Nguyên nhân và cách chữa trị khi trẻ bị đau bụng

Trẻ bị đau bụng có nhiều nguyên nhân khác nhau, có loại đau bụng cấp tính và đau bụng mạn tính kéo dài. Dưới đây là một số nguyên nhân và biểu hiện nguy hiểm phụ huynh cần để ý:

Trẻ bị đau bụng cấp tính do viêm ruột thừa

• Viêm ruột thừa ở trẻ em trên 2 tuổi cũng có các dấu hiệu tương tự như người lớn như: đau ở hố chậu phải
• Cảm giác đau tăng dần, đau liên tục kèm buồn nôn, nôn, sốt nhẹ (khoảng từ 37 - 38oC).
• Khi khám, trẻ thường kêu đau và gạt tay bác sĩ không cho sờ vào vùng hố chậu phải hay vùng bụng. Đặc biệt là điểm ruột thừa rất đau (điểm Mac Burney).

Với trẻ dưới 2 tuổi, chẩn đoán viêm ruột thừa khó hơn nên phát hiện cũng thường chậm hơn, vì các triệu chứng không điển hình như ở trẻ lớn hoặc người trưởng thành, do vậy dễ gây biến chứng như thủng ruột thừa hay viêm phúc mạc (viêm màng bụng) để lại hậu quả rất nặng nề.

• Các triệu chứng thường gặp ở trẻ dưới 2 tuổi bị viêm ruột thừa là: có sốt nhẹ, nôn, trớ hay quấy khóc, trông bộ mặt lờ đờ và xanh tái. Khi thấy trẻ đầy hơi, chướng bụng, khóc thét khi sờ vào bụng tức là trẻ đã có nguy cơ bị vỡ ruột thừa gây viêm phúc mạc.

Trẻ bị đau bụng do lồng ruột

Lồng ruột ở trẻ cũng là 1 bệnh cấp tính thường hay gặp ở trẻ bụ bẫm. Bé trai gặp nhiều hơn so với bé gái. Bệnh thường mắc ở trẻ có độ tuổi từ 3 tháng đến 2 tuổi, đặc biệt là trẻ từ tầm 6 – 9 tháng tuổi.

Triệu chứng chính của lồng ruột là: trẻ đau bụng, nôn và đi ngoài ra máu. Khám có thể thấy búi lồng ruột, thăm trực tràng thấy máu dính theo găng tay.

Trẻ bị đau bụng do giun chui ống mật (GCOM)

Đau bụng ở trẻ cũng rất hay gặp trong trường hợp giun chui ống mật (GCOM), đặc biệt là sau khi tẩy giun, nhất là tẩy giun nhưng không đủ liều lượng.

Cơn đau trong GCOM: trẻ lăn lộn, vã mồ hôi, khóc thét và chổng mông. GCOM có thể gây ra áp-xe gan, sỏi đường dẫn mật và tắc đường mật.

Một số nguyên nhân khác gây hiện tượng đau bụng ở trẻ

Trẻ bị đau bụng do thoát vị bị nghẽn

Trong trường hợp này nếu không phát hiện kịp thời thì có thể làm đoạn ruột nghẽn bị hoại tử. Thoát vị nghẽn ngoài cơn đau bụng cũng xuất hiện nôn, bí trung và đại tiện.

Do tắc ruột

Triệu chứng thường gặp là: nôn ra thức ăn, có mật xanh, mật vàng và bụng chướng. Nếu bị tắc ruột ở thấp thì bụng chướng sẽ càng nhiều.

Do ngộ độc thức ăn

Ngộ độc thức ăn là 1 loại bệnh cấp cứu. Ngộ độc thức ăn có thể do vi sinh vật hay do hóa chất. Trẻ bị đau bụng do ngộ độc thường đau quặn bụng, sốt, đi lỏng nhiều lần, phân có máu hoặc là nhờ nhờ như máu cá (trường hợp bị ngộ độc thức ăn do vi khuẩn shigella).

Trẻ bị đau bụng do giun

Đau bụng giun thường tái đi tái lại nhiều lần, đau bụng quanh rốn, xét nghiệm phân thấy có trứng giun. Trong 1 số trường hợp nhiều giun đũa, siêu âm có thể phát hiện thấy các hình ảnh của giun đũa.

Đau bụng do bị sỏi đường tiết niệu

Tuy nhiên, tỷ lệ trẻ bị sỏi đường tiết niệu là không nhiều. Ngoài sỏi tiết niệu, trẻ em cũng có thể đau bụng do bị viêm đường tiết niệu, bé gái bị viêm đường tiết niệu nhiều hơn bé trai gây nên cơn đau bụng dưới.

Xử trí khi trẻ bị đau bụng

Cha mẹ cần theo dõi sát nếu trẻ bị đau bụng. Cần đưa trẻ đi cấp cứu ngay ở các cơ sở y tế có chuyên môn cao nếu như chứng đau bụng có kèm theo các biểu hiện sau:

• Sốt, mệt mỏi.
• Nôn, buồn nôn.

• Chướng bụng và co giãn nhu động ruột.
• Không đi ngoài được hoặc là không trung tiện được.
• Nôn ra máu hoặc là đi phân đen.
• Sưng vùng bìu, bẹn.
• Thiếu máu (da xanh và niêm mạc nhợt).

Các cha mẹ cần chú ý khi trẻ bị đau bụng

Đã có nhiều trẻ bị đau bụng bởi viêm ruột thừa (nếu được mổ trong vòng 6 giờ sẽ chữa khỏi và không có biến chứng) được cha mẹ cho uống kháng sinh và các thuốc giảm đau, đến khi bệnh không thuyên giảm mới đi bệnh viện. Lúc này, ruột thừa đã vỡ, rất khó để điều trị và dễ dẫn đến các biến chứng như viêm phúc mạc, tắc ruột sau mổ, viêm ruột, thậm chí tử vong.

Chính vì vậy, phụ huynh không được tự ý cho trẻ sử dụng thuốc, nhất là thuốc giảm đau hay kháng sinh vì các dược phẩm này sẽ làm lu mờ triệu chứng của bệnh, gây ra khó khăn cho bác sĩ trong việc chẩn đoán.

Xem thêm:

• Trẻ ăn dặm bị đau bụng, tiêu chảy phải làm sao?
• Mẹ bầu nên ăn gì để trẻ không bị đau bụng
• Triệu chứng đau ruột thừa ở trẻ em