối loạn nhịp tim... là những nguyên nhân gây bệnh. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người cao tuổi có bệnh lí tim mạch thì nguy cơ bị xuất huyết não tăng cao hơn so với người không mắc các bệnh lí tim mạch. Tăng huyết áp là một yếu tố nguy cơ cao.
• Các bệnh lí tim mạch cần sử dụng thuốc chống đông cũng gây ảnh hưởng nhiều, do các thuốc chống đông làm khi có các xuất huyết xảy ra rất khó cầm máu và càng làm nặng thêm tình trạng bệnh.
• Những bệnh nhân có mỡ máu cao, thành mạch bị xơ vữa sẽ làm thành mạch không được mềm mại mà thường có các mảng xơ vữa bám vào, thành mạch yếu đi và dễ dàng bị vỡ gây xuất huyết não.

Tuy nhiên nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời thì tế bào não có khả năng hồi phục, người bệnh sẽ vẫn giữ được một số chức năng nhất định. Tiên lượng tốt có thể hồi phục được hoàn toàn nếu đến sớm trước 6 giờ. Vì vậy phát hiện sớm được bệnh là rất quan trọng. Một số dấu hiệu thường gặp dự báo sớm bệnh:

Cơn đau đầu bất thường

Cơn đau đầu đột ngột xuất hiện, đau nửa đầu hoặc đau cả hai bên, đau vùng sau gáy là những vùng thường hay gặp. Cơn đau đầu này không giảm kể cả khi bệnh nhân đã dùng các thuốc giảm đau. Triệu chứng đau đầu tiếp tục tăng lên chứ không giảm đi kể cả bệnh nhân đã nghỉ ngơi.

Đau đầu cũng thường xuyên xuất hiện ở những người bị căng thẳng, mắc chứng đau nửa đầu,.... tuy nhiên ở những người này đau đầu đã xuất hiện nhiều lần và cơn đau đầu trở thành quen thuộc với bệnh nhân. Còn với người lần đầu tiên xuất hiện đột ngột cơn đau đầu, đặc biệt là cơn đau dữ dội không đỡ khi dùng các thuốc giảm đau thì cần nghĩ đến xuất huyết não.

Nôn, buồn nôn

Là triệu chứng có thể gặp ở người bệnh. Khi mạch máu não vỡ gây chèn ép lên các vùng khác của não, làm tăng áp lực nội sọ trong não sẽ làm bệnh nhân thấy bị kích thích buồn nôn, nôn. Các cơn nôn sẽ là nôn vọt, không có dấu hiệu báo trước. Khác với các triệu chứng nôn, buồn nôn do hệ tiêu hóa- thường là có tiền triệu trước như : lợm giọng, nóng rát sau xương ức,...

Méo miệng, liệt nửa người

Khi xuất huyết ồ ạt làm các tế bào não bị thiếu máu nuôi dưỡng, một số tế bào não bị chèn ép. Những tế bào này bị ảnh hưởng và giảm sút, thậm chí mất chức năng hoàn toàn. Các tế bào mất chức năng này làm mất chức năng của bộ não. Những vùng cơ thể do các tế bào này đảm nhiệm sẽ bị ảnh hưởng, dẫn đến cơ miệng nửa bên mặt không hoạt động được, bị cơ vùng bên đối diện kéo làm méo miệng. Các cơ vùng tay chân cũng khó cử động được. Tùy mức độ tổn thương của tế bào não mà gây liệt một phần hay liệt hoàn toàn.

Mất ý thức, co giật

Những người đang khỏe mạnh, đột ngột mất ý thức tạm thời thì cần nghĩ đến nguyên nhân do xuất huyết não. Hoặc đột ngột xuất hiện co giật cũng là một dấu hiệu đáng báo động. Đây là những dấu hiệu của tai biến mạch máu não nặng do tế bào thần kinh bị mất chức năng nhiều. Người bệnh cần được đưa đi cấp cứu kịp thời không sẽ ảnh hưởng đến tính mạng.

Chóng mặt

Do gây thiếu máu cung cấp cho não nên triệu chứng chóng mặt xuất hiện. Đây là một dấu hiệu sớm nhưng thường bị người bệnh bỏ qua.

Rối loạn nhịp tim, nhịp thở không đều

Những triệu chứng này đều do hệ thần kinh bị ảnh hưởng. Trung tâm điều hòa hô hấp, trung tâm điều hòa nhịp tim, huyết áp đều ở hành não. Khi xuất huyết não xảy ra làm các trung tâm này bị ảnh hưởng, rối loạn dẫn đến các triệu chứng bất thường: rối loạn nhịp thở, tăng nhịp tim, tăng huyết áp,...

Rối loạn hệ thần kinh thực vật

Các triệu chứng của rối loạn hệ thần kinh thực vật như: tăng tiết đờm dãi, tăng sản xuất mồ hôi, đỏ mặt,... Đây là hậu quả của việc các tế bào thần kinh bị rối loạn chức năng.

Việc phát hiện sớm và đưa người bệnh đến cơ sở y tế gần nhất là vô cùng quan trọng. Kèm theo đó phải ớ cứu người bệnh ngay lập tức có thể trong thời gian chờ tới bệnh viện. Việc sơ cứu tốt sẽ làm giảm thiểu tổn thương cho người bệnh và không làm tình trạng bệnh nặng lên. Trong 6 giờ đầu tiên sau khi bị xuất huyết thì đây là khoảng thời gian vàng cần tận dụng để cứu chữa bệnh nhân - vì vậy luôn cần rất nhanh chóng.

• Gọi cấp cứu ngay khi người bệnh có các triệu chứng bất thường.
• Đặt người bệnh về tư thế nằm yên cố định trên nền phẳng cứng.
• Móc bỏ hết các dị vật trong đường mũi miệng để làm thông thoáng đường thở. Đặt nằm nghiêng sang một bên để tránh tụt kẹt lưỡi làm tắc đường thở và không làm đờm dãi chảy xuống đường hô hấp.
• Nếu người bệnh bị co giật thì nên đặt bệnh nhân nằm cố định, đặt vật vào ngáng miệng bệnh nhân để bệnh nhân không cắn vào lưỡi.
• Không tự ý dùng bất kể loại thuốc nào nếu không biết rõ tác dụng của thuốc.
• Nhanh chóng đưa bệnh nhân đến các cơ sở y tế gần nhất để được điều trị kịp thời.

Những bệnh nhân cao tuổi bị xuất huyết não nếu không được điều trị kịp thời sẽ để lại nhiều di chứng nặng nề rất khó hồi phục như: liệt, méo miệng, mất trí nhớ, không tự chủ trong ý thức và sinh hoạt cá nhân, làm mất khả năng lao động và trở thành gánh nặng cho gia đình và xã hội.

Xem thêm:

• Bệnh xuất huyết não ở người già: Nguyên nhân và cách xử lý
• Xuất huyết não có nguy hiểm không?